Cộng hoà Cuba nằm ở vùng biển Caribê, trải dài trên 1.600 hòn đảo, với diện tích 114.524 km2, dân số 11,5 triệu người. Cuba có khí hậu nhiệt đới ôn hoài; có nhiều khoáng sản như niken (trữ lượng vào loại lớn nhất thế giới), đồng, sắt, măng gan, dầu lửa. Đất đai ở Cuba khá màu mỡ, thích hợp cho canh tác cây công nghiệp (mía, cà phê, thuốc lá, cây ăn quả...) và chăn nuôi đại gia súc. Đất nước này cũng có nhiều vùng sinh thái và bờ biển đẹp thích hợp cho việc phát triển du lịch.
Kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước (2/12/1960), quan hệ Việt Nam – Cuba liên tục được duy trì và phát triển. Trao đổi kinh tế thương mại giữa hai nước trong thời gian qua ngày càng gia tăng: kim ngạch hai chiều năm 2001 đạt 45,6 triệu USD, năm 2002 đạt 48 triệu USD, năm 2003 đạt gần 90 triệu USD, 2004 đạt 119 triệu USD, 2005 đạt 247 triệu USD, năm 2007, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Cuba đạt 270 triệu USD ( trong đó xuất khẩu gạo chiếm 72%), tăng 45% so với năm 2006. Việt Nam xuất sang Cuba chủ yếu là gạo, than đa,s thiết bị điện tử và điện gia dụng (máy tính, quạt điện, bóng đèn tiết kiệm điện năng....). Việt Nam nhập khẩu từ Cuba các mặt hàng chủ yếu là các chế phẩm sinh học, y tế, các loại hoá chất, thức ăn gia súc, ... trị giá 2,4 triệu USD. Quý I/2008, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai nước đạt con số 60 triệu USD.
Mặc dù hợp tác kinh tế, thương mại giữa Việt Nam – Cuba ngày càng được củng cố, phát triển mạnh hơn, song theo đánh giá, kết quả còn chưa tương xứng với tiềm năng và quan hệ truyền thống giữa hai nước. Tại kỳ họp Uỷ ban liên Chính phủ Việt Nam – Cuba năm 2007, hai bên đã thống nhất đẩy mạnh hợp tác một loạt các lĩnh v ực quan trọng. Theo đó, Việt Nam cam kết năm 2008 xuất khẩu cho Cuba 400.000 tấn tạo, cung cấp cho Cuba các mặt hàng quạt điện, linh kiện máy tính, bóng điện, các mặt hàng dệt may, giày dép, hợp tác với Cuba trong lĩnh vực công nghệ sinh học... Ngược lại, Cuba cung cấp cho Việt Nam phần mềm máy tính... Để hiện thực hoá những thoả thuận, cam kết trên, tại kỳ họp thứ 3 Hội đồng Kinh doanh hỗn hợp Việt Nam – Cuba diễn ra tại Hà Nội vào trung tuần tháng 4/2008, Hội đồng kinh doanh hỗn hợp Việt Nam – Cuba đã ký kết Chương trình hành động hợp tác 2008-2009.
Theo bà Odalys Seijo Garcia, Phó Chủ tịch Phòng thương mại Cuba, thị trường Cuba không áp dụng hạn ngạch nhập khẩu, không cần giấy phép nhập khẩu, các mặt hàng cấm nhập khẩu và các mặt hàng phải qua kiểm dịch đều áp dụng các qui định phù hợp thông lệ quốc tế. Để làm ăn với các doanh nghiệp Cuba không nhất thiết phải có văn phòng đại diện tại Cuba, các doanh nghiệp ViệtNam có thể gặp gỡ, trao đổi trực tiếp với các doanh nghiệp Cuba. Trong quan hệ thương mại với Việt Nam, Cuba là nước “siêu” nhập siêu. Chính vì vậy, Cuba đang rất quan tâm xuất khẩu dược phẩm, thiết bị và sản phẩm y tế, sản phẩm công nghệ sinh học, dịch vụ... sang Việt Nam nên rất cần sự ủng hộ của các doanh nghiệp Việt Nam.
Có thể nói, quan hệ truyền thống hữu nghị đặc biệt Việt Nam – Cuba, cùng với sự quyết tâm thúc đẩy hợp tác kinh tế của 2 Chính phủ là nền tảng vững chắc cho các doanh nghiệp hai bên thiết lập quan hệ làm ăn lâu dài, bền vững. Tuy nhiên, kinh doanh với thị trường Cuba còn gặp khó khăn về thanh toán vì phần lớn các hợp đồng đều trả chậm, chi phí vận chuyển cao, chất lượng hàng hoá đòi hỏi rất cao và phải tuân thủ các tiêu chuẩn chất lượng quốc tế đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm... Do vậy, để phát triển thương mại Việt Nam – Cuba, doanh nghiệp hai nước rất cần sự quan tâm tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn từ phía các cơ quan chức năng, nhất là việc Chính phủ hai nước bảo lãnh cho các doanh nghiệp vay vốn, thanh toán.
Nguồn:Vinanet