Ủy ban châu Âu (EC) ngày 17/7 tuyên bố sẵn sàng nhượng bộ trong cuộc tranh chấp thương mại kéo dài với Mỹ Latinh về vấn đề nhập khẩu chuối, nhằm mang lại sự tiến triển cho vòng đàm phán thương mại tự do WTO.

EC nói sẵn sàng chấp nhận cách giải quyết vụ tranh chấp này theo đề xuất của Tổng Giám đốc WTO Pascal Lamy. Theo đề xuất này, châu Âu sẽ giảm dần thuế nhập khẩu chuối từ 176 euro/tấn hiện nay xuống còn 116 euro (185 USD)/tấn vào năm 2015.

Các nước sản xuất chuối Mỹ Latinh đã thành công trong việc kiện cơ chế nhập khẩu chuối của EU lên WTO với lý lẽ cơ chế này phân biệt đối xử đối với họ, trong khi từ lâu đã dành nhiều ưu đãi cho các nước châu Phi, Caribê và Thái Bình Dương (ACP), trong đó có nhiều nước trước đây là thuộc địa của các nước châu Âu.

Theo đề xuất của ông Lamy, các nước Mỹ Latinh sẽ tán thành "một điều khoản hòa bình" với cam kết không khơi lại vụ tranh chấp này để đổi lại mức thuế nhập khẩu có lợi hơn. Đề xuất của EU được ra trước khi hội nghị nhóm các bộ trưởng WTO diễn ra vào đầu tuần tới nhằm khôi phục vòng đàm phán thương mại tự do Đôha - vốn bị chững lại một phần do bất đồng giữa châu Âu và Mỹ Latinh về vấn đề nông nghiệp.

EC cho rằng giải pháp cho vụ tranh chấp chuối này sẽ mang lại động lực cho các cuộc đàm phán WTO về các sản phẩm nhiệt đới, một trong những nút thắt cổ chai chủ yếu trong các vòng đàm phán nông sản của WTO.

Mặc dù Mỹ không xuất khẩu chuối sang EU, nhưng nước này cũng đã thắng kiện tại WTO về cơ chế nhập khẩu chuối của EU. Mỹ đã đệ đơn kiện EU vì 3 trong số những công ty sản xuất chuối lớn nhất có đồn điền trồng chuối ở Mỹ Latinh, gồm Chiquita, Del Monte và Dole, là các công ty đa quốc gia có trụ sở tại Mỹ.

Các nước Mỹ Latinh hiện nắm giữ khoảng 60% thị phần trên thị trường chuối EU, trong khi các nước ACP nắm giữ 20%. Các nước EU, chủ yếu là Tây Ban Nha và Pháp, nắm giữ 20% thị phần còn lại.