Việc điều chỉnh tăng sản lượng năm 2025 chủ yếu liên quan đến sản lượng lúa mì tăng ở Cộng hòa Hồi giáo Iran và sản lượng gạo cũng tăng. Trong Báo cáo tháng 2/2025, FAO đã nâng dự báo sản lượng gạo thế giới năm 2024/25 tăng thêm 3,6 triệu tấn lên mức kỷ lục mới là 543 triệu tấn (gạo xay xát). Việc điều chỉnh tăng này phần lớn do triển vọng mùa màng bội thu ở Ấn Độ. Tuy nhiên, việc gieo trồng trái vụ tăng cao cũng đã thúc đẩy sản lượng ở Campuchia và Myanmar. Sản lượng lúa mì và gạo tăng bù đắp cho sự sụt giảm sản lượng ngũ cốc thô toàn cầu, chủ yếu do vụ thu hoạch lúa mạch tại Liên bang Nga thấp hơn dự kiến trước đó.
Theo dự báo trong tháng 3/2025, tiêu thụ ngũ cốc toàn cầu cho năm 2024/25 đã giảm 1,9 triệu tấn so với dự báo trong tháng trước, nhưng vẫn tăng 1% so với mức của năm 2023/24, đạt 2 867 triệu tấn. Dự báo tiêu thụ lúa mì thế giới năm 2024/25 vẫn gần như không thay đổi so với dự báo trong tháng trước vì mức tiêu thụ thực phẩm giảm được bù đắp bằng mức tăng tiêu thụ khác, chủ yếu ở Trung Quốc (lục địa). Dự báo tiêu thụ ngũ cốc thô toàn cầu năm 2024/25 đã giảm 3,2 triệu tấn xuống còn 1 531 triệu tấn, tức giảm 1% so với năm 2023/24. Sự sụt giảm này là do việc cắt giảm sử dụng ngô làm thức ăn chăn nuôi (chủ yếu ở Indonesia) cũng như việc sử dụng lúa mạch khác (ở Nam Phi, Thái Lan và Vương quốc Anh và Bắc Ireland). Mặt khác, nguồn cung gạo dồi dào dự kiến sẽ tạo điều kiện cho việc tiêu thụ gạo thế giới tăng 2,2% trong năm 2024/25 để đạt 539 triệu tấn, đây là mức cao kỷ lục và cao hơn 1,7 triệu tấn so với dự báo hồi tháng 2/2025.
Dự trữ ngũ cốc toàn cầu kết thúc năm 2025 mặc dù đã điều chỉnh tăng 2,7 triệu tấn so với dự báo tháng trước, nhưng vẫn dự kiến sẽ giảm 1,9% so với mức đầu năm xuống còn 869,3 triệu tấn. Tỷ lệ dự trữ ngũ cốc toàn cầu/dự kiến tiêu thụ sẽ giảm từ 30,9% trong năm 2023/24 xuống 29,9% trong năm 2024/25, vẫn cho thấy nguồn cung ứng toàn cầu dồi dào. Lượng dự trữ lúa mì thế giới dự kiến sẽ giảm 1,6% xuống còn 312,8 triệu tấn, mặc dù đã điều chỉnh tăng 4,4 triệu tấn so với dự báo trong tháng trước, chủ yếu là do lượng nhập khẩu của Ai Cập tăng, sản lượng ở Cộng hòa Hồi giáo Iran tăng và lượng xuất khẩutừ Liên bang Nga giảm. Ngược lại, lượng dự trữ ngũ cốc thô toàn cầu tiếp tục giảm 3,7 triệu tấn so với dự báo trong tháng trước và hiện được dự báo sẽ giảm 4,8% so với mức đầu năm. Việc dự báo giảm chủ yếu là do lượng nhập khẩu ở Trung Quốc (đại lục) giảm và sản lượng của Indonesia và Liên bang Nga giảm. Dự trữ gạo thế giới vào cuối vụ 2024/25 được dự báo sẽ tăng 3,1% so với cùng kỳ năm trước lên mức cao kỷ lục là 206 triệu tấn, tăng 2 triệu tấn so với dự báo hồi tháng 2/2025, do việc nâng dự báo về dự trữ cho Campuchia và đặc biệt là Ấn Độ đã bù đắp cho việc giảm dự trữ ở Myanmar.
Dự báo thương mại ngũ cốc toàn cầu cho năm 2024/25 được chốt ở mức 484,2 triệu tấn, tăng nhẹ 0,7 triệu tấn so với dự báo hồi tháng trước, nhưng vẫn giảm 5,6% so với năm trước. Thương mại lúa mì thế giới trong năm 2024/25 (tháng 7/tháng 6) đã được điều chỉnh giảm nhẹ 0,4 triệu tấn so với dự báo hồi tháng trước, hiện dự kiến sẽ giảm 6,4% so với năm 2023/24, chủ yếu do việc cắt giảm dự báo xuất khẩu của Liên bang Nga và nhập khẩu của Thổ Nhĩ Kỳ giảm. Dự báo về thương mại toàn cầu đối với ngũ cốc thô tăng nhẹ (0,3 triệu tấn), do triển vọng thương mại ngô tăng do xuất khẩu từ Brazil tăng và nhập khẩu của Thổ Nhĩ Kỳ tăng, nhưng vẫn được dự báo sẽ giảm 6,7% so với năm 2023/24. Việc nâng dự báo nhập khẩu gạo đối với Bangladesh, Madagascar và nhiều quốc gia khác đã nâng dự báo của FAO về thương mại gạo quốc tế trong năm 2025 (tháng 1 - tháng 12) thêm 800.000 tấn lên 59,9 triệu tấn, tăng 1,5% so với năm 2024 và đạt kỷ lục mới.
Dự báo sản lượng lúa mì toàn cầu năm 2025 tăng
Dự báo sơ bộ của FAO về sản lượng lúa mì toàn cầu năm 2025 tăng nhẹ gần 1% so với năm trước, đạt 796 triệu tấn, chủ yếu sản lượng ở Liên minh châu Âu tăng trở lại, sau khi giảm trong năm 2024. Dự báo, sản lượng lúa mì mềm tăng, chủ yếu ở Pháp và Đức. Năng suất lúa mì trung bình giữa các quốc gia Liên minh châu Âu cũng dự kiến sẽ tăng; tuy nhiên, tình trạng khô hạn đang diễn ra ở phía đông và lượng mưa quá nhiều ở phía tây, đặc biệt là ở Pháp, có thể hạn chế mức tăng này. Tại Vương quốc Anh và Bắc Ireland, diện tích lúa mì mùa đông dự kiến sẽ phục hồi sau khi giảm vào năm 2024 do điều kiện quá ẩm ướt trong thời kỳ trồng trọt mùa thu, dẫn đến sản lượng tăng nhẹ trong năm 2025. Tại Mỹ, tổng diện tích lúa mì năm 2025 dự kiến sẽ tăng, do tăng gieo trồng mùa đông và có khả năng tăng diện tích trồng lúa mì mùa xuân, có khả năng thay thế một số diện tích trồng đậu tương. Năng suất dự kiến sẽ giảm nhẹ do một phần lớn vụ lúa mì mùa đông phải đối mặt với điều kiện hạn hán nhẹ so với năm 2024. Do đó, tổng sản lượng lúa mì dự kiến sẽ giảm nhẹ, đạt 52,5 triệu tấn.
Dự báo, diện tích trồng lúa mì tại Canad sẽ tăng do điều kiện độ ẩm đất tốt hơn và dự báo giá cả sẽ tăng mạnh vào cuối năm. Giả sử năng suất trung bình quay trở lại, sản lượng lúa mì dự kiến đạt 35 triệu tấn, tương đương với sản lượng năm 2024. Tại Liên bang Nga, diện tích trồng lúa mì mùa đông đã giảm trong năm thứ ba liên tiếp. Kết hợp với độ ẩm đất thấp và lớp tuyết mỏng làm tăng nguy cơ thiệt hại do sương giá, sản lượng dự kiến sẽ giảm 2% so với năm trước xuống còn 80 triệu tấn. Diện tích trồng lúa mì năm 2025 của Ukraine vẫn thấp hơn mức trung bình do chiến tranh đang diễn ra, tiếp tục hạn chế khả năng gieo trồng, gây căng thẳng về tài chính và làm hỏng cơ sở hạ tầng, làm giảm lợi nhuận của ngành. Lượng mưa thiếu hụt đã làm giảm năng suất và sản lượng dự kiến sẽ giảm nhẹ so với năm trước. Tại Ấn Độ, diện tích trồng lúa mì đã đạt mức kỷ lục trong năm 2025, do các ưu đãi về giá tăng và trợ cấp của chính phủ cho đầu vào nông nghiệp. Tuy nhiên, năng suất dự kiến sẽ giảm nhẹ, giữ nguyên sản lượng ở mức 113 triệu tấn. Tại Trung Quốc, các đánh giá thực địa vào giữa tháng 2 cho thấy điều kiện thuận lợi cho vụ mùa lúa mì. Vụ mùa gần đây đã phá vỡ trạng thái ngủ đông ở các vùng phía bắc, trong khi ở các vùng phía đông và trung tâm, vụ mùa đang phát triển qua các giai đoạn đẻ nhánh và trổ bông. Sản lượng dự kiến sẽ vẫn ổn định và cao hơn mức trung bình 5 năm là 140 triệu tấn. Tại Pakistan, sản lượng lúa mì dự kiến sẽ giảm xuống gần mức trung bình trong năm 2025, chủ yếu là do năng suất giảm, do tình trạng khô hạn ảnh hưởng đến cây lúa mì ở các vùng phía bắc. Ở Cận Đông Á, chủ yếu là Iran (Cộng hòa Hồi giáo) và Thổ Nhĩ Kỳ, lượng mưa thiếu hụt kể từ cuối năm 2024 đã hạn chế việc trồng trọt và làm giảm năng suất. Do đó, ở cả hai quốc gia, sản lượng lúa mì trong năm 2025 dự kiến sẽ giảm xuống dưới mức trung bình 5 năm. Ở Bắc Phi, tổng sản lượng ngũ cốc năm 2025 dự kiến sẽ vẫn thấp hơn mức trung bình, do lượng mưa đầu mùa kém đã làm chậm việc trồng trọt và làm giảm năng suất, đặc biệt là ở các vùng không tưới nước.
Ở phía nam đường xích đạo, giá ngô tăng đột biến ở Brazil vào cuối năm 2024 đã khuyến khích tăng cường trồng ngô cho vụ chính, sau khi gieo trồng dưới mức trung bình của vụ ngô phụ hiện đang được thu hoạch. Giả sử thời tiết bình thường cho đến thời kỳ thu hoạch bắt đầu vào tháng 6, kỳ vọng về sản lượng vẫn khả quan cho năm 2025. Ở Achentina, tình trạng khô hạn trong giai đoạn gieo trồng và giai đoạn sinh trưởng sẽ làm giảm năng suất. Cùng với việc giảm diện tích gieo trồng do lo ngại về sự bùng phát của bệnh còi cọc (spiroplasma), sản lượng ngô năm 2025 dự kiến sẽ thấp hơn mức trung bình. Ở Nam Phi, sản lượng ngô năm 2025 dự kiến sẽ tăng nhờ diện tích trồng ngô trắng tăng - do giá đạt mức kỷ lục - và khả năng năng suất sẽ phục hồi sau đợt giảm do hạn hán năm 2024.
Nguồn:Vinanet/VITIC/FAO