Hợp tác song phương được mở rộng cả về phạm vi và chiều sâu. Việt Nam đã thiết lập các cơ chế đối thoại thường xuyên với nhiều quốc gia thành viên EU, chú trọng vào các lĩnh vực như năng lượng tái tạo, chuyển đổi số, y tế, giáo dục và phát triển bền vững. Nhiều thỏa thuận, biên bản ghi nhớ đã được ký kết, mở đường cho các hoạt động chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực chất lượng cao và hỗ trợ kỹ thuật.

Về thị trường xuất khẩu trọng điểm, Đức tiếp tục là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam trong EU, với thế mạnh ở các mặt hàng điện thoại, linh kiện điện tử, dệt may, giày dép và nông sản chế biến. Hà Lan đóng vai trò cửa ngõ logistics cho hàng hóa Việt Nam vào EU, đặc biệt qua cảng Rotterdam – điểm trung chuyển lớn nhất châu Âu. Pháp giữ vai trò đối tác chiến lược trong nhiều lĩnh vực, từ thương mại, đầu tư đến giáo dục, y tế và hạ tầng. Ngoài ra, nhiều nước khác như Bỉ, Tây Ban Nha, Ý, Ba Lan, Séc, Hungary… cũng ghi nhận mức tăng trưởng thương mại ấn tượng, đặc biệt ở các sản phẩm nông sản, thủy sản, cà phê, gạo thơm và hàng chế biến.

EVFTA cũng mở rộng cánh cửa cho hàng Việt thâm nhập vào khu vực Trung – Đông Âu, nơi chi phí logistics cạnh tranh và rào cản kỹ thuật ở mức hợp lý, giúp gia tăng lợi thế xuất khẩu. Song song, EU tích cực hỗ trợ Việt Nam trong các lĩnh vực như nông nghiệp công nghệ cao, logistics thông minh, an toàn thực phẩm và chuyển đổi số.

Tuy nhiên, việc tận dụng EVFTA vẫn còn hạn chế ở một số doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ do thiếu thông tin thị trường, khó đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật và quy định về lao động, môi trường. Ngoài ra, các rào cản phi thuế quan, đặc biệt là kiểm dịch, an toàn vệ sinh thực phẩm và yêu cầu ghi nhãn, tiếp tục là thách thức lớn.

Trong tháng 5/2025, kinh tế Việt Nam tiếp tục duy trì đà phục hồi và tăng trưởng tích cực, nhờ xuất khẩu duy trì mức cao và nhu cầu tiêu dùng nội địa cải thiện. Các ngành sản xuất chủ lực như dệt may, điện tử, gỗ và thủy sản đều ghi nhận mức tăng đơn hàng từ EU so với cùng kỳ, phản ánh hiệu quả của EVFTA trong việc duy trì ưu thế cạnh tranh về thuế quan và khả năng tiếp cận thị trường. Đồng thời, việc kiểm soát lạm phát ở mức hợp lý đã tạo môi trường ổn định cho hoạt động sản xuất – kinh doanh.

Phía EU, kinh tế đang trên đà phục hồi nhẹ sau giai đoạn tăng trưởng chậm trong năm 2024. Nhu cầu tiêu dùng tại một số thị trường lớn như Đức, Pháp và Hà Lan tăng trở lại, đặc biệt ở nhóm hàng tiêu dùng, thực phẩm và sản phẩm công nghệ. Giá năng lượng ổn định hơn so với năm trước đã giảm áp lực chi phí sản xuất cho các doanh nghiệp châu Âu, qua đó thúc đẩy nhập khẩu nguyên liệu, linh kiện và hàng tiêu dùng từ các đối tác, trong đó có Việt Nam.

Bên cạnh những tín hiệu tích cực, thương mại Việt Nam – EU trong tháng 5/2025 vẫn đối mặt với thách thức từ các tiêu chuẩn xanh và quy định mới của EU, đặc biệt liên quan đến cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) và quy định chống phá rừng (EUDR). Các yếu tố này đòi hỏi doanh nghiệp Việt Nam phải đầu tư mạnh hơn vào quy trình sản xuất bền vững, truy xuất nguồn gốc và nâng cao chất lượng sản phẩm để duy trì thị phần tại thị trường này.

Theo số liệu của Hải quan Việt Nam, kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa hai chiều giữa Việt Nam và EU trong tháng 5/2025 đạt gần 6,2 tỷ USD, tăng 16,22% so với tháng 5/2024. Việt Nam xuất siêu sang EU 2,9 tỷ USD, tăng 12,15% so với tháng 4/2024.

Tính chung 5 tháng đầu năm 2025, tổng kim ngạch thương mại hàng hóa giữa hai bên đạt gần 29,76 tỷ USD, tăng 37,22% so với cùng kỳ năm 2024; trong đó xuất khẩu sang EU đạt trên 23 tỷ USD (tăng 13,23%), nhập khẩu đạt gần 6,75 tỷ USD (tăng 7,16%). Việt Nam xuất siêu sang EU trên 16,27 tỷ USD, tăng 15,95% so với cùng kỳ năm trước.

Những kết quả này cho thấy EVFTA tiếp tục mang lại động lực tăng trưởng thương mại mạnh mẽ, đồng thời mở ra cơ hội để Việt Nam đẩy mạnh chuyển đổi xanh, nâng cao giá trị gia tăng và củng cố vị thế trên thị trường EU trong giai đoạn tới.