Năm 2026 có lẽ đó sẽ không phải là năm của trái phiếu. Và nếu sự đảo chiều lãi suất diễn ra mà không có sự can thiệp của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), thì cũng khó có thể là năm của đồng USD. Nếu không có một sự kiện đột phá nào, thị trường vay nợ toàn cầu sẽ vẫn tiếp tục bất ổn. Các nhà đầu tư ngày càng tin rằng chu kỳ nới lỏng sắp kết thúc. Như thường lệ, họ hiện đang cố gắng dự đoán thời điểm tăng lãi suất đầu tiên của chu kỳ tiếp theo sẽ xuất hiện.

Trong tuần qua, các nhà hoạch định chính sách tiền tệ của Ngân hàng Trung ương châu Âu đã gợi ý rằng tăng lãi suất là động thái tiếp theo có khả năng xảy ra. Ngân hàng Dự trữ Úc đã nói rõ rằng họ đã chấm dứt việc cắt giảm lãi suất. Và, với mức độ nhấn mạnh không kém, Ngân hàng Canada và Ngân hàng Dự trữ New Zealand cũng đã đưa ra những thông điệp tương tự. Trong khi đó, Ngân hàng Nhật Bản hiện đang có khả năng cao sẽ tăng lãi suất chính một lần nữa vào tuần tới.

Ngay cả khi các ngân hàng trung ương bỏ qua năm tới, thị trường trái phiếu có kỳ hạn từ hai năm trở lên cần bắt đầu xem xét lại những gì sẽ xảy ra sau đó.

Chỉ cần nhìn vào lợi suất trái phiếu chính phủ chuẩn 10 năm, mọi thứ đã bắt đầu chuyển động. Lãi suất trái phiếu Nhật Bản đang ở mức cao nhất trong 18 năm, lãi suất của Úc đạt mức cao nhất trong hai năm vào tuần này, lãi suất của Canada đã tăng 30 điểm cơ bản trong tháng này và thậm chí trái phiếu kho bạc Mỹ cũng đang ở mức cao nhất trong ba tháng, bất chấp việc Fed tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ.

"Những động thái này đều phản ánh thực tế rằng chu kỳ cắt giảm lãi suất đang tiến gần đến hồi kết," chiến lược gia Laurence Mutkin của BMO cho biết, đồng thời chỉ ra lợi suất trái phiếu kỳ hạn 2 năm tăng mạnh trong tháng này như một "quan điểm cân bằng hơn về lãi suất chính sách trung lập."

Ví dụ, lãi suất kỳ hạn 2 năm của Đức tuần qua đã tăng lên mức cao 2,61%, so với lãi suất hiện tại của Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) là 2%. Lãi suất của Úc đạt 4,5% so với lãi suất hiện tại của Ngân hàng Dự trữ Úc (RBA) là 3,6%.

Nhìn rộng hơn, bức tranh toàn cầu cho thấy bắt đầu có xu hướng thắt chặt tiền tệ đáng kể. Lợi suất của trái phiếu chính phủ và doanh nghiệp toàn cầu - chỉ số Bloomberg Multiverse - đã tăng 25 điểm cơ bản trong sáu tuần, đạt mức cao nhất kể từ tháng 7. Và phân khúc trái phiếu chính phủ toàn cầu trong đó đã tăng mạnh, đạt mức cao nhất kể từ tháng Giêng.

Tại sao các NHTƯ vội vàng như vậy?

Công bằng mà nói, khung thời gian mà thị trường đặt cược vào các động thái lãi suất chính sách tương đối thận trọng. Chỉ có mức tăng thêm 0,25 điểm phần trăm ở Nhật Bản và khoảng một động thái đầu tiên ở cả Úc và New Zealand được dự báo cho năm 2026. Về ECB và Ngân hàng Canada, thị trường vẫn dự đoán năm tới sẽ không có sự thay đổi nào - trong khi Mỹ và Anh vẫn có khả năng tiếp tục cắt giảm lãi suất.

Nói cách khác, đường cong kỳ hạn trông giống như một sự bình thường hóa nhẹ nhàng hơn là một bước ngoặt hoàn toàn sang hướng thắt chặt.

Nhưng tâm lý "kết thúc chu kỳ" lại xuất hiện vào thời điểm không mấy khả quan đối với thị trường trái phiếu nói chung.

Trước hết, những lo ngại dai dẳng về việc nợ công gia tăng đã phần nào được giảm bớt khi tình trạng lạm phát hậu đại dịch và lãi suất tăng mạnh đã lắng xuống trong hai năm qua. Nếu điều đó đã kết thúc, thì một lần nữa lại bộc lộ những yếu tố cơ bản không ổn định còn lại của thị trường trái phiếu.

Các gói kích thích tài chính ở Mỹ, Nhật Bản, Đức, Trung Quốc và Canada dự kiến sẽ bắt đầu có hiệu lực vào năm tới, đúng lúc hoạt động vay nợ của các công ty cho mọi thứ từ đầu tư vào trí tuệ nhân tạo đến làn sóng sáp nhập và mua lại đang tăng tốc và va chạm với giá tín dụng doanh nghiệp vốn đã đắt đỏ.

Trong báo cáo Giám sát Nợ Toàn cầu mới nhất, Viện Tài chính Quốc tế (IIF) - trụ sở tại Washington –của mình cho biết quy mô danh nghĩa của tổng nợ đang tăng đều đặn. Các nền kinh tế lớn đã dẫn đầu một đợt vay nợ mới, đẩy nợ toàn cầu lên mức kỷ lục mới gần 346 nghìn tỷ đô la trong quý 3 năm nay,

Nền kinh tế toàn cầu vẫn đang tăng trưởng đủ để kiềm chế tỷ lệ nợ trên GDP thế giới. Mặc dù tổng nợ đã đạt mức kỷ lục, nhưng tương đương với khoảng 310% GDP toàn cầu - vẫn thấp hơn nhiều so với mức gần 340% chạm tới ngay sau các gói cứu trợ đại dịch toàn cầu, báo cáo của IIF cho thấy.

Trung Quốc và Mỹ một lần nữa ghi nhận mức tăng lớn nhất về nợ chính phủ danh nghĩa, tiếp theo là Pháp, Ý và Brazil. Nhưng nợ doanh nghiệp phi tài chính hiện cũng đang tiến gần đến con số 100 nghìn tỷ USD, trong khi nợ hộ gia đình toàn cầu đạt 64 nghìn tỷ USD.

Chắc chắn, một trong những chiến lược giao dịch của năm 2025 là đặt cược vào đường cong lợi suất trái phiếu dốc hơn khi lãi suất chính thức tiếp tục giảm trong năm nay ngay cả khi mức nợ tăng cao. Và chiến lược đó phần lớn đã diễn ra tốt đẹp.

Nhưng khi lãi suất ngắn hạn tăng, hiện tượng "làm phẳng đường cong lợi suất" đã xảy ra - trong đó lợi suất tăng trên toàn bộ đường cong nhưng tăng mạnh hơn ở phần ngắn hạn.

Đó là một môi trường khó khăn hơn cho trái phiếu.

Có thể cần một cú sốc khác hoặc điều gì đó tương tự như sự vỡ bong bóng AI để thay đổi bức tranh một cách dứt khoát theo hướng có lợi cho trái phiếu một lần nữa.