Để nói về nguồn gốc của món tiết canh cua độc lạ này thì theo những người đi biển kể lại trong quá trình đánh bắt xa bờ. Khi thuyền không kịp ghé đảo hòn Khoai để tiếp ứng thêm nước ngọt, ngư dân nghĩ ra việc bẻ càng cua và uống chất dịch bên trong. Chất dịch này có vị mặn và hơi ngọt, lại không tanh nên khá dễ uống.

Tuy nhiên, không phải con cua nào làm tiết canh cũng ngon, để làm tiết canh cua thì phải chọn cua biển còn tươi, nhiều gạch. Cua càng tươi, món ăn càng ngon, ngọt và bổ dưỡng.

Thông thường, để làm ra một bát tiết canh cua phải cần đến 3-4 con cua biển đặc biệt phải lựa những con cua càng to, trọng lượng lớn từ 700g đến 1kg. Chính vì thế, đây còn được xem là món ăn “hạng sang”, tốn kém mà không phải thực khách nào cũng sẵn sàng chi trả.

Món tiết canh cua nghe có vẻ đơn giản nhưng có cách chế biến khá cầu kỳ. Giai đoạn quan trọng nhất là cắt tiết cua. Cua còn sống, rửa thật sạch, sau đó dùng dây buộc thật chặt những chiếc càng lại thành một chụm. Dùng kéo bén cắt thật ngọt một lượt.

Tiết cua màu trắng từ những chiếc chân còn ngo ngoe chảy thẳng xuống đĩa thịt cua đã được bày biện sẵn. Ban đầu, tiết chảy thành vòi nhỏ, sau cứ ri rỉ cho đến hết. Xong phần chân bên này lại cắt tiếp phần chân bên kia.

Ở những con cua có gạch thì sẽ lấy phần gạch có ở mu cua cho vào đĩa. Phần tiết cua luôn có lẫn nước, khi tiết đã đông, phần nước nổi lên mặt, phải khéo léo dùng muỗng hớt ra rồi mới rắc ngò gai, lạc rang giã nhỏ.

Để làm phần nhân, người ta sẽ lấy riêng một con, luộc lên rồi lấy thịt, ướp gia vị để sẵn ra đĩa. Chỉ cần luộc sơ, khi luộc cho thêm chút rượu để thịt cua thơm hơn. Cua chín gỡ từng miếng nạc cua cho vào đĩa để nguội rồi trộn với gia vị tăng độ đậm đà.

Sau đó trộn thêm ít ngò gai, tía tô, rau húng xắt nhuyễn và phải có một ít lá quế để giảm bớt vị nồng của cua.

Tiết canh cua đông lại trông như thạch rau câu. Hương vị là lạ, phần thịt cua mềm lẫn với tiết cua mằn mặn, thêm vào đó vị ngọt béo của gạch cua. Tiết canh cua cũng được ăn chung với bánh tráng như các loại tiết canh khác. Nhưng phần rau thì ngoài ngò gai, không thể thiếu rau diếp cá và có thể ăn chung với khế chua, chuối chát cũng rất hợp vị và ngon.