Nhóm 10 thị trường có kim ngạch nhập khẩu lớn nhất của Canada trong năm 2023
                                                                                        (ĐVT: phần trăm)

Nguồn: Trademap

Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, năm 2023, trong bối cảnh khó khăn chung của thương mại toàn cầu, tổng kim ngạch thương mại song phương Việt Nam - Canada đạt 6,24 tỷ USD, giảm 11,42% so với năm 2022, chủ yếu là do kinh tế thế giới suy giảm, lạm phát tăng cao tại nhiều quốc gia. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu đạt 5,62 tỷ USD, giảm 11,27% so với năm 2022; kim ngạch nhập khẩu đạt 620,77 triệu USD, giảm 12,78%. Nhìn chung, trong năm 2023, nền kinh tế Canada tăng trưởng yếu, ngoại trừ hai lĩnh vực thế mạnh là dầu khí và bán lẻ dịch vụ duy trì mức tăng, các lĩnh vực còn lại như nông lâm nghiệp, vận tải kho bãi đều ghi nhận mức suy giảm đáng kể so với năm 2022.

 Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Canada trong giai đoạn 2013 – 2023

       (ĐVT: Triệu USD)

Nguồn: Tổng cục Hải quan

Theo Trading Economics, trong quý III/2023, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) ở Canada tăng 0,47% so với cùng kỳ năm 2022, giảm so với quý II/2023; đáng chú ý, trong tháng 01/2024, tỷ lệ lạm phát hàng năm ở Canada đã giảm xuống 2,9%, mức thấp nhất kể từ tháng 6/2023, thấp hơn nhiều so với kỳ vọng của thị trường là 3,3%.

Kim ngạch thương mại song phương Việt Nam – Canada giai đoạn 2019 – 2023

ĐVT: Triệu USD

Nguồn: Tổng cục Hải quan

Các mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam sang Canada bao gồm Điện thoại di động, máy tính, thủy sản, dệt may, giày dép, gỗ và hàng thủ công mỹ nghệ … trong khi đó, các lĩnh vực mà Canada quan tâm đến Việt Nam là giáo dục, năng lượng sạch, hàng nông sản, thủy sản. Dự báo trong năm 2024, xuất khẩu nhiều mặt hàng của Việt Nam sang Canada sẽ có cơ hội phục hồi mạnh mẽ bởi nhu cầu tiêu thụ của Canada sẽ tăng đáng kể, đặc biệt là với một số mặt hàng chủ lực như thủy sản, dệt may, máy móc linh kiện. Theo số liệu thống kê từ Tổng cục Hải quan, trong tháng 01/2024, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang Canada đạt 565,53 triệu USD, tăng 20,07% so với tháng 12/2023 và tăng rất mạnh 75,25% so với tháng 01/2023. Trong đó, mặt hàng dệt, may giữ tỷ trọng cao nhất, chiếm 19,91% trong tổng số các mặt hàng xuất khẩu sang thị trường Canada.

Việt Nam và Canada đã đàm phán và ký kết thành công nhiều Hiệp định hợp tác về kinh tế - thương mại, trong đó nổi bật nhất là Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). CPTPP đã mang lại những cơ hội mới cho quan hệ kinh tế, thương mại và đầu tư của hai quốc gia. Với lợi thế cạnh tranh do được hưởng thuế nhập khẩu ưu đãi (cắt giảm thuế quan đến 94%), các doanh nghiệp Canada ngày càng quan tâm đến hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam, Việt Nam đang nổi lên tại thị trường Nam Mỹ này nhờ yếu tố “ổn định, có thể dự báo và giá thành rẻ”. Trong khi đó, các doanh nghiệp Việt Nam cũng có thêm nhiều cơ hội để khai thác và tìm kiếm thêm khách hàng mới từ Canada, từ đó tăng cường xuất khẩu hàng hóa sang thị trường này.

Nhóm các mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất sang thị trường Canada trong tháng 01/2024

          (ĐVT: Nghìn USD)

Nguồn: Tổng cục Hải quan

Hiện nay, một số mặt hàng nông sản của Việt Nam như gạo, rau củ quả khó cạnh tranh với các sản phẩm tương tự từ thị trường Hoa Kỳ và Nam Mỹ do khoảng cách địa lý xa xôi và cước phí vận chuyển đắt đỏ. Trong khi đó, nhiều quốc gia Nam Mỹ thời gian qua đã đầu tư vào phát triển cây ăn quả nhiệt đới tương tự Việt Nam như xoài, vải, thanh long… và đẩy mạnh xuất khẩu vào Canada. Ngoài ra, Canada cũng ký kết thêm nhiều Hiệp định thương mại tự do (FTA) song phương với các nước Nam Mỹ và đẩy mạnh chính sách kinh tế hướng về khu vực này cùng những tiêu chuẩn cao về bảo vệ môi trường, giảm phát thải …

Trong thời gian qua, các doanh nghiệp của Việt Nam còn phải đối mặt với tình trạng mắc bẫy lừa đảo khi xuất khẩu hàng hóa sang Canada. Phương thức lừa đảo phổ biến là một số cá nhân tự tiếp cận hồ sơ đăng ký kinh doanh của các doanh nghiệp lớn, có uy tín cao, có danh tiếng của Canada, sau đó, dùng tên của các chủ doanh nghiệp này để đi lừa đảo các doanh nghiệp Việt Nam, với những hình thức chủ yếu như gọi điện trực tiếp hoặc qua email, Whatsapp, viber. Do đó, doanh nghiệp Việt Nam khi xuất khẩu sang thị trường Canada cần hết sức thận trọng, nên chủ động bám sát, cập nhật thông tin thị trường để có chiến lược xuất khẩu hợp lý, hiệu quả và biện pháp xử lý kịp thời khi phát sinh các sự cố.

Kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng của Việt Nam sang Canada trong tháng 01/2024

  (ĐVT: Nghìn USD/phần trăm)

Nguồn: Tổng cục Hải quan

Kim ngạch nhập khẩu các mặt hàng của Việt Nam từ Canada trong tháng 01/2024

(ĐVT: Nghìn USD/phần trăm)

Nguồn: Tổng cục Hải quan

Trong năm 2023, Cục Xúc tiến thương mại phối hợp với Tổ chức Xúc tiến thương mại Canada (TFO Canada) và Thương vụ Việt Nam tại Canada tổ chức nhiều chương trình, sự kiện thúc đẩy xuất khẩu, trong đó có Chương trình Kết nối giao thương giữa doanh nghiệp nhập khẩu Canada với doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam trong ngành thực phẩm chế biến. Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư Thành phố Hồ Chí Minh (ITPC) phối hợp Hiệp hội Doanh nghiệp Việt Nam-Canada (VCBA) tổ chức hội thảo “Canada - Cửa ngõ cho doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận thị trường Bắc Mỹ”, cung cấp các thông tin mới nhất về thị trường, xu hướng tiêu dùng, các chính sách ưu đãi xuất khẩu và biện pháp phòng vệ thương mại của Canada. Việc tổ chức các chương trình, sự kiện trực tiếp đã mang lại hiệu quả thiết thực trong việc hỗ trợ doanh nghiệp đẩy mạnh khai thác vào thị trường xuất khẩu khó tính như Canada.

Bên cạnh các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp trong hoạt động xúc tiến thương mại, hội chợ triển lãm, xác minh doanh nghiệp, Thương vụ Việt Nam tại Canada đã và đang đẩy mạnh tuyên truyền về cách thức khai thác Hiệp định CPTPP. Website song