Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị; Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên tham dự và phát biểu tại Hội nghị, cùng dự có lãnh đạo các bộ, ngành, đại diện Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa, 26 tập đoàn, doanh nghiệp lớn của nhà nước và tư nhân.

Đây là cuộc gặp mặt đầu tiên của Thường trực Chính phủ với các doanh nghiệp nhân dịp đầu Xuân mới 2025. Hội nghị không chỉ là động lực cổ vũ, khích lệ những đóng góp của đội ngũ doanh nhân mà còn là dịp để Thường trực Chính phủ, các bộ, ngành lắng nghe, chia sẻ, trao đổi với các doanh nghiệp để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cũng như bàn các nhiệm vụ, giải pháp để doanh nghiệp tư nhân phát triển mạnh mẽ hơn trong thời gian tới.

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đồng tình với báo cáo của Bộ KH&ĐT nhất là về vai trò vị trí, tầm quan trọng cũng như nỗ lực và đóng góp to lớn của cộng đồng doanh nghiệp, trong đó có các doanh nghiệp tư nhân trong phát triển kinh tế của đất nước. Đồng thời, Bộ trưởng cũng chia sẻ những khó khăn vướng mắc và hạn chế mà các doanh nghiệp tư nhân đang gặp phải.

Thời gian tới để tiếp tục khai thác, phát huy những tiềm năng to lớn của doanh nghiệp tư nhân Việt Nam cho phát triển kinh tế đất nước, đặc biệt là để đạt được mục tiêu tăng trưởng 8% GDP năm 2025, dưới góc độ ngành Công Thương, Bộ trưởng đã đưa ra một số kiến nghị với các doanh nghiệp, bao gồm:

Thứ nhất, bám sát tình hình chính trị, kinh tế thế giới, nắm chắc các thời cơ, thuận lợi cũng như các khó khăn, thách thức của thị trường ngoài nước và những yêu cầu trong nước để có sự điều chỉnh chiến lược, kế hoạch sản xuất kinh, doanh phù hợp. Tập trung đầu tư cho nghiên cứu và phát triển công nghệ (R&D), tiên phong trong đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số theo tinh thần Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị nhằm nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả trong đầu tư sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.

Thứ hai, tích cực tham gia thực hiện các đột phá chiến lược về thể chế, hạ tầng và phát triển nguồn nhân lực, góp phần làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống thông qua việc đầu tư, kích hoạt tiêu dùng và tăng cường xuất khẩu. Đồng thời chủ động khai thác các động lực tăng trưởng mới, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ; phát triển các lĩnh vực mới nổi như chip và công nghệ AI để tăng tốc, bứt phá, phát triển một cách bền vững.

Thứ ba, chủ động nghiên cứu, thu xếp nguồn vốn, điều chỉnh chiến lược, kế hoạch sản xuất kinh doanh để tích cực tham gia dự án trọng điểm quốc gia, nhất là trong lĩnh vực giao thông và năng lượng, các dự án nằm trong nhóm khuyến kích đầu tư đã được xác định tại các quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch ngành quốc gia.

Riêng ngành Công Thương có 4 quy hoạch ngành quốc gia, bao gồm: Quy hoạch năng lượng, Quy hoạch điện, Quy hoạch hạ tầng dự trữ xăng dầu khí đốt quốc gia và Quy hoạch thăm dò, khai thác khoáng sản với khoảng hơn 50 nghìn dự án và tổng mức đầu tư lên tới hàng triệu tỷ đồng. Đây là dư địa rất lớn để các doanh nghiệp có thể khai thác để vừa giúp tăng dư địa phát triển kinh tế đất nước, vừa là tạo nguồn cung các nguyên liệu cho sản xuất và dự phòng.

Đặc biệt là các doanh nghiệp tư nhân lớn cần nêu cao tinh thần tự chủ, tự tin, tinh thần tự hào dân tộc để phát huy thế mạnh, vươn lên đủ sức cạnh tranh với doanh nghiệp FDI, tham gia tích cực, chủ động vào kinh tế quốc tế và cùng với doanh nghiệp nhà nước dẫn dắt doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia vào hệ sinh thái các doanh nghiệp Việt Nam và các chuỗi sản xuất toàn cầu.

