Báo cáo của Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) cho biết, trong 6 tháng đầu năm, tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới cơ bản đã được kiểm soát do các lực lượng chức năng hai bên biên giới tăng cường kiểm tra, kiểm soát, ngăn chặn các hành vi vi phạm.

Trong thị trường nội địa, tình trạng vận chuyển, kinh doanh hàng nhập lậu, hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng không rõ nguồn gốc... vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp, phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi, khó phát hiện. Hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ không bày bán tràn lan như trước đây mà hàng hóa vi phạm sau khi qua biên giới được các đối tượng tập kết tại các kho hàng đặt tại nơi hẻo lánh, ít người qua lại, hoặc tại nhà riêng, sau đó các đối tượng lợi dụng thương mại điện tử để kinh doanh (mạng xã hội, các sàn thương mại điện tử), hàng hóa sau đó được vận chuyển qua các công ty bưu chính, dịch vụ chuyển phát nhanh đến tận tay người tiêu dùng.

Tính từ 15/12/2022-30/6/2023, lực lượng QLTT đã kiểm tra 39.384 vụ (tăng 17% so với cùng kỳ năm 2022), phát hiện, xử lý 23.714 vụ vi phạm, thu nộp NSNN trên 226 tỷ đồng. Chuyển Cơ quan điều tra 118 vụ có dấu hiệu hình sự (tăng 87% so với cùng kỳ năm 2022). Trị giá hàng hóa tịch thu gần 93 tỷ đồng. Trị giá hàng hóa tiêu hủy và buộc tiêu hủy 66,7 tỷ đồng. Số liệu này được thống kê từ Hệ thống xử lý vi phạm hành chính INS của Tổng cục QLTT.

Đáng chú ý, báo cáo của Tổng cục QLTT cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2023, lực lượng QLTT cả nước đã làm tốt công tác quản lý địa bàn, chú trọng kiểm tra, xử lý các vấn đề nổi cộm, các địa bàn trọng tâm, mặt hàng trọng điểm, góp phần giữ ổn định thị trường, nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Cụ thể, đối với mặt hàng xăng dầu, những tháng đầu năm, lực lượng QLTT cả nước đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng chức năng khác kiểm tra trên 1.200 vụ, xử lý trên 300 vụ vi phạm.

Thông qua hoạt động thanh kiểm tra lực lượng QLTT cả nước phát hiện nhiều sai phạm với số lượng hàng hóa lớn điển hình như: vụ việc 15.000 lít xăng không đảm bảo chất lượng tại Bình Dương; vụ việc chuyển cơ quan Công an điều tra dấu hiệu về tội lừa dối người tiêu dùng thu lợi bất chính trong kinh doanh xăng dầu tại Thạch Thất, Hà Nội.

Các hành vi vi phạm chủ yếu là: không đáp ứng điều kiện về hệ thống phân phối; bán xăng dầu ngoài hệ thống phân phối; không áp dụng hoặc duy trì hệ thống quản lý chất lượng; không đăng ký hệ thống phân phối với cơ quan có thẩm quyền; nhân viên không được tập huấn, đào tạo và cấp Giấy chứng nhận theo quy định...

Đối với, mặt hàng thuốc lá điếu, thuốc lá thế hệ mới, nửa đầu năm, lực lượng QLTT cả nước đã tăng cường công tác kiểm tra, xử lý các vụ việc về buôn bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép thuốc lá điếu ngoại nhập lậu, xì gà nhập lậu, thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng. Theo đó, toàn lực lượng đã kiểm tra 728 vụ, xử lý 589 vụ vi phạm. Trong đó, xử lý trên 27.467 bao thuốc lá và tương đương, xử lý trên 4.392 sản phẩm các loại thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng; tổng số tiền xử phạt vi phạm hành chính gần 3,1 tỷ đồng; chuyển hồ sơ 01 vụ cho cơ quan Công an xử lý.

Đối với mặt hàng khí dầu mỏ hóa lỏng LPG, trong 6 tháng qua, lực lượng QLTT kiểm tra 981 vụ, xử lý 506 vụ vi phạm, phạt hành chính gần 3,5 tỷ đồng, trị giá hàng hóa vi phạm gần 340 triệu đồng.

Trong lĩnh vực an toàn vệ sinh thực phẩm, lực lượng QLTT cả nước đã kiểm tra 3.182 vụ; xử lý 2.241 vụ vi phạm, số tiền xử phạt gần 9,7 tỷ đồng; trị giá hàng hoá tịch vi phạm trên 2,3 tỷ đồng.

