Một cơ sở sản xuất và bán lồng đèn tại Hội An. Ảnh: Sơn Phạm
Đèn lồng Hội An được làm theo quy trình khá đơn giản từ 2 nguyên liệu chính là tre và vải bọc. Theo kinh nghiệm của ông Hà, tre để làm lồng phải là loại tre già còn tươi. Nghệ nhân lành nghề là người biết lựa chọn nguồn tre chính xác và nắm rõ kỹ thuật sản xuất để vải bọc không bị bung hay đổ lông, làm mất tính thẩm mỹ của đèn. Tre được vót thành từng nan mỏng tùy theo hình dáng đèn. Có nơi còn nấu tre rồi ngâm dài ngày trong nước muối rồi phơi khô trước khi vót để tránh mối mọt. Tre sau khi vót được định hình thành khung, cố định bằng dây dù hoặc dây cước rồi gắn với 2 đầu gỗ. Vải bọc bằng vải xoa, lụa tơ tằm... được dán lên khung, rồi gắn chuôi để hoàn thiện. Một chiếc đèn lồng thường được làm trong 4 ngày từ khi vót nan đến dán vải, cầu kỳ hơn thì có cả vẽ trang trí, thêu chữ thư pháp lên đèn.
Ở Hội An, có những chiếc đèn lồng hơn trăm tuổi được làm từ gỗ quý, chạm trổ tinh vi, phủ lên một lớp vải bọc cao cấp được họa tranh tỉ mỉ. Những chiếc đèn như thế được các gia đình lưu giữ như báu vật và chỉ thắp lên vào những ngày lễ quan trọng.
Lồng đèn có 10 loại kiểu dáng, như tròn, củ tỏi, bánh ú, trám, kim cương... Ngoài dùng để trang trí, các lô hàng đèn lồng còn được xuất khẩu sang Singapore, Philippines, Malaysia, Úc, Mỹ... dùng trong trang trí nội thất. “Những năm 2013-2014, nghề làm đèn lồng rất thịnh, xưởng chúng tôi làm ngày đêm, sản lượng tiêu thụ khoảng 50.000-60.000 cái/năm. Có những hợp đồng xuất khẩu lên đến 80.000 cái. Lấy công làm lời, mỗi cái đèn nhỏ lời khoảng 4.000-5.000 đồng, cái lớn thì gấp đôi. Năm nay, thị trường đang chậm lại, xuất khẩu cũng không hiệu quả như trước nhưng tôi tin sớm muộn sẽ qua giai đoạn khó khăn này”, ông Hà chia sẻ.
Từng là thợ cơ khí có tiếng, nhưng nhận thấy không thể sống với nghề, ông Hà lang thang ngày đêm để tìm một cái nghề nuôi sống vợ con. Một lần nằm suy nghĩ, thấy chiếc đèn lồng của cha làm trước đây để lại, ông Hà hì hụi làm một chiếc đèn lồng theo trí nhớ được cha chỉ bảo khi xưa. Chiếc đèn nhỏ vô tình dẫn đường cho một xưởng sản xuất lớn, góp phần vực dậy một nghề truyền thống của Hội An.
Bước vào ngôi nhà hơn trăm mét vuông, hàng trăm chiếc đèn lồng đủ mọi hình dáng được treo khắp nơi, có cả đèn hình nơm bắt cá, lồng đèn xoay gió..., thế giới màu sắc như bừng sáng. Đây là thành quả sáng tạo của ông Hà sau 17 năm gắn bó với nghề.
Với bản chất hiền lành, những người làm đèn không đố kỵ mà nương nhau để sống. Những nhà làm đèn trong thành phố thường tụ hội với nhau, phân chia công việc, chỉ bày kinh nghiệm. “Ngồi với nhau, chúng tôi giải quyết được nhiều thứ, đáng kể nhất là nghĩ ra cách xếp gọn đèn, tiện dụng để chiếc đèn lồng đi được nhiều nơi hơn, giới thiệu vẻ đẹp mộc mạc của Phố Hội”, ông Hà chia sẻ.
Nguồn: nhipcaudautu.vn
|