Công nghiệp chế biến, chế tạo dự kiến về đích đạt kế hoạchSức hút nguồn nhân lực ngành công nghiệp chế biến, chế tạo còn rất lớn

Ông Vũ Tú Thành- Phó Giám đốc điều hành Hội đồng kinh doanh Hoa Kỳ- ASEAN cho hay, nhiều thành viên trong Hội đồng đang có nhu cầu, thậm chí đang xúc tiến mở rộng sản xuất tại Việt Nam.

Ông Thành ví dụ, ở khu phía Bắc, một công ty lớn trong lĩnh vực chế tạo linh kiện điện tử có nhà máy sản xuất tại Khu công nghiệp Thăng Long cách đây 2 năm đã đầu tư mở rộng sản xuất, tăng quy mô xuất khẩu lên gấp 4 lần, đạt khoảng 200-240 triệu USD/năm. “Hiện họ đang tìm địa điểm để mở nhà máy sản xuất nữa. Khu công nghiệp Thăng Long đã hết đất, buộc doanh nghiệp phải đi tìm nơi mới với nhu cầu từ 7-10ha”, đại diện Hội đồng kinh doanh Hoa Kỳ- ASEAN cho biết. 

Tương tự, một doanh nghiệp ở khu vực phía Nam sản xuất OEM cho khách hàng nước ngoài trong lĩnh vực điện tử quy mô xuất khẩu 2 tỷ USD/năm, có nhà máy sản xuất trong khu công nghệ cao TP. Hồ Chí Minh. “Họ nói rằng khách hàng gia tăng áp lực, bắt buộc phải gia tăng công suất", ông Thành cho biết thêm.

Hay một trong những doanh nghiệp sản xuất đồ chơi lớn trên thế giới cũng đang tìm cách nâng công suất sản xuất ở Việt Nam thêm 10%. 

Theo ông Thành, nguyên do khiến nhiều doanh nghiệp FDI trong lĩnh vực chế biến chế tạo tìm cách mở rộng sản xuất là bởi các thương hiệu lớn trên thế giới tạo áp lực gia tăng công suất sản xuất ngoài Trung Quốc. “Vì sao, họ nhìn vào chính trị nước Mỹ thấy rằng, thuế cho hàng hoá sản xuất tại Trung Quốc xuất khẩu vào Mỹ sẽ tăng hơn rất nhiều trong thời gian tới”, ông Thành nêu.

Từ nhu cầu tăng năng lực sản xuất của các doanh nghiệp FDI tại Việt Nam có thể thấy xu hướng dòng vốn đổ vào ngành sản xuất của Việt Nam sẽ tăng nhanh chóng. Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia làm thế nào để Việt Nam có thể thu hút nguồn vốn FDI chất lượng cao, đồng thời định vị được nguồn lực cho phát triển kinh tế.

Liên quan đến vấn đề này, ở góc nhìn doanh nghiệp, ông Thành cho rằng, đầu tiên phải xác định nguồn lực thu hút để làm gì trong 5-10 năm tới. Nếu nhìn vào con số thu hút đầu tư nước ngoài trong thời gian qua có thể thấy, trên 70% dòng vốn đi vào lĩnh vực chế biến, chế tạo. “Rõ ràng khu vực này đang rất cần nguồn lực và dòng vốn đang đổ vào đó”, ông Thành nhận định.

Muốn phát huy được hết tiềm năng của khu vực chế biến chế tạo trong nền kinh tế, cần giải quyết các điểm nghẽn liên quan như năng lượng, nhân lực, cơ sở hạ tầng, logicstic.

“Zoom” cụ thể hơn vào lĩnh vực năng lượng, đại diện Hội đồng kinh doanh Hoa Kỳ- ASEAN, phản ánh, để đầu tư một nhà máy điện quy mô vốn khoảng 1 tỷ USD, nhà đầu tư đòi hỏi phải có bảo lãnh Chính phủ. Nhưng cấp bảo lãnh Chính phủ liên quan đến nợ công. Để tháo gỡ vấn đề này, nhà đầu tư đã chuyển hướng sử công cụ tài chính tương đối sáng tạo là dùng hợp đồng mua bán điện dài hạn để làm căn cứ vay vốn ngân hàng… Chính phủ có thể cân nhắc cung cấp những văn bản tương tự như vậy để thu hút nhà đầu tư.

Trên thực tế, việc mở rộng năng lực sản xuất, chuyển đổi xanh trong sản xuất không chỉ tồn tại ở khu vực doanh nghiệp FDI. Nhiều doanh nghiệp sản xuất trong nước muốn chuyển đổi để đáp ứng các quy định, tiêu chuẩn phát triển bền vững của các thị trường nhập khẩu.

Tổng Công ty May 10- CTCP là một ví dụ. Ông Thân Đức Việt- Tổng Giám đốc May 10 cho biết, việc chuyển đổi về năng lượng, cụ thể sử dụng điện mặt trời mái nhà trong sản xuất là điều kiện quan trọng để doanh nghiệp đáp ứng tiêu chí năng lượng xanh.

“Sau 2 năm nghiên cứu, cân nhắc, May 10 chọn một quỹ đầu tư của Pháp để đầu tư. Họ lắp đặt thiết bị trên hệ thống mái nhà xưởng sản xuất của doanh nghiệp trong vòng 20 năm mà May 10 không mất một đồng vốn nào. Nhà đầu tư bán điện cho May 10 với giá rẻ hơn”, ông Việt cho hay. Đồng thời thông tin, nhà đầu tư sẽ thu hồi vốn sau 10 năm, 10 năm còn lại là lợi nhuận.

“Chúng tôi mong muốn trong nước cũng có những quỹ đầu tư tương tự để đồng hành hỗ trợ giúp doanh nghiệp không phải tự mày mò tìm đối tác nước ngoài”, ông Việt đề xuất.

Mặt khác, tài chính xanh là vấn đề doanh nghiệp rất cần để đáp ứng xu hướng chuyển đổi xanh nhưng không chỉ May 10, rất nhiều doanh nghiệp khác chưa vay được nguồn vốn này. “Tại sao các ngân hàng trong nước, Chính phủ không xây dựng những quỹ này. Rõ ràng quỹ này rủi ro không lớn, nếu rủi ro lớn chắc chắn các quỹ đầu tư nước ngoài sẽ không đầu tư”, ông Việt băn khoăn.

Việc thu hút nguồn vốn FDI chất lượng cao hoặc dòng vốn nói chung cho phát triển ngành công nghiệp chế biến, chế tạo là cần thiết. Bởi đây vẫn được xác định là ngành giữ vai trò động lực phát triển của nền kinh tế. Theo các chuyên gia, để có được nguồn vốn chất lượng cao bên cạnh sự tham gia của các tổ chức tín dụng, định chế tài chính hơn hết cần một môi trường đầu tư kinh doanh minh bạch, thông suốt với sự hỗ trợ hữu hiệu của những mô hình chính sách đặc thù.