Ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng tín dụng kéo dài cho thấy thực tế là tầm quan trọng của Mỹ trong nền kinh tế toàn cầu đã giảm sút. Rõ ràng giới kinh doanh và các nhà hoạch định chính sách đều cho rằng kỷ nguyên của nền kinh tế Mỹ đã qua và giờ đây là kỷ nguyên mới của EU.

Khi EU mở rộng sang phía Đông, khu vực này đã trở thành thị trường thuỷ sản lớn nhất và quan trọng nhất thế giới.

Năm ngoái, EU sản xuất 13 triệu tấn thuỷ sản (gồm cả khai thác và nuôi). Tuy vậy sản lượng nội địa vẫn không đủ để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ ngày càng lớn. Vì vậy, nhập khẩu thuỷ sản vào EU cao hơn gấp 4 lần so với xuất khẩu dẫn tới thâm hụt thương mại thuỷ sản được nới rộng thêm.

Nếu tính cả thương mại nội khối, năm 2007 EU chiếm 45% nhập khẩu thuỷ sản toàn thế giới. Khi đã vươn lên vị trí dẫn đầu, EU định hình lại ngành thuỷ sản toàn cầu. Cùng với sức mua lớn, EU phải đảm trách nhiều trách nhiệm cả về chính trị, môi trường và tài chính.

Trong tương lai EU vẫn sẽ đóng vai trò thống lĩnh trong ngành thuỷ sản nhờ những yếu tố sau:

+ Tiếp tục lớn mạnh: Lý do đầu tiên và cũng là rõ ràng nhất chính là sự mở rộng liên tục của khu vực này. Năm 2007, EU kết nạp thêm Rumani và Bungari, nâng tổng số nước thành viên lên 27 nước với dân số lên tới gần 500 triệu người. Khu vực này ngày càng trở nên giàu có, cho phép họ cải thiện đời sống và tiêu dùng.

Dĩ nhiên vẫn có những khoảng cách khác biệt giữa thu nhập và sản lượng giữa các nước trong khối EU. Năm 2007, GDP/người ở Ailen là 46.786 USD nhưng ở Bungari chỉ 10.667 USD/người.

Tuy nhiên, ngay cả những nước thành viên EU có mức thu nhập thấp nhất như ở Ba Lan, Cộng hoà Séc hay Hungari thì triển vọng về sự gia tăng của tầng lớp tiêu dùng mới rất khả quan và chính tầng lớp này sẽ góp phần vào sự tăng trưởng nền kinh tế Châu Âu nói chung.

Trong khi nhiều nhà sản xuất thực phẩm đang lao đao do sức ép từ việc giá dầu và thực phẩm tăng, thì nhà sản xuất thực phẩm đông lạnh và chế biến sẵn có doanh thu tăng mạnh nhờ thị trường Đông Âu đang tăng trưởng nhanh chóng. Ngay cả khi nền kinh tế toàn cầu rơi vào khủng hoảng thì người tiêu dùng Đông Âu vẫn không ngừng sử dụng các sản phẩm có thương hiệu và đắt tiền. 80% doanh số bán của Frosta - một trong những công ty kinh doanh thuỷ sản hoạt động tốt nhất ở Châu Âu là các sản phẩm có thương hiệu. Trong khi đó, ở Tây Âu, các sản phẩm như vây chỉ chiếm 20% doanh số bán.

Mặc dù thu nhập bình quân ở các nước Đông Âu thấp hơn so với các nước Tây Âu nhưng nhu cầu sử dụng các sản phẩm chất lượng cao rất lớn.

Lý do thứ hai khẳng định tầm quan trọng ngày càng tăng của thị trường thuỷ sản Châu Âu chính là đồng EUR. Khi so sánh với những đồng tiền mạnh khác như USD hay đồng Yên Nhật rõ ràng đồng EUR ổn định hơn và giá trị ngày càng tăng.

Đồng EUR liên tục tăng so với USD kể từ khi được thống nhất là đồng tiền chung Châu Âu vào năm 1999 khiến thị trường thuỷ sản Châu Âu trở nên hấp dẫn đối với các nhà cung cấp thuỷ sản.

5 năm trước 1 USD ăn 0,91EUR còn bây giờ 1 USD đổi được 0,62EUR. Dĩ nhiên, khi đồng EUR mạnh lên, các nhà chế biến và xuất khẩu thuỷ sản ở Châu Âu có nhiều bất lợi bởi giá thành phẩm của họ tăng lên.

