Theo Quyết định 52/2007/QĐ-BTC của Bộ Tài chính, thương nhân được công nhận là DN được ưu tiên đặc biệt về thủ tục hải quan (viết tắt theo tiếng Anh là AEO) phải đáp ứng một số điều kiện. Đó là phải chấp hành tốt pháp luật hải quan liên tục tính đến thời điểm xét công nhận; DN phải có hệ thống kế toán minh bạch, tuân thủ đầy đủ các quy định của Luật Kế toán và các chuẩn mực kế toán, tạo thuận lợi cho công tác kiểm toán, đồng thời có hệ thống CNTT để quản lý toàn bộ dữ liệu về hoạt động sản xuất, kinh doanh, vận chuyển, giao nhận hàng hoá đáp ứng các yêu cầu quản lý của cơ quan hải quan. Ngoài ra, DN còn phải có hệ thống các quy trình kiểm soát nội bộ đầy đủ và hiệu quả đối với toàn bộ quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của mình; có đội ngũ cán bộ làm thủ tục hải quan chuyên nghiệp và được cấp chứng chỉ nghiệp vụ hải quan hoặc sử dụng đại lý làm thủ tục hải quan có năng lực và chấp hành tốt pháp luật hải quan.
Trên cơ sở điều kiện trên, hiện nay Tổng cục Hải quan đang xây dựng dự thảo các tiêu chí cụ thể. Theo dự thảo ban đầu có 13 tiêu chí được đưa ra nhằm xem xét, đánh giá các DN có hội đủ điều kiện trở thành AEO hay không. Trong đó có quy định: DN phải có thời gian hoạt động XNK tại Việt Nam tối thiểu là 365 ngày tại Việt Nam tính đến ngày nộp đơn xin cấp "Giấy công nhận thương nhân ưu tiên đặc biệt"; Không bị xử lý về hành vi buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hoá qua biên giới trong thời hạn đó; DN không bị xử lý về hành vi trốn thuế, gian lận các loại thuế. Người đại diện DN (như Chủ tịch Hội đồng quản trị, Giám đốc, Tổng giám đốc, Kế toán trưởng, người phụ trách hoạt động XNK của DN) không bị xử lý về hành vi trốn thuế, gian lận các loại thuế; DN không bị xử lý vi phạm pháp luật hải quan với mức phạt tiền từ 20 triệu đồng trở lên; Không nợ quá hạn các loại thuế... Ngoài ra, DN luôn hợp tác với Hải quan trong việc giải quyết thủ tục hải quan theo quy định pháp luật; đội ngũ làm thủ tục hải quan của DN phải có Thẻ nhân viên đại lý hải quan... Các tiêu chí trên đang được xem xét, hoàn thiện cho chặt chẽ, cụ thể. Chẳng hạn theo ý kiến của một số cán bộ hải quan, cần xây dựng các tiêu chí có thể bao trùm cho giai đoạn tới, một số tiêu chí cần rút ngắn nhưng vẫn đủ chi tiết, dễ xác định lựa chọn...
Cùng với lợi ích, AEO cũng phải có nghĩa vụ cung cấp đầy đủ, chính xác các thông tin cần thiết theo yêu cầu của Hải quan; chấp hành yêu cầu kiểm tra định kỳ hoặc yêu cầu kiểm tra đột xuất của cơ quan hải quan...
Nguồn:Diễn đàn doanh nghiệp