Cụ thể, hợp đồng quặng sắt giao tháng 1 trên Sàn giao dịch Hàng hóa Đại Liên (DCE - Trung Quốc) đóng cửa phiên ban ngày tăng 0,2% lên khoảng 763 CNY/tấn (tương đương khoảng 107,12 USD/tấn). Trong khi đó, giá quặng sắt chuẩn giao tháng 12 trên Sàn giao dịch Singapore giảm 0,56%, còn khoảng 101,6 USD/tấn.

Sự giảm giá gần đây đã dẫn đến một số phân kỳ trong triển vọng thị trường, gây nên trạng thái hợp nhất (sideways) của giá cả - theo ông Steven Yu, nhà phân tích cấp cao tại công ty tư vấn Mysteel Consultancy Group.

Nguyên nhân cốt lõi là: sản lượng thép thô của Trung Quốc đã giảm khoảng 2,9% so với cùng kỳ năm trước. Vào tháng 3, Bắc Kinh đã cam kết thực hiện tái cấu trúc ngành thép lớn, trong đó có việc cắt giảm sản lượng như một phần của mục tiêu giảm phát thải carbon. Tuy nhiên, nhìn từ góc độ nhu cầu, nhiều người đang bi quan và đặt cược vào kịch bản tiêu thụ thấp hơn nữa, khi một số nhà máy thép tiếp tục giảm sản lượng giữa bối cảnh nhu cầu đình trệ và chi phí nguyên liệu thô vẫn ở mức cao.

Bên cạnh quặng sắt, nhiều nguyên liệu đầu vào cho sản xuất thép khác cũng đang chịu áp lực giảm: giá than cốc và than luyện cốc lần lượt giảm khoảng 3,81% và 3,6%. Hầu hết các chỉ số giá thép chuẩn trên sàn giao dịch tương lai Thượng Hải đều ghi nhận mức giảm: giá thép cây giảm 0,33%, giá thép dây giảm 0,21%, giá thép không gỉ giảm 0,84%, chỉ riêng thép cuộn cán nóng tăng nhẹ 0,03%.

Xu hướng nhập khẩu quặng sắt của Trung Quốc vẫn duy trì ở mức cao. Mặc dù nhu cầu thép nội địa yếu đi, Trung Quốc vẫn nhập khẩu khoảng 1,03 tỷ tấn quặng sắt trong 10 tháng đầu năm 2025, tăng 0,7% so với cùng kỳ năm trước. Điều này phản ánh phần nào việc các doanh nghiệp nhập khẩu để tích trữ hoặc chuẩn bị cho các dao động giá trong thời gian tới.

Theo các nghiên cứu từ Wood Mackenzie, nhu cầu thép của Trung Quốc được dự báo sẽ tiếp tục giảm trung bình mỗi năm khoảng 5 7 triệu tấn trong thập kỷ tới, khi quốc gia này chuyển từ mô hình tăng trưởng dựa vào đầu tư hạ tầng và bất động sản sang mô hình bền vững hơn.

Báo cáo mới nhất của OECD trong “Steel Outlook 2025” cũng chỉ ra rằng công suất sản xuất thép toàn cầu vẫn ở mức cao, trong khi nhu cầu không tăng mạnh, dẫn đến tình trạng dư cung kéo dài. Ngành thép đang chịu tác động kép: giảm nhu cầu và áp lực phải đầu tư mạnh vào công nghệ “thép xanh” nhằm giảm phát thải khí carbon.

Trong bối cảnh đó, xu hướng chuyển đổi công nghệ sang sản xuất bằng lò hồ quang điện (Electric Arc Furnace – EAF) và tăng tỷ lệ sử dụng phế liệu thép (scrap steel) đang diễn ra mạnh mẽ. Sự thay đổi này có thể làm giảm dần tỷ trọng sử dụng quặng sắt và than cốc trong dài hạn, kéo theo thay đổi cấu trúc nhu cầu nguyên liệu thô của toàn ngành.

Với Việt Nam, diễn biến giá quặng sắt giảm và nguồn cung dư thừa toàn cầu có thể giúp giảm chi phí đầu vào cho ngành thép trong nước. Tuy nhiên, mặt khác, các doanh nghiệp thép Việt Nam cũng phải đối mặt với áp lực cạnh tranh gia tăng từ thép giá rẻ Trung Quốc, đồng thời cần chú trọng hơn tới đổi mới công nghệ và phát triển sản phẩm “xanh” để đáp ứng các tiêu chuẩn môi trường ngày càng khắt khe của thị trường xuất khẩu.