Theo tính toán của NCIF, so với kịch bản không có can thiệp điều chỉnh tỷ giá, việc giảm giá tiền đồng không có tác động nhiều đến xuất khẩu (gần như không thay đổi trong quý IV/2015, tăng thêm 0,17% trong năm 2016).

Trong khi đó, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ của Việt Nam giảm 0,06% trong quý IV/2015 sau đó tăng lên 0,048% trong năm 2016.

Lý do cơ cấu nhập khẩu của Việt Nam chủ yếu là cho tiêu dùng tư nhân trong nước và tích lũy vốn, phần nhập khẩu để sản xuất ra hàng xuất khẩu chỉ chiếm tỷ trọng 28,5%.

Song, việc nới biên độ tỷ giá và tăng tỷ giá VNĐ/USD lại tác động rất mạnh đến lạm phát. Trong trường hợp này, lạm phát của Việt Nam tăng thêm 58% trong quý IV/2015 và 30% trong năm 2016.

Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế xã hội quốc gia cũng liệt kê 4 kịch bản sẽ tác động lên tỷ giá.

Một là, Trung Quốc thôi không phá giá và Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) chưa vội nâng lãi suất. Hai là, Trung Quốc không phá giá nội tệ nhưng FED nâng lãi suất. Ba là, Trung Quốc phá giá nhưng FED giữ lãi suất. Bốn là, Trung Quốc “nuốt lời” như họ đã từng làm trong 2 lần phá giá Nhân dân tệ trước đây và FED nâng lãi suất ngay trong tháng 9.

Trong 3 trường hợp đầu tiên, áp lực lên Việt Nam là chắc chắn, nhưng theo nhận định của NCIF, kịch bản thứ tư mới là xấu nhất. Đó là việc Trung Quốc tiếp tục phá giá nhân dân tệ và FED nâng lãi suất.

NCIF cho rằng nếu kịch bản này xảy ra, lúc đó, dù muốn hay không thì nhiều nước sẽ bị cuốn vào một cuộc đua, chủ động và bị động, phá giá nội tệ mà thực chất là chiến tranh tiền tệ.

“Khi đó, Việt Nam chỉ là một nền kinh tế quá nhỏ, quá yếu ớt để biến mình thành một ốc đảo bình yên đứng vững giữa cơn lốc phá giá của các nước xung quanh và trên thế giới” – NCIF nhận định.