Để giải quyết tình trạng giá gạo do các doanh nghiệp nhập khẩu leo thang, ảnh hưởng xấu đến người dân, Chính phủ Ghi-nê (Guinea) quyết định nhập khẩu trực tiếp loại lương thực này để bán với giá 160.000 franc Ghi-nê/bao 50 kg thay vì 250.000 franc như ngoài thị trường.
Chính phủ đã giao cho Bộ Thương mại nhập khẩu gạo với khối lượng 44.000 tấn trong 6 tháng đầu năm 2011.Việc phân phối gạo vẫn do các doanh nghiệp Ghi-nê thực hiện. Để tránh tình trạng đầu cơ, sẽ có sự phân biệt về bao bì và màu sắc của gạo nhập khẩu. Trước tháng Ramadan, Chính phủ còn mua thêm 150.000 tấn lương thực cơ bản gồm gạo, đường, bột mì và dầu thực vật để bảo đảm đủ nguồn cung trên thị trường nội địa.
Gạo là thức ăn cơ bản của người dân Ghi-nê. Việc sốt giá loại thực phẩm này dù là nhỏ nhất cũng có thể gây bạo loạn của người dân như đã từng xảy ra vào năm ngoái.
Mặc dù Ghi-nê là nước sản xuất lúa lớn thứ hai tại châu Phi sau Nigiêria nhưng sản lượng vẫn chưa đủ đáp ứng nhu cầu trong nước. Với diện tích canh tác là 450.000 ha, sản lượng trung bình năm là 800.000 tấn thóc tương đương 533.000 tấn gạo, nước này hiện phải nhập khẩu 325.000 tấn gạo mỗi năm, tức là tăng 40% so với cách đây 10 năm. Mỗi người dân tiêu thụ gần 100 kg gạo mỗi năm.
Theo thống kê chính thức của FAO, nhập khẩu gạo của Ghi-nê vào khoảng 300.000 tấn/năm. Các nước cung cấp chính gồm Thái Lan, Trung Quốc, Ai Cập và Việt Nam. Năm 2010, ta đã xuất sang thị trường này 39.685 tấn gạo với tổng giá trị 37,3 triệu USD.Trong quý 6 tháng đầu năm nay, kim ngạch xuất khẩu gạo của Việt Nam sang Ghi nê đã lên tới 71,3 triệu USD, chiếm đến 91% trong tổng giá trị xuất khẩu và tăng 428% so với cùng kỳ năm ngoái. Tiếp đến là nguyên phụ liệu thuốc lá (2,3 triệu USD) và sản phẩm dệt may (2 triệu USD). Đáng chú ý là trong 6 tháng đầu năm nay, Việt Nam đã xuất khẩu thêm nhiều mặt hàng mới trong đó có xi măng (1,4 triệu USD), nước uống các loại đóng chai (198.000 USD), lưới đánh cá (108.000 USD), máy vi tính, sản phẩm linh kiện điện tử, giày dép các loại, sản phẩm từ giấy, hàng rau quả...
Phần lớn gạo địa phương được tiêu thụ và kinh doanh dưới dạng gạo đồ. Trên thị trường Ghi-nê có 3 loại gạo chính: gạo đồ của địa phương, gạo trắng địa phương và gạo trắng nhập khẩu.
Phương án đổi bô xít lấy gạo
Bị thúc ép giữa giá ngũ cốc leo thang trên thị trường thế giới và mối đe dọa người dân Ghi-nê xuống đường biểu tình nếu giá gạo tăng cao, Chính phủ Ghi-nê muốn ký với Trung Quốc một hợp đồng đổi bô xít lấy gạo.
Ngay từ khi thành lập vào tháng 4/2007, Chính phủ đã cam kết trợ giá nhập khẩu gạo cho người dân. Trong 6 tháng cuối năm 2010, Chính phủ đã trợ cấp mua 52.748 tấn gạo với chi phí khoảng 2,5 triệu USD. Tuy nhiên, từ vài năm nay, các nước cung cấp gạo chính cho Ghi-nê là Thái Lan và Trung Quốc đã điều chỉnh giá bán tăng do sốt giá trên thị trường quốc tế và do tăng chi phí vận tải biển. Giá một tấn gạo đã tăng 50% từ 414 USD/tấn đầu năm 2010 lên 600 USD vào cuối tháng 2/2010. Giá cước vận tải biển cũng tăng từ 50 USD/mét tấn cuối năm 2007 lên 130 USD vào năm ngoái. Kết quả là giá bán gạo trong các cửa hàng của Ghi-nê cũng tăng mạnh từ 130.000 đến 145.000 franc Ghi nê/bao 50 kg. Trước tình hình này, Chính phủ không thể tiếp tục trợ giá gạo nhập khẩu và đang xem xét khả năng đổi bô xít, một sản phẩm thế mạnh của nước này để lấy gạo nhằm giảm gánh nặng cho người dân. CH Ghi-nê là nước sản xuất bô xít lớn thứ hai thế giới sau Ôt-xtrây-li-a với trữ lượng hơn 25 tỷ tấn trong đó 12 tỷ tấn đã được chứng minh, tương đương với 2/3 trữ lượng thế giới.
Biện pháp này còn nhằm thực hiện cam kết với IMF bằng cách loại bỏ mọi hình thức miễn thuế quan và tránh các khoản chi ngoài ngân sách ảnh hưởng xấu đến nền kinh tế.
Hiện tại, thời gian ký hợp đồng đổi bô xít lấy gạo còn chưa được xác định và hai bên đang trao đổi các đoàn cấp Bộ trưởng Thương mại và Mỏ.
Ttnn.com.vn
Nguồn:Vinanet