Công tác kiểm tra về an toàn thực phẩm được được thực hiện thường xuyên, kịp thời. Qua hoạt động thanh tra, kiểm tra đã phát hiện và xử lý nhiều vi phạm pháp luật trong an toàn thực phẩm, có tác dụng răn đe, hạn chế hành vi vi phạm pháp luật về an toàn thực phẩm, việc kinh doanh hàng hoá kém chất lượng, hàng quá hạn sử dụng và không rõ nguồn gốc đã giảm so với trước.

Đối với mặt hàng đường cát, lực lượng QLTT kiểm tra 91 vụ, xử lý 61 vụ vi phạm, phạt tiền gần 1,4 tỷ đồng, trị giá hàng hóa vi phạm gần 1,9 tỷ đồng, số lượng hàng hóa tạm giữ, tịch thu trên 67 tấn. Hành vi vi phạm chủ yếu: Kinh doanh hàng hóa nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ...

Trong lĩnh vực thương mại điện tử, nửa đầu năm, lực lượng QLTT cả nước đã thực hiện kiểm tra 328 vụ, xử lý 233 vụ, phạt tiền hơn 4,2 tỷ đồng, trị giá hàng hóa hơn 2,7 tỷ đồng.

Bên cạnh hoạt động kiểm tra, kiểm soát đột xuất, thường xuyên và định kỳ, trong nửa đầu năm, Tổng cục QLTT đã và đang thực hiện 110/216 cuộc thanh tra chuyên ngành (đạt 51%), ban hành kết luận 72 cuộc, tổng số tiền thu nộp ngân sách nhà nước khoảng 6,8 tỷ đồng (gồm cả tiền xử phạt vi phạm hành chính và số thu lợi bất hợp pháp). Các cuộc thanh tra chuyên ngành tập trung chủ yếu vào lĩnh vực xăng dầu, riêng lĩnh vực xăng dầu, lực lượng QLTT đã tiến hành thanh tra 72/86 cuộc (đạt 83,7%) và đã ban hành 45 Kết luận thanh tra. Tổng số tiền thu nộp ngân sách nhà nước khoảng 5,8 tỷ đồng.

Đi cùng các nhiệm vụ chuyên môn, trong nửa đầu năm, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia và Bộ Công Thương, Tổng cục QLTT đã tham mưu cho Lãnh đạo Bộ Công Thương ban hành các văn bản chỉ đạo lực lượng QLTT cả nước như Công điện số 383/CĐ-BCT ngày 20/01/2023 về việc tăng cường giám sát, kiểm tra, xử lý vi phạm trong kinh doanh xăng dầu; Công văn số 4067/BCĐ389-CQTT ngày 28/6/2023 về việc kiểm soát, phát hiện, ngăn chặn, xử lý hành vi buôn bán, vận chuyển trái phép gia cầm, sản phẩm gia cầm vào Việt Nam.

Song song đó, Tổng cục đã trực tiếp ban hành nhiều văn bản chỉ đạo lực lượng như: Kế hoạch cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Quý Mão năm 2023; Công văn số 77/TCQLTT-CNV ngày 15/01/2023 về việc giám sát, kiểm tra, xử lý vi phạm trong kinh doanh xăng dầu...

Đặc biệt, trong công tác phối hợp liên ngành, với vai trò là Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo 389 Bộ Công Thương, Tổng cục QLTT đã làm tốt công tác tham mưu, đề xuất Trưởng ban chỉ đạo các đơn vị thành viên và lực lượng QLTT cả nước trong công tác đấu tranh, phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Đồng thời làm tốt công tác tổng hợp báo cáo theo yêu cầu của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia và Ban Chỉ đạo 138 Chính phủ.

Cục QLTT địa phương với vai trò là thường trực hoặc thành viên của Ban chỉ đạo 389 cấp tỉnh đã tham mưu, đề xuất với UBND, Ban Chỉ đạo 389 tỉnh, thành phố triển khai có hiệu quả Quy chế phối hợp giữa các lực lượng chức năng; thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các chương trình, kế hoạch, đợt cao điểm tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường; những vấn đề nổi cộm, phát sinh trên thị trường đã được Cục QLTT các địa phương chủ trì hoặc phối hợp với các lực lượng chức năng trên địa bàn tiến hành kiểm tra, kiểm soát, xử lý nghiêm các vi phạm như các vụ việc gian lận trong kinh doanh xăng dầu, khí hóa lỏng, phân bón, đường cát, thực phẩm chức năng, sản xuất, kinh doanh hàng giả, kém chất lượng...