Thứ tư, chú trọng khai thác có hiệu quả các hình thức thương mại, các loại thị trường, nhất là phát triển thương mại điện tử xuyên biên giới, các mô hình phân phối hiện đại, dịch vụ Logictics để kết nối, mở rộng thị trường trong và ngoài nước. Tận dụng các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam là thành viên; chú trọng xây dựng, bảo vệ và phát triển thương hiệu nhất là các mặt hàng truyền thống, mặt hàng nông lâm thủy sản, hàng tiêu dùng…; chủ động tìm kiếm giải pháp để tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng của doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp tư nhân lớn.

Thứ năm, đề nghị chủ động, tích cực nghiên cứu tham gia xây dựng và phản biện chính sách với các cơ quan quản lý nhà nước trên tinh thần xây dựng, khẩn trương theo cách “vừa chạy vừa xếp hàng”, góp phần nâng cao chất lượng công tác hoàn thiện thể chế.

Bộ trưởng cho biết, Bộ Công Thương sẵn sàng hỗ trợ doanh nghiệp tìm kiếm đối tác, kết nối thị trường; tiếp cận các quy hoạch, kế hoạch, cơ chế chính sách hiện hành, thực thi các thủ tục hành chính một cách nhanh chóng, thuận lợi. Đặc biệt, Bộ Công Thương cũng sẵn sàng lắng nghe, sẵn sàng đối thoại một cách cởi mở để tiếp thu có chọn lọc, đề xuất cấp có thẩm quyền sửa đổi hoặc ban hành mới các cơ chế chính sách đủ mạnh và khả thi để các doanh nghiệp có thể tham gia nhiều hơn, hiệu quả hơn cho phát triển kinh tế - xã hội đất nước, góp phần đạt mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên trong năm 2025.

Đối với các ý kiến của một số đơn vị nêu ra tại Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng thông tin thêm:

Về vấn đề điện, tháng 5/2023, Chính phủ đã công bố Quy hoạch điện VIII và ngay sau đó 8 tháng thì công bố Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII. Theo đó, đến năm 2030 Việt Nam phải phát triển trên 150.000 MW, tức là gấp 2 lần công suất hiện nay theo hướng tăng năng lượng tái tạo, phát triển hợp lý điện khí, phát triển tối đa thủy điện, điện sinh khối, trong đó có nguồn điện rác để tạo nguồn điện nền, bảo đảm nguồn cung ứng điện cho phát triển kinh tế đất nước và sinh hoạt của người dân. Nhưng tất các nguồn điện này đều phải bám sát nhu cầu phụ tải của đất nước, phụ tải của từng vùng, chứ không phải phát huy tối đa tiềm năng, bởi tiềm năng của Việt Nam về năng lượng tái tạo là rất lớn nhưng nếu phát triển một cách tối đa mà không căn cứ vào nhu cầu phụ tải thì hàng loạt các vùng, các địa phương phát triển xong thì cũng khó có thể khai thác vì không có nhu cầu tiêu thụ.

Đồng thời, sau khi ban hành Quy hoạch điện VIII thì Bộ Công Thương đã chủ động xây dựng, ban hành hoặc tham mưu với Chính phủ ban hành hàng loạt nghị định, thông tư có liên quan, trong đó đã quy định rất rõ ràng về quy trình, thủ tục, thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư. Đến nay, trừ các dự án trọng điểm quốc gia, Bộ Công Thương chỉ thực hiện 3 nhóm công việc, gồm xây dựng quy hoạch, kế hoạch; tham mưu xây dựng cơ chế chính sách và thanh tra, kiểm tra việc thực hiện; các công việc còn lại do nhà đầu tư và chính quyền địa phương tự quyết định. Bộ Công Thương không gây khó khăn, cản trở bất kỳ một dự án nào trong lĩnh vực năng lượng, khai thác khoáng sản và các lĩnh vực khác thuộc thẩm quyền quản lý.

