Sau hơn 4 tháng triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp trong lĩnh vực Công Thương, nhiều kết quả tích cực đã được ghi nhận, từ nâng cao hiệu quả quản lý đến tăng tính chủ động của địa phương. Tuy nhiên, những khó khăn về nguồn nhân lực, cơ sở vật chất và sự thiếu đồng bộ trong một số lĩnh vực chuyên môn vẫn đòi hỏi các giải pháp căn cơ.

Đây là thông tin đưa ra tại tọa đàm “Triển khai phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực Công Thương: Giải pháp đồng bộ-đồng hành-hiệu quả” do Tạp chí Công thương tổ chức ngày 7/11.

Để triển khai phân cấp, phân quyền đáp ứng yêu cầu mới, Bộ Công Thương đã phối hợp chặt chẽ với các địa phương, thực hiện theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ. Ông Phạm Thành Trung, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Công Thương) nhấn mạnh có 4 điểm nổi bật nhất trong quá trình triển gồm: Tăng sự chủ động và hiệu quả hoạt động của địa phương; Nâng cao khả năng phối hợp liên ngành; Giải quyết vấn đề tại chỗ nhanh chóng; Tập trung vào các lĩnh vực thế mạnh của mỗi địa phương.

Về kết quả thực tiễn, ông Trung cho biết sự đồng lòng và quyết tâm của các địa phương là yếu tố then chốt giúp việc phân cấp đạt được những bước tiến tích cực. Dù khối lượng nhiệm vụ từ Trung ương chuyển xuống rất lớn, các địa phương đã vào cuộc với tinh thần trách nhiệm cao, tạo nên kết quả đáng ghi nhận.

Theo ông Trung, mô hình chính quyền địa phương hai cấp đã mang lại chuyển biến tích cực trong vận hành bộ máy Nhà nước, nâng cao tính chủ động và trách nhiệm của chính quyền địa phương trong xử lý công việc và giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp.

Tại Lạng Sơn, ông Hoàng Cao Thượng, Phó Giám đốc Sở Công Thương chia sẻ rằng ngay sau khi các Nghị định của Chính phủ được ban hành, Sở đã khẩn trương tổ chức các buổi tập huấn nội bộ và tham gia đầy đủ các hội nghị do Bộ Công Thương tổ chức.

Bên cạnh đó, Sở cũng tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành hai quyết định về phân cấp, ủy quyền với 63 nhiệm vụ, quyền hạn cho Giám đốc Sở Công Thương, đồng thời việc rà soát nguồn lực, cơ sở vật chất và nhân sự được thực hiện để đảm bảo triển khai nhiệm vụ mới một cách hiệu quả.

Các đại biểu thảo luận tại tọa đàm “Triển khai phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực Công Thương: Giải pháp đồng bộ-đồng hành-hiệu quả”. (Ảnh: Vietnam+)

Ông Thượng chia sẻ sau hơn bốn tháng, việc vận hành thủ tục hành chính trong lĩnh vực công nghiệp và thương mại tại Lạng Sơn diễn ra ổn định, đặc biệt là trong cấp chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O). Sự phối hợp nhịp nhàng giữa các cấp chính quyền đã tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức, cá nhân, góp phần cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh trên địa bàn.

Tuy nhiên, không thể phủ nhận những hạn chế còn tồn tại. Ông Trung chỉ ra rằng một số lĩnh vực đặc thù như thương mại điện tử, quản lý thị trường hay cấp C/O gặp khó khăn do thiếu sự đồng bộ, đặc biệt khi khối lượng hồ sơ cần xử lý lên tới hàng trăm, thậm chí hàng nghìn bộ mỗi ngày. Bên cạnh đó, nguồn nhân lực tại cấp xã và địa phương còn thiếu hụt nghiêm trọng về chuyên môn trong lĩnh vực Công Thương.

Thậm chí, nhiều cán bộ phải kiêm nhiệm nhiều lĩnh vực khác nhau như tài nguyên môi trường, xây dựng, giao thông, dẫn đến việc thiếu chuyên sâu và ảnh hưởng đến hiệu quả công việc. Ngoài ra, cơ chế tài chính và cơ sở vật chất ở nhiều địa phương, đặc biệt là các vùng khó khăn, chưa được bố trí kịp thời, gây trở ngại cho việc triển khai mô hình mới.

Trong bối cảnh các địa phương còn thiếu nguồn lực và khối lượng công việc mới cũng nhiều hơn, ông Phạm Thành Trung đánh giá việc Bộ Công Thương ban hành Quyết định 2172/QĐ-BCT, cử 34 cán bộ lãnh đạo cấp Cục, Vụ trực tiếp hỗ trợ các địa phương là điểm sáng trong việc triển khai, thực hiện chính quyền địa phương hai cấp.

Theo ông Trung, đây là sáng kiến tiên phong nhằm thu hẹp khoảng cách giữa chính sách Trung ương và thực thi tại cơ sở, đồng thời kịp thời tháo gỡ vướng mắc cho địa phương. Các cán bộ này không chỉ hỗ trợ trực tiếp những vấn đề trong thẩm quyền mà còn chuyển các kiến nghị chuyên sâu về Bộ để có hướng dẫn cụ thể.

Chia sẻ về các giải pháp của Bộ Công Thương nhằm khắc phục những khó khăn hiện tại và nâng cao hiệu quả của mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế cho biết Bộ Công Thương sẽ tiếp tục rà soát và hoàn thiện các thể chế cũng như cải cách thủ tục hành chính.

Trong lĩnh vực này, Bộ trưởng Bộ Công Thương cùng với lãnh đạo Bộ và thủ trưởng các đơn vị tiếp tục tăng cường hoạt động rà soát các văn bản quy pháp luật, thể chế hóa để thực hiện việc phân cấp, phân quyền và cắt giảm các thủ tục hành chính.

Ông Phạm Thành Trung, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Công Thương) chia sẻ tại tọa đàm. (Ảnh: Vietnam+)

Mới đây, Bộ Công Thương đã trình Thủ tướng phương án cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh và tiếp tục rà soát và xây dựng các phương án để phân cấp, phân quyền, làm sao đảm bảo hiệu quả cho chính quyền địa phương thực hiện chính quyền địa phương hai cấp, qua đó tạo bước đột phá mới trong cải cách hành chính của ngành Công Thương cũng như đảm bảo môi trường pháp lý thông thoáng, thuận lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và người dân.

Hành trình phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực Công Thương đang có nhiều tín hiệu tích cực. Là cán bộ của Bộ Công Thương được cử đi hỗ trợ tại Hải Phòng, bà Nguyễn Quỳnh Anh, Phó Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh quốc gia (Bộ Công Thương) nhận định rằng phân cấp, phân quyền đã tạo động lực lớn để các địa phương chủ động hơn trong công việc.

Bằng cách "cầm tay chỉ việc," cán bộ địa phương hiểu rõ thực tiễn tại chỗ, từ đó đưa ra các quyết định phù hợp và hiệu quả hơn so với Trung ương trong một số trường hợp. Việc phân cấp không chỉ giúp cán bộ tự hoàn thiện năng lực mà còn khuyến khích họ khai thác tối đa công nghệ để giao tiếp và xử lý công việc. Theo bà Nguyễn Quỳnh Anh, đây là cơ hội để địa phương thể hiện vai trò chủ động trong giải quyết thủ tục hành chính và đề xuất chính sách, thay vì phải chờ đợi chỉ đạo từ cấp trên./.