Theo số liệu Bộ Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng Hàn Quốc, trong tháng 8 kim ngạch xuất khẩu quốc gia này giảm mạnh nhất trong 6 năm qua, hay giảm 14,7% so với cùng kỳ năm ngoái, xuống dưới 40 tỷ USD.
Điều này thực sự là một bất ngờ đối với giới phân tích khi chỉ vài chuyên gia dự đoán mức suy giảm cùng lắm chỉ trên 6%. Kim ngạch xuất khẩu Hàn Quốc liên tục giảm kể từ đầu năm nay. Trong tháng 7, kim ngạch xuất khẩu nước này giảm 3,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Ngân hàng đầu tư Morgan Stanley hạ triển vọng tăng trưởng nước này trong năm 2015 xuống 2,3% từ mức 2,5% trước đó.
Xuất khẩu chiếm gần một nửa GDP của Hàn Quốc, và 1/4 trong số này là kim ngạch xuất khẩu sang Trung Quốc, đối tác thương mại lớn nhất của nước này. Những năm gần đây, Hàn Quốc luôn phải đối mặt với áp lực tăng giá của đồng Won so với đồng Yen Nhật ở những thị trường xuất khẩu chính nước này.
Nay quốc gia này tiếp tục phải chịu sức ép lớn từ nhân dân tệ (NDT). Số liệu công bố ngày hôm qua cho thấy số đơn hàng xe ô tô xuất khẩu giảm mạnh trong tháng 8, giảm gần 30%. Mặc dù kim ngạch xuất khẩu điện thoại thông minh tăng, song những hãng sản xuất di động mới nổi của Trung Quốc đang chiếm dần thị phần của Samsung (Hàn Quốc) trên thị trường toàn cầu.
Đồng NDT bị phá giá mạnh cũng khiến số lượng khách du lịch Trung Quốc tới Hàn ngày càng giảm hơn sau những tác động bất lợi của dịch MERS tràn vào Hàn Quốc vào tháng 5 khiến 36 người dân nước này thiệt mạng.
Giá dầu giảm cũng là nguyên nhân khiến xuất khẩu của Hàn Quốc suy giảm. Các sản phẩm hóa dầu thuộc nhóm xuất khẩu chủ chốt của Hàn Quốc, giá các mặt hàng này đã giảm hơn 40% so với tháng 8 năm ngoái..
Tuy nhiên, Bộ Thương mại Hàn Quốc lạc quan cho rằng tính theo lượng, xuất khẩu trong tháng 8 vẫn tăng 3,8% so với cùng kỳ năm 2014. Cơ quan này cho rằng giá nhập khẩu hàng hóa thô giảm mạnh khiến những hãng sản xuất nội địa được hưởng lợi. Tháng trước, Bộ trưởng tài chính Choi Kyun-hwan cho rằng việc giảm giá đồng NDT có thể là một lợi thế: nếu xuất khẩu Trung Quốc tăng, điều đó sẽ gia tăng nhu cầu các sản phẩm như linh kiện điện tử. Điều này có lợi cho Hàn Quốc.
Các nhà quan sát không lạc quan như vậy. Giám đốc cơ quan nghiên cứu kinh tế Châu Á (Asian Economic Research) Frederic Neumann thuộc HSBC đánh giá sự suy giảm này là “rất đáng lo ngại”, bởi lâu nay Hàn Quốc luôn được xem là dấu hiệu phản ánh triển vọng thương mại toàn cầu. Những doanh nghiệp sản xuất Hàn Quốc đứng đầu chuỗi cung ứng thế giới.
Theo Neumann, một lượng lớn hàng hóa xuất khẩu Hàn Quốc là thành tố quan trọng để lắp ráp sản phẩm cuối cùng tại quốc gia khác (như máy tính đối với Mỹ và điện thoại thông minh đối với Trung Quốc). Nhu cầu ở khâu này giảm, có nghĩa là nhu cầu về màn hình và vi xử lý cũng giảm theo. Những số liệu kinh tế vĩ mô Hàn Quốc cho thấy “những thay đổi sớm nhất cho chuỗi cung ứng toàn cầu”. Trung Quốc không là nguyên nhân chính của sự suy giảm này, khi kim ngạch xuất khẩu của Hàn Quốc sang thị trường châu Âu giảm 21% so với cùng kỳ năm ngoái, gấp hai lần con số xuất khẩu sang Trung Quốc.
Những số liệu gần đây cho thấy, so với cùng kỳ năm ngoái, kinh tế Hàn Quốc tăng trưởng yếu ớt 0,3% trong quý II/2015. Đây là mức tăng thấp nhất từ năm 2009. Ngân hàng trung ương Hàn Quốc gần đây cũng tiến hành một đợt cắt giảm lãi suất chưa từng có tiền lệ đưa lãi suất cho vay xuống mức 1,5%.
Ngày càng nhiều chuyên gia phân tích cho rằng Ngân hàng trung ương Hàn Quốc sẽ sớm “cho không” đồng Won khi cơ quan này nhóm họp trong ngày 11/9 sắp tới. Nếu Hàn Quốc là dấu hiệu cho tương lai kinh tế toàn cầu, thế giới cần phải thận trọng.
Đức Anh
Theo The Economist