Đồng EUR có thể trở thành đồng tiền thống lĩnh thế giới hay không vẫn chưa rõ nhưng hiện nay, nhiều công ty thuỷ sản trên thế giới bắt đầu thích giao dịch, thanh toán bằng đồng EUR.

Lý do thứ ba khẳng định vị thế dẫn đầu của EU là không có cơ chế bảo hộ.

Rất nhiều mặt hàng thuỷ sản đã từng được xuất khẩu sang Mỹ nhưng hiện nay lại được đẩy mạnh xuất khẩu sang Châu Âu. Lý do chính là do những sản phẩm này nằm ngoài tầm kiểm soát của Mỹ. Vì vậy, Mỹ đã sử dụng dụng thuế chống bán phá giá như một biện pháp hạn chế nhập khẩu mà nước này đã áp dụng đối với thuỷ sản nhập khẩu từ Ấn Độ, Braxin, Việt Nam, Thái Lan và nhiều nước khác trong hơn 1 thập kỷ qua. Trước đây, loại thuế này gây thiệt hại nghiêm trọng cho bất cứ nước nào không may mắn bị áp thuế. Hiện nay, nhiều nước xuất khẩu thuỷ sản trên thế giới sẵn sàng quay lưng lại với thị trường Mỹ và chuyển sang thị trường EU.

Ví dụ như Ấn Độ. Năm 2004, Mỹ đã áp thuế chống bán phá giá tôm xuất khẩu Ấn Độ để bảo vệ ngành tôm nội địa.

Ban đầu, các nhà xuất khẩu Ấn Độ rất lo lắng nhưng những lo ngại của họ hoàn toàn không có căn cứ, Giám đốc 1 công ty xuất khẩu của Ấn Độ nhận định. Rõ ràng thuế CBPG đang làm cho mọi thứ trở nên tồi tệ hơn nhưng hầu hết các nhà xuất khẩu đã tìm được những kênh phân phối khác tốt hơn như là Châu Âu.

Lý do thứ tư là nhân công giá rẻ gia tăng.

Khu vực Đông Âu ngày càng chứng tỏ là một thị trường thuỷ sản đầy tiềm năng. Đây cũng là trung tâm chế biến có chi phí nhân công giá rẻ ở Châu Âu. Nhó đó, nguồn cung thuỷ sản cho thị trường Châu Âu nói chung ngày càng tăng.

Trong nhiều năm qua, ngành chế biến Châu Âu tái phân bổ sang một số nước Châu Á như Trung Quốc, hay Việt Nam nơi có nguồn nhân công giá rẻ nhưng tay nghề cao.

Tuy nhiên, gần đây, vấn đề "carbon footprint" trở thành vấn đề rất đáng quan tâm. Hàng loạt các nhà chế biến Châu Âu đang chuyển hướng sang các nước chế biến ngay gần kề. Và khi Châu Âu mở rộng sang phía Đông đã tạo ra khu vực chế biến giá rẻ ngay chính tại Châu Âu.

Bức tranh kinh tế toàn cầu có thể sẽ thay đổi trong 2 năm tới. Có thể kinh tế Châu Âu sẽ suy giảm, nền kinh tế Mỹ lại phục hồi vị trí dẫn đầu và đồng USD có thể sẽ lại mạnh hơn so với đồng USD nhưng một điều chắc chắn là thị trường thuỷ sản Châu Âu đã trải qua đợt thay đổi và hiện nay đang là thị trường thuỷ sản hàng đầu trên thế giới.

Với những yếu tố nêu trên, có thể thấy rõ EU đang là thị trường có sức hấp dẫn nhất đối với các nước xuất khẩu thuỷ sản lớn trên thế giới trong đó có Việt Nam.

Năm 2007, EU lần đầu tiên vượt qua Nhật Bản và Mỹ vươn lên vị trí nhà nhập khẩu thuỷ sản lớn nhất của Việt Nam với khối lượng nhập khẩu đạt 279.793 tấn, trị giá trên 908 triệu USD. So với 1 năm trước, khối lượng xuất khẩu tăng 27,2% và giá trị tăng 25,5%. Xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam sang thị trường này tiếp tục duy trì sức tăng trưởng mạnh mẽ trong năm 2008.

6 tháng đầu năm 2008, EU đã tiêu thụ 151.209 tấn thuỷ sản, chủ yếu là cá tra, basa. Xuất khẩu thuỷ sản sang EU đã mang lại cho Việt Nam gần 494 triệu USD trong nửa đầu năm 2008, tăng 15,8% so với cùng kỳ năm 2007.