Sáng nay (1/9), Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Bộ Tài chính tổ chức “Hội thảo lấy ý kiến doanh nghiệp góp ý Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật về thuế”.

Theo tài liệu kiến nghị của Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam, Dự án Luật điều chỉnh giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB), quy định "Trường hợp bán hàng qua các công ty con hoặc bán hàng qua công ty con khác trong cùng công ty mẹ thì giá làm căn cứ tính thuế TTĐB là giá do các công ty con bán ra thị trường" là không hợp lý. Bởi quy định này sẽ phát sinh hai cơ sở tính thuế TTĐB.  

Cụ thể, cơ sở đầu tiên là trường hợp cơ sở sản xuất bán hàng cho cơ sở thương mại trong cùng hệ thống công ty mẹ - công ty con. Cơ sở thứ hai, trường hợp cơ sở sản xuất bán hàng cơ sở kinh doanh thương mại khác.

Do chi phí thuế sẽ khác đi trong trường hợp bán cho cơ sở thương mại là công ty cùng công ty mẹ hoặc công ty con của cơ sở sản xuất và trường hợp bán cho các cơ sở thương mại khác, giá bán sản phẩm thuốc lá cho 2 loại cơ sở thương mại cũng khác nhau. 

Điều này đặc biệt trái với nguyên tắc thị trường, trong khi doanh nghiệp được yêu cầu phải tuân thủ nguyên tắc giá thị trường khi xác định giá bán giữa cơ sở sản xuất và cơ sở thương mại. Do đó, tạo ra sự bất bình đẳng giữa các doanh nghiệp, trái với nguyên tắc bình đẳng theo Luật Doanh nghiệp, Luật Dân sự và Luật Thương mại.

Ngoài ra, Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam khẳng định quy định trên trong Dự án Luật sẽ không khuyến khích chuyên môn hóa trong quy trình sản xuất, phân phối hàng hóa, đồng thời làm triệt tiêu năng lực cạnh tranh của các sản phẩm thuốc lá nội tiêu trước các sản phẩm nhập ngoại và thuốc lá nhập lậu.

“Lý do mà Bộ Tài Chính đề xuất điều chỉnh là để khắc phục việc chuyển giá tính thuế TTĐB qua công ty con hoặc công ty con trong cùng công ty mẹ, như vậy Hiệp hội Thuốc lá không hoàn toàn đồng ý”, trích dẫn từ tài liệu của Hiệp hội Thuốc lá cho hay.

Bởi vì, trong lĩnh vực kinh doanh thuốc lá, để được cấp giấy phép phân phối sản phẩm thuốc lá, cơ sở thương mại phải đáp ứng những yêu cầu chặt chẽ theo quy định tại Nghị định 67/2013/NĐ-CP, như về tiềm lực kinh tế, phương thức tổ chức quản lý hệ thống phân phối, điều kiện kho bãi...  Điều này dẫn đến chỉ một số doanh nghiệp điều kiện được Bộ Công Thương cấp phép phân phối sản phẩm thuốc lá.

 Các cơ sở sản xuất chỉ có thể bán sản phẩm cho các cơ sở kinh doanh trong thương mại này và phải phù hợp với kế hoạch phát triển mạng lưới phân phối do Bộ Công Thương quy định.

Do đó, thực tế, hầu hết các cơ sở thương mại trong cùng một thời điểm phân phối nhiều nhãn thuốc lá bao của các nhà máy sản xuất, tình trạng cạnh tranh khốc liệt thuốc lá diễn ra ngay tại một cơ sở thương mại.

Thứ ba, theo Hiệp hội Thuốc lá, quy định này tạo ra sự không bình đẳng giữa hàng sản xuất trong nước và hàng nhập khẩu. 

Theo Luật thuế TTĐB 2008 thì "Đối với hàng hóa nhập khẩu là giá tính thuế thu nhập khẩu cộng với thuế nhập khẩu", nhưng nếu công ty nhập khẩu là công ty con của công ty sản xuất hàng nhập khẩu và mua hàng của công ty mẹ này thì giá tính thuế TTĐB cũng chỉ là giá tính thuế nhập khẩu cộng với thuế nhập khẩu mà không phải là giá bán ra của công ty nhập khẩu.  

"Đây là sự bất bỉnh đằng giữa hàng hóa nhập khẩu và hàng hóa trong nước", Hiệp hội Thuốc lá khẳng định.

Hiệp hội Thuốc lá cũng cho rằng, hiện nay ngành thuốc lá đang chịu sự bất hợp lý trong công thức tính giá TTĐB vì phải thực hiện trích thêm một Quỹ đặc thù của ngành là Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá (PCTHTL).

Thực tế, Quỹ PCTHTL được hình thành từ nguồn thu nhập từ sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và chịu sự quản lý nhà nước về tài chính của Bộ Tài chính (Khoản 1, Điều 28, Luật PCTHTL 09), nên về bản chất việc đóng góp này của doanh nghiệp cũng như một khoản thuế bắt buộc đóng cho ngân sách  nhà nước.  Chính vì thế, Hiệp hội Thuốc lá đề xuất Quỹ PCTHTL cần được giảm trừ khi tính giá tính TTĐB.

Hiệp hội Thuốc lá cũng kiến nghị sửa đổi bổ sung khoản 1, Điều 6 Luật thuế tiêu thụ đặc biệt. Cụ thể, đối với hàng sản xuất trong nước là giá do cơ sở sản xuất bán ra, đối với hàng hóa nhập khẩu (Trừ xăng các loại) là giá do cơ sở nhập khẩu bán ra.

Trong trường hợp bán hàng qua các công ty con hoặc bán hàng qua các công ty con khác trong cùng công ty mẹ nhằm mục đích chuyển giá thì giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt sẽ do cơ quan Thuế ấn định. Quan hệ công ty mẹ, công ty con được xác định theo quy định của Luật doanh nghiệp và các văn bản hướng dẫn thi hành.

Thứ hai, xem xét và đồng ý điều chỉnh nội dung trong Điều 6 Luật tiêu thụ đặc biệt số 27/2008/QH12 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế tiêu thụ đặc biệt số 70/2014/QH13 về cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt.