Quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Thổ Nhĩ Kỳ nói chung và xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam sang Thổ Nhĩ Kỳ nói riêng không ngừng được cải thiện trong những năm qua. Chỉ tính riêng 10 tháng đầu năm 2007, hàng dệt may xuất khẩu của Việt Nam sang Thổ Nhĩ Kỳ đã tăng đột biến trên 500%.

Theo Bộ Công Thương Việt Nam, trong cơ cấu hàng xuất khẩu của Việt Nam vào Thổ Nhĩ Kỳ, nhóm hàng công nghiệp vẫn chiếm tỷ trọng cao hơn so với nhóm hàng nông sản. Đáng chú ý là thời gian vừa qua (trước năm 2007), ngoại trừ mặt hàng các sản phẩm cao su suy giảm do bị các doanh nghiệp Thổ Nhĩ Kỳ kiện và Chính phủ nước này đã áp dụng mức thuế chống bán phá giá và mặt hàng may mặc giảm do Thổ áp dụng quota và các biện pháp kiểm soát, còn các mặt hàng chủ yếu như: giày dép luôn đạt kim ngạch cao nhất và có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất, mặt hàng cao su tự nhiên và sản phẩm hàng dệt các loại có mức tăng trưởng ổn định, máy móc và phương tiện vận tải cũng như hàng nội thất và lưu niệm tăng đều đặn trong thời gian qua. Các mặt hàng khác như: nhóm hàng ngũ cốc và ngũ cốc chế biến, rau hoa quả, máy móc và thiết bị văn phòng có mức tăng trưởng đột biến. Một trong những nguyên nhân của tăng đột biến là do thời gian vừa qua Thổ Nhĩ Kỳ áp dụng nhiều biện pháp kỹ thuật hạn chế hàng Trung Quốc, để đáp ứng một phần nhu cầu nên các doanh nghiệp Thổ quay sang tìm nguồn cung cấp mặt hàng này từ Việt Nam.

Sở dĩ kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam vào Thổ liên tục tăng mạnh trong thời gian gần đây là do: Các doanh nghiệp của Việt Nam ngày càng quan tâm đến làm ăn với thị trường Thổ. Ngược lại, cũng có nhiều doanh nghiệp của Thổ muốn thiết lập quan hệ bạn hàng để làm ăn với các đối tác Việt Nam (số lượng các doanh nghiệp Thổ đi Việt Nam khảo sát thị trường thời gian qua liên tục gia tăng); các thông tin về thị trường và cơ chế chính sách kinh doanh của Thổ cũng được cung cấp cho các doanh nghiệp trong nước ngày càng nhiều hơn và phong phú hơn từ nhiều nguồn khác nhau (như từ các vụ, cục, ban chức năng của Bộ Công Thương, từ Thương vụ Việt Nam tại Thổ Nhĩ Kỳ cũng như từ các báo và tạp chí v.v). Ngoài ra, một yếu tố nữa cũng tác động vào tình hình trên đó là Thổ ngày càng chú trọng các biện pháp kỹ thuật nhằm ngăn chặn sự thâm nhập của hàng hoá Trung Quốc, nhất là đối với mặt hàng dệt may. Ngoài ra, cũng nhằm bảo hộ mặt hàng dệt may, ngoài các biện pháp đã áp dụng với Trung Quốc và một số nước khác, từ đầu năm 2005 nước này đã công bố một số chủng loại hàng dệt may của Việt Nam bị áp hạn ngạch và chịu sự kiểm soát. Đó chính là lý do khiến kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam sang Thổ Nhĩ Kỳ chỉ đạt 2,424 triệu USD trong năm 2005, trong khi đó mức năm 2004 là 2,459 triệu USD. Tuy nhiên, năm 2006 đã đạt xấp xỉ 5,7 triệu USD, đặc biệt trong 10 tháng đầu năm 2007 đã đạt mức tăng kỷ lục 500% so cùng kỳ năm 2006 với kim ngạch 31,438 triệu USD. Bộ Công Thương Việt Nam cho rằng, nguyên nhân dẫn đến kết quả này là do từ 11/1/2007, Việt Nam là thành viên của WTO thì Thổ Nhĩ Kỳ đã bỏ hạn ngạch dệt may đối với Việt Nam, đây là yếu tố quan trọng góp phần thúc đẩy hàng dệt may xuất khẩu sang nước này trong năm 2007.

Có thể thấy, quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục phát triển tích cực. Doanh nghiệp hai nước giao dịch kinh doanh sôi động trên nhiều mặt hàng, đặc biệt là doanh nghiệp Thổ Nhĩ Kỳ ngày càng quan tâm đến hàng dệt may của Việt Nam. Cùng với một số nước khác, Việt Nam được Thổ Nhĩ Kỳ đưa vào danh sách các nước trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương mà Thổ đã lên kế hoạch đẩy mạnh xuất khẩu hàng hoá và quan hệ buôn bán.

Nhằm tiếp tục đẩy mạnh quan hệ kinh tế thương mại giữa hai bên, đồng thời tạo thuận lợi hơn nữa cho doanh nghiệp hai nước xúc tiến các cơ hội hợp tác kinh doanh với nhau, Bộ Công Thương Việt Nam cho rằng, trong thời gian tới hai nước cần sớm đi đến ký kết Hiệp định Tránh đánh thuế hai lần, Hiệp định Xúc tiến và bảo hộ đầu tư, Hiệp định Hợp tác về hàng không và hàng hải và Thoả thuận hợp tác giữa các ngân hàng thương mại. Song song với đó, hai bên cần tăng cường trao đổi các đoàn doanh nghiệp đi khảo sát thị trường lẫn nhau và tham gia vào các hội chợ triển lãm được tổ chức tại mỗi nước để quảng bá hình ảnh và sản phẩm của mình. Mặt khác, các doanh nghiệp Việt Nam cũng nên chủ động tích cực cử đoàn sang Thổ Nhĩ Kỳ tham gia các hội chợ triển lãm và gặp gỡ trực tiếp đối tác bạn hàng để giới thiệu các sản phẩm xuất khẩu của ta mà phía bạn có nhu cầu. Hy vọng như vậy có thể đưa quan hệ buôn bán song phương giữa hai nước nói chung và xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam sang Thổ Nhĩ Kỳ nói riêng sang một giai đoạn phát triển mới đầy hứa hẹn.

(Thương vụ tại Thổ Nhĩ Kỳ)