Trong Quy hoạch điện VIII điều chỉnh, chủ trương của Chính phủ, đặc biệt là Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu cho phát triển tối đa tiềm năng năng lượng tái tạo, nhưng phải nhằm vào 3 mục tiêu: thứ nhất bám sát nhu cầu phụ tải của đất nước, của vùng; thứ hai là cho các hợp đồng mua bán điện trực tiếp DPPA và thứ ba là cho các hợp đồng xuất khẩu điện. Như vậy là phải tuân thủ, bám sát các mục tiêu này chứ không phải phát triển tối đa.

Cuối cùng là cơ chế giá theo quy định của Luật Giá và Luật Điện lực. Theo đó, Luật Điện lực quy định Nhà nước ban hành khung giá, việc này Bộ Công Thương đã và đang làm, cho đến hiện tại thì không còn loại hình nguồn điện nào là không có khung giá. Việc đàm phán là theo quy định của Luật Giá, thị trường điện phải có sự cạnh tranh, giữa bên mua và bên bán phải đàm phán với nhau để xác định giá cụ thể trong khung giá theo quy định của Nhà nước. Nếu chỉ căn cứ vào khung giá để ký hợp đồng thì lại giống như giá FIT mà giá FIT có rất nhiều vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu.

Về vấn đề khai thác mỏ sắt, hiện nay có 2 mỏ Quý Sa của Lào Cai và Thạch Khê của Hà Tĩnh, riêng mỏ Thạch Khê đang chờ cấp có thẩm quyền quyết định. Về cấp phép mới một số mỏ thì doanh nghiệp có liên quan cần phải hoàn tất thủ tục, nghĩa vụ tài chính, Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ quyết định việc này, sau đó Bộ Công Thương sẽ phối hợp thực hiện.

Phát biểu kết luận Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, Hội nghị đã diễn ra với tinh thần trách nhiệm, thấu hiểu và chia sẻ, khẳng định sự quan tâm của Đảng, Nhà nước với doanh nghiệp, doanh nhân. Đối với các kiến nghị, đề xuất tại Hội nghị, Thủ tướng giao Văn phòng Chính phủ tổng hợp, các bộ, ngành, địa phương khẩn trương xử lý ngay với tinh thần 5 rõ: Rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ kết quả.

Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng trân trọng cảm ơn những đóng góp quan trọng của đội ngũ doanh nghiệp, doanh nhân trong phát triển kinh tế - xã hội đất nước và đặc biệt trong những lúc khủng hoảng, những thời điểm quan trọng, những lúc đất nước gặp khó khăn như đại dịch COVID-19, thiên tai, bão lũ… Thủ tướng đề nghị các doanh nghiệp phấn đấu tăng trưởng ít nhất 2 con số, đóng góp vào việc triển khai các nhiệm vụ lớn của đất nước, góp phần vào thực hiện 2 mục tiêu 100 năm (tới năm 2030 kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng và năm 2045 kỷ niệm 100 năm thành lập Nước); làm ăn đúng luật, tham gia phòng chống tham nhũng, tiêu cực, xây dựng văn hóa kinh doanh mang bản sắc dân tộc.. Đối với các bộ, ngành, Thủ tướng đề nghị trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao cần trao đổi, bàn bạc với các doanh nghiệp, hai bên có cam kết để triển khai công việc cụ thể, tham gia thực hiện những nhiệm vụ, dự án lớn của đất nước.

Thủ tướng nhấn mạnh thông điệp: "Chính phủ, bộ, ngành, địa phương "không nói không, không nói khó, không nói có mà không làm"; chúng ta cùng nhau xây dựng đất nước trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên phát triển vươn mình, giàu mạnh, văn minh, phồn vinh, thịnh vượng, nhân dân ngày càng ấm no, hạnh phúc. Đất nước có khát vọng, nhân dân mong muốn và chờ đợi, thì Nhà nước phải kiến tạo, doanh nghiệp phải đóng góp, đất nước phải phát triển".