Về lý thuyết kinh tế, giá trị cổ đông sẽ được tối đa hóa nếu các công ty phân phối lượng tiền mặt dư thừa thông qua cổ tức hoặc mua lại cổ phiếu. Tại Châu Á, các doanh nghiệp có xu hướng trả cổ tức nhiều hơn Mỹ nhưng vẫn thấp hơn so với Châu Âu. Theo dữ liệu từ Factset, tỷ lệ chi trả cổ tức trung bình tại châu Á đạt 40% vào năm 2024, so với 31% của các công ty thuộc chỉ số S&P 500 và 48% của Eurostoxx 50.
Châu Á từng có tỷ lệ cổ tức thấp nhất cách đây một thập kỷ, khi Châu Âu chi trả hơn 60% lợi nhuận và Mỹ khoảng 40%. Sự suy giảm tại Mỹ chủ yếu do doanh nghiệp ưu tiên mua lại cổ phiếu, trong khi tại Châu Âu, các công ty có xu hướng giữ lại vốn do lo ngại cạnh tranh từ hàng nhập khẩu Châu Á. Ngược lại, tại Châu Á, sự quan tâm đến cổ phiếu cổ tức cao và chính sách khuyến khích từ cơ quan quản lý đã thúc đẩy tỷ lệ chi trả.
Tiền mặt lên ngôi
Trong giai đoạn nhiều biến động kể từ năm 2020, các nhà đầu tư Châu Á ngày càng ưa chuộng cổ phiếu trả cổ tức cao. Chỉ số MSCI Asia ex Japan High Dividend Yield ghi nhận mức lợi nhuận vượt hơn gấp đôi chỉ số chung khu vực trong 5 năm qua.
Tuy khoảng cách này đã thu hẹp trong nửa đầu năm 2025 do sự phục hồi mạnh mẽ của nhóm cổ phiếu công nghệ thấp cổ tức như các nền tảng internet Trung Quốc và công ty công nghệ Hàn Quốc, nhưng nhu cầu cổ tức có thể tăng trở lại nếu lãi suất tiếp tục giảm tại các nền kinh tế lớn ở Châu Á.
Chính sách thúc đẩy
Không chỉ nhà đầu tư, các cơ quan quản lý cũng đã trực tiếp khuyến khích việc chi trả cổ tức. Tại Trung Quốc, vào tháng 1/2023, Ủy ban Giám sát và Quản lý Tài sản Nhà nước (SASAC) đã chuyển tiêu chí đánh giá doanh nghiệp nhà nước từ lợi nhuận sang tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE), gián tiếp khuyến khích việc phân phối dòng tiền dư thừa.
Cũng trong năm 2023, Ủy ban Chứng khoán Trung Quốc (CSRC) cũng hạn chế cổ đông bán cổ phiếu nếu doanh nghiệp không chi cổ tức đáng kể trong ba năm gần nhất.
Tại Nhật Bản, Sở Giao dịch Chứng khoán Tokyo vào tháng 3/2023 đã yêu cầu các công ty công bố kế hoạch nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, đặc biệt nếu giá cổ phiếu thấp hơn giá trị sổ sách. Tại Hàn Quốc, vào tháng 2/2024, Ủy ban Dịch vụ Tài chính công bố chương trình “Corporate Value Up Program” nhằm thúc đẩy chi trả cổ tức đổi lấy ưu đãi thuế.
Dù vậy, kết quả có sự khác biệt đáng kể giữa các nước. Trung Quốc và Hàn Quốc ghi nhận tỷ lệ chi trả cổ tức tăng trong vài năm gần đây, trong khi Nhật Bản vẫn gần như không đổi. Tuy nhiên, những chính sách này sẽ có tác động hạn chế nếu không đi kèm với cải cách thuế.

Thuế cổ tức là yếu tố then chốt định hình hành vi chi trả. Các thị trường áp thuế thấp như Hong Kong, Singapore, Malaysia có mức cổ tức cao hơn so với Trung Quốc, Nhật Bản và Ấn Độ – nơi thuế ở mức 20–30%. Sau khi Đài Loan xóa bỏ đánh thuế kép năm 1999, cổ tức doanh nghiệp nước này tăng mạnh và duy trì đến hiện tại.
Liệu xu hướng này có bền vững?
Nhà đầu tư thường đánh giá cao các doanh nghiệp có cổ tức ổn định và tăng trưởng. Để duy trì điều này, doanh nghiệp cần có lợi nhuận vững vàng, dòng tiền mạnh và tình hình tài chính ổn định. Ở các thị trường lớn như Ấn Độ, Hồng Kông, Đài Loan và Hàn Quốc, mức nợ doanh nghiệp đã giảm kể từ năm 2023, trong khi dòng tiền tăng mạnh – xu hướng được dự báo sẽ kéo dài đến năm 2027, theo dự báo của Factset.


Tuy nhiên, các thách thức như bất ổn chính sách thương mại toàn cầu có thể khiến doanh nghiệp thận trọng hơn, tích trữ tiền mặt thay vì phân phối cho cổ đông. Việc duy trì đà tăng cổ tức sẽ phụ thuộc phần lớn vào việc các chính phủ có thể kết hợp các quy định thị trường hỗ trợ với các chính sách thuế hợp lý hay không, và liệu cổ phiếu cổ tức cao có tiếp tục mang lại hiệu suất vượt trội hay không – điều mà các ban lãnh đạo doanh nghiệp chắc chắn không thể phớt lờ.
Nguồn:Vinanet/VITIC/Reuters