Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) đi vào hiệu lực giúp thúc đẩy thương mại song phương, đa dạng hóa thị trường. EVFTA giúp nhiều mặt hàng thủy sản Việt Nam được giảm hoặc miễn thuế khi xuất khẩu sang EU, tạo lợi thế cạnh tranh đáng kể cho tôm, cá ngừ, cá tra, mực và bạch tuộc.

Theo số liệu của Cục Hải quan Việt Nam, kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam trong tháng 8/2025 đạt 1,07 tỷ USD, tăng 10,5% so với tháng 7/2025 và tăng 9,2% so với cùng kỳ năm trước. Xuất khẩu tôm Việt Nam sang một số thị trường lớn đều đạt kết quả khả quan.

Đối với thị trường EU: Kim ngạch xuất khẩu thủy sản sang EU trong tháng 8/2025 tăng 4,1% so với tháng 7/2025, đạt 121,2 triệu USD. Tính chung 8 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang EU đạt 797,9 triệu USD, tăng 11,4% so với cùng kỳ 2024. Như vậy, kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang EU chiếm 11,1% trong tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản.

Trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 8 năm 2025, Hà Lan là thị trường đứng đầu EU về trị giá nhập khẩu mặt hàng thủy sản của Việt Nam, đạt 144,7 triệu USD, tăng 6,2% so với cùng kỳ, chiếm 18,7% trong tổng kim ngạch nhập khẩu mặt hàng của thị trường EU.

Về chủng loại sản phẩm, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang EU chủ yếu vẫn là tôm, cá da trơn... Đứng đầu trong 8 tháng đầu năm 2025 là tôm đông lạnh, với kim ngạch đạt 194,7 triệu USD, tăng 10% so với 8 tháng năm 2024, chiếm tỷ trọng 24,4% trong tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản.

Từ ngày 7/8/2025, mức thuế đối ứng 20% tại Mỹ với các mặt hàng nhập khẩu từ Việt Nam trong đó có thủy sản. Do đó các nhà nhập khẩu Mỹ sẽ đẩy mạnh đơn hàng từ trong tháng 9 và tháng 10/2025. Kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sẽ đạt khoảng 10 tỷ USD trong năm 2025.

Với đà tăng trưởng 10% tính đến hết tháng 8/2025, cộng với bức tranh nhu cầu tích cực, dự báo xuất khẩu tôm Việt sang EU đến cuối năm tiếp tục duy trì nhịp tăng 10-12% so với cùng kỳ. Cả năm, giá trị xuất khẩu có thể cao hơn 10% so với 2024. Nhóm sản phẩm chủ lực vẫn là tôm thẻ bóc vỏ, tôm chế biến tiện lợi và tôm sú có chứng nhận bền vững, đây là nhóm hàng vừa hợp khẩu vị tiêu dùng, vừa ít chịu áp lực cạnh tranh trực diện từ Ecuador và Ấn Độ. Tuy nhiên, những khó khăn vẫn còn từ biến động giá nguyên liệu toàn cầu, tỷ giá EUR/USD và việc EU siết chặt các quy định kiểm soát chất lượng.

Để giữ vững và gia tăng thị phần tại EU, doanh nghiệp tôm Việt cần chuyển từ cạnh tranh giá sang cạnh tranh bằng chất lượng, minh bạch và bền vững. Các chứng nhận như ASC, hữu cơ, sẽ không chỉ là lợi thế mà dần trở thành điều kiện bắt buộc để tiếp cận hệ thống bán lẻ.

EVFTA có hiệu lực từ ngày 1/8/2020, đã và đang mở ra rất nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam trong việc thâm nhập sâu hơn vào thị trường EU – một thị trường lớn, tiềm năng, nhưng cũng rất khắt khe.