Điển hình như: lực lượng QLTT tỉnh Lạng Sơn phối hợp với Công an huyện Văn Lãng, Đồn biên phòng Tân Thanh, Chi cục Hải quan Tân Thanh kiểm tra, thu giữ trên 4.000 sản phảm là hóa mỹ phẩm không rõ nguồn gốc, hàng hóa giả mạo nhãn hiệu; lực lượng QLTT tỉnh Ninh Thuận phối hợp với Bộ đội biên phòng tỉnh phát hiện, thu giữ hơn 19.000 bao thuốc do nước ngoài sản xuất, không có chủ sở hữu; lực lượng QLTT Hà Nội phối hợp với Công an quận Bắc Từ Liêm kiểm tra, phát hiện cơ sở kinh doanh thực phẩm chức năng thông qua các nền tảng mạng xã hội có dấu hiệu vi phạm, vụ việc đã được Công an quận Bắc Từ Liêm khởi tố vụ án, khởi tố 02 bị can về hành vi buôn bán hàng giả là thực phẩm; lực lượng QLTT tỉnh Bắc Ninh phối hợp với Công an tỉnh kiểm tra, phát hiện kho hàng ở Bắc Ninh chứa hàng nghìn điện thoại, máy tính bảng, đồng hồ thông minh nhập lậu; lực lượng QLTT tỉnh Lào Cai phối hợp với Công an tỉnh kiểm tra, ngăn chặn xử lý trên 15.000 gói cánh vịt ăn liền không rõ nguồn gốc xuất xứ rao bán qua mạng xã hội...

Cùng với đó, lực lượng QLTT cả nước cũng thực hiện tốt công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về các lĩnh vực trong hoạt động thương mại đối với các cơ sở kinh doanh, góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, hạn chế sai phạm của các đối tượng trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, bình ổn thị trường và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp làm ăn chân chính và người tiêu dùng.

Một điểm nhấn nữa không thể không nhắc tới trong hoạt động chuyên môn của lực lượng trong 6 tháng đầu năm đó là việc xây dựng và hoàn thiện các đề án, kế hoạch. Theo đó, trong nửa đầu năm, Tổng cục QLTT đang tiếp tục hoàn thiện Đề án về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Tổng cục; đang thực hiện rà soát, hoàn thiện, xây dựng Đề án thành lập 19 Cục QLTT liên tỉnh sau khi tổng kết đánh giá 5 năm hoạt động theo mô hình ngành dọc; đang dự thảo Kế hoạch triển khai Đề án về chống hàng giả và bảo vệ người tiêu dùng trên thương mại điện tử đến năm 2025 sau khi Đề án được Chính phủ phê duyệt vào ngày 29/3/2023 và Bộ Công Thương ban hành Quyết định số 1450/QĐ-BCT ngày 16/6/2023 về việc thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện Đề án.

Song song đó, Tổng cục QLTT cũng đã và đang gấp rút hoàn thiện, đẩy nhanh tiến độ các đề án khác như: Đề án Ứng dụng công nghệ số và kỹ thuật tiên tiến nhằm truy xuất nguồn gốc sản phẩm công nghiệp thuộc các lĩnh vực công nghiệp ưu tiên phát triển; Đề án nâng cao năng lực của cơ quan QLTT trong xử lý xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ bằng biện pháp hành chính...

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Đặng Hoàng An ghi nhận và biểu dương những nỗ lực, cố gắng của toàn lực lượng trong 6 tháng đầu năm. Kết quả này được thể hiện qua những số liệu cụ thể như: số vụ kiểm tra 39.384 vụ, tăng 17% so với cùng kỳ, số vụ xử lý tăng 51,2%, số vụ chuyển cơ quan điều tra gần bằng cả năm 2022. “Đây là những kết quả đáng ghi nhận trong bối cảnh nền kinh tế trong và ngoài nước còn nhiều biến động, ảnh hưởng trực tiếp đến công tác QLTT”- Thứ trưởng Đặng Hoàng An đánh giá và dẫn chứng, xăng dầu là mặt hàng “nóng”, song, toàn lực lượng đã chủ động chủ trì, phối hợp với các lực lượng chức năng khác trên địa bàn quản lý kiểm tra và phát hiện nhiều sai phạm với số lượng hàng hóa lớn. Hay công tác phòng, chống hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ cũng đạt những kết quả đáng ghi nhận.

“Số vụ kiểm tra 6 tháng đầu năm ở lĩnh vực này gấp 3 lần so với cùng kỳ và lớn hơn cả năm 2021. Đây là con số tương đối lớn, góp phần vào thành công chung của công tác phòng, chống hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ”- Thứ trưởng ghi nhận.

Bên cạnh đó, công tác hợp tác quốc tế cũng là điểm sáng nổi bật nhất trong hoạt động của lực lượng trong nửa đầu năm. Trong 6 tháng, Tổng cục QLTT đã ký kết biên bản hợp tác với nhiều tổ chức, tập đoàn và các doanh nghiệp ở trong và ngoài nước nhằm nâng cao hiệu quả công tác chống hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Trong đó, mới đây, ngày 27/6/2023, Bộ Công Thương Việt Nam đã ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác với Tổng cục Quản lý giám sát thị trường Trung Quốc trong việc thúc đẩy bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, đảm bảo an toàn thực phẩm và người tiêu dùng, nâng cao chất lượng sản phẩm và tăng cường hợp tác trong lĩnh vực QLTT.

“Đây là điểm sáng trong công tác QLTT. Tổng cục Quản lý giám sát thị trường Trung Quốc là cơ quan tương đương Bộ, kỳ vọng, thông qua Biên bản ghi nhớ, lực lượng QLTT Việt Nam có thể học hỏi được nhiều giải pháp, kinh nghiệm trong quản lý, giám sát thị trường ở nước bạn”- Thứ trưởng Đặng Hoàng An kỳ vọng.

Ngoài ra, với vai trò thường trực trong Ban Chỉ đạo 389 các tỉnh, thành phố, trong 6 tháng đầu năm, Cục QLTT tại 63 tỉnh, thành đã phát huy tốt vai trò thường trực, thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các chương trình, kế hoạch, đợt cao điểm để tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường. Những vấn đề nổi cộm, phát sinh trên thị trường đã được Cục QLTT các tỉnh, thành phố chủ trì hoặc phối hợp với các lực lượng chức năng trên địa bàn kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm.

Tuy nhiên, theo Thứ trưởng, dù có nhiều điểm sáng, song công tác QLTT vẫn còn nhiều hạn chế. “Mặc dù chức năng, phạm vi tác nghiệp và quyền lực được giao của QLTT đủ rộng nhưng nhiều lĩnh vực, địa bàn chúng ta vẫn chưa thể chạm đến”-Thứ trưởng nêu và dẫn chứng cụ thể: với thương mại điện tử, thực phẩm chức năng, thuốc tân dược... QLTT vẫn chưa “chạm” được đến gốc rễ vấn đề, các vụ việc kiểm tra, phát hiện chỉ là bề nổi. Đồng thời đề nghị, thời gian tới, lực lượng QLTT cần nghiên cứu, đề xuất các giải pháp mới để đấu tranh ngăn chặn hiệu quả các vi phạm trong các lĩnh vực, ngành hàng kể trên.

Để giữ ổn định thị trường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả trong thời gian tới, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An giao 4 nhiệm vụ cho lực lượng QLTT cả nước:

Thứ nhất, toàn lực lượng phải nỗ lực để hoàn thành các chỉ tiêu, kế hoạch đã đặt ra từ đầu năm. Tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường, tập tring kiểm tra các địa bàn trọng tâm, nổi cộm, chú trọng các mặt hàng trọng điểm.

Thứ hai, trong quá trình kiểm tra, kiểm soát thị trường, cần giữ đúng đạo đức công vụ.

Thứ ba, tiếp tục kiện toàn bộ máy tổ chức từ Trung ương đến địa phương. Từ cấp Cục/Vụ trưởng đến cấp Đội/Phòng... để kiện toàn bộ máy, nâng cao chất lượng hoạt động công vụ.

Thứ tư, tiếp tục chú trọng công tác chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của lực lượng QLTT.

Nhân dịp này, lãnh đạo Tổng cục QLTT cũng trao Bằng khen và Giấy khen cho các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác QLTT 6 tháng đầu năm 2023 và trao giấy chứng nhận cho các tập thể, cá nhân tham gia cuộc thi Chính luận về Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới.

Thay mặt lãnh đạo Bộ Công Thương, Tổng Cục trưởng Trần Hữu Linh trao Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Công Thương cho các cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác Quản lý thị trường 6 tháng đầu năm

Phó Tổng Cục trưởng Hoàng Ánh Dương, Phó Tổng Cục trưởng Nguyễn Thanh Bình và Phó Tổng Cục trưởng Nguyễn Thành Nam trao Giấy khen cho các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường