Chiều nay (11/6), Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng đăng đàn trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIII. Giá điện, giá xăng dầu tiếp tục là vấn đề làm nóng nghị trường. Bên cạnh đó, các đại biểu cũng đặt câu hỏi về việc ứ đọng tiêu thụ nông sản, tình hình xuất nhập khẩu, thương mại biên giới và quản lý thị trường...
Điện là mặt hàng đặc biệt
Đại biểu Nguyễn Sỹ Cương, tỉnh Ninh Thuận cho rằng Điện là mặt hàng rất kỳ lạ, "Chỉ biết tăng giá, tăng giá, và tăng giá. Tăng rồi, tăng nữa rồi tăng mãi". Việc tăng giá đáng lẽ ra người dân được lợi, nhưng bao giờ lý thuyết này mới đúng với ngành điện, ông Cương hỏi.
Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng khẳng định, việc điều hành giá điện nằm trong chủ trương đưa giá điện về cơ chế thị trường, vừa có sự quản lý của Nhà nước. Các nguyên tắc điều chỉnh giá dựa vào giá nguyên liệu, tỷ giá hay kết cấu nguyên liệu thay đổi, đảm bảo điều chỉnh giá điện theo đúng lộ trình của thị trường đồng thời giảm ảnh hưởng tác động đến người dân.
Theo giải trình của Bộ trưởng, từ tháng 8/2013 đến tháng 3-2015, giá điện không tăng. Trong đợt tăng giá điện vừa rồi, Chính phủ cho phép nếu mức điều chỉnh dưới 10% thì giao cho Bộ Công thương phối hợp Bộ Tài chính xem xét. Ngành điện có 3 phương án tăng giá điện: 7,5% 8,5% và 9,5 % và phương án tăng giá là phương án thấp nhất (7,5%).
Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng nhấn mạnh, việc điều chỉnh là cần thiết vì từ năm 2014 giá bán điện mới bắt đầu cao hơn giá thành, nhưng vẫn chưa theo kịp được giá thị trường. Nguyên nhân là do trước đây ngành điện được bảo hộ nên giá bán còn thấp. Nhưng từ năm 2016 trở đi, giá bán điện sẽ theo cơ chế thị trường.
Theo đó, giá bán lẻ điện cạnh tranh có lộ trình. Năm 2012, thị trường phát điện cạnh tranh. Năm 2016, thí điểm thị trường bán buôn điện cạnh tranh. Từ năm 2021, giá điện được vận hành theo giá bán lẻ cạnh tranh, tức các nhà bán lẻ được tự sản xuất tiêu thụ và người mua được lựa chọn đơn vị mua với giá phù hợp.
Giá xăng dầu lấy thị trường Singapore làm chuẩn
Tiếp tục chủ trương xăng dầu là hàng hóa hết sức đặc biệt, biến động nhỏ cũng có tác động đến cuộc sống người dân, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng khẳng định giá xăng dầu đang đi đúng hướng theo giá thị trường có sự quản lý của Nhà nước.
Theo quy định cơ chế Điều hành Nghị định 83, giá xăng dầu điều chỉnh theo giá bình quân 15 ngày từ thị trường Singapore. Bên cạnh cơ chế thị trường, Nhà nước cũng sử dụng công cụ thuế và quỹ bình ổn để đảm bảo không tăng giá quá mạnh.
Nói về Nghị định 83, ông Vũ Huy Hoàng cho rằng: Nghị định 83 mới thực hiện được 6 tháng, bên cạnh mặt tốt cũng có những điều cần điều chỉnh trong đó có liên quan đến chi phí định mức và lợi nhuận định mức. Bộ trưởng xin tiếp thu ý kiến của đại biểu và cùng các ban ngành xem xét lại.
Minh Quân