Trong khi xu hướng giảm NK tôm sú và gia tăng NK tôm chân trắng diễn ra ở nhiều thị trường tiêu thụ lớn trên thế giới như Mỹ, Nhật Bản hay EU dẫn tới cơ cấu XK sản phẩm tôm của Việt Nam sang các thị trường này có sự chuyển dịch rõ rệt từ tôm sú sang tôm chân trắng trong năm vừa qua. Tuy nhiên, XK tôm sú Việt Nam năm 2013 sang Australia vẫn ổn định và duy trì tỷ trọng trên 60%.

Việt Nam hiện đang dẫn đầu thế giới về sản xuất tôm sú với sản lượng nguyên liệu đạt khoảng 300.000 tấn/năm. Trong khi đó, tôm sú chỉ chiếm 0,4% (2000 tấn) và 5%(60.000 tấn) trong tổng sản lượng tôm của Thái Lan và Trung Quốc (Thống kê của FAO, 2011).

Trong nhóm các loài giáp xác (HS0306) NK vào Australia thì tôm nguyên liệu là mặt hàng chiếm tỷ trọng lớn nhất. Thống kê của Trung tâm Thương mại Thế giới (ITC) cho thấy tôm đông lạnh nguyên liệu (HS030617) là mặt hàng chiếm tỷ trọng lớn nhất, chiếm trên 82,2%, còn lại là cua đông lạnh và các sản phẩm khác.

Nhập khẩu tôm đông lạnh nguyên liệu vào nước này trong 5 năm qua có sự tăng trưởng liên tục và khả quan từ 7,5 - 37%. Năm 2013, NK tôm đông lạnh vào nước này đạt trên 232,8 triệu USD, tăng 14,9% so với năm 2012.

Thị trường Mỹ hiện nay có trên 50 nước cung cấp tôm nguyên liệu đông lạnh trong khi thị trường Australia hiện chỉ NK từ 11 nước trên thế giới. Ngoài ra, Australia có xu hướng thu hẹp thị trường và tập trung NK từ các thị trường chính. Đây là một trong những lợi thế rất lớn cho các nước cung câp tôm hàng đầu cho Australia trong đó có Việt Nam.

Theo thống kê của ITC, năm 2009, Australia NK tôm đông lạnh từ 24 nước trên thế giới thì đến năm 2013, số lượng các nước cung cấp giảm xuống còn 11.

NK tôm Việt Nam vào Australia trong 5 năm qua duy trì sức tăng trưởng cao. Năm 2013, Việt Nam đứng thứ hai về cung cấp tôm đông lạnh cho Australia sau Trung Quốc.

5 năm qua, Việt Nam luôn là nước cung cấp tôm chế biến lớn nhất cho Australia mặc dù tốc độ tăng trưởng không ổn định như XK tôm nguyên liệu đông lạnh. Tuy nhiên số lượng các nước cung cấp tôm chế biến cho Australia giảm mạnh, từ 19 nhà cung cấp xuống 10 nước cung cấp tạo thêm “động lực” cho Việt Nam tiếp tục duy trì và mở rộng thị phần trên thị trường này.

Sự khác biệt về giá giữa các nước cung cấp tôm cho Australia không có khác biệt lớn. Chính điều này cũng tạo sức ép lớn cho các nhà XK tôm Việt Nam trong bối cảnh chi phí sản xuất tại Việt Nam liên tục tăng.

Đảm bảo hơn nữa an toàn vệ sinh thực phẩm cũng như cải thiện chất lượng và mẫu mã sản phẩm sẽ giúp thủy sản Việt Nam nói chung và các sản phẩm tôm nói riêng tiến xa hơn trên thị trường Australia.

Nguồn: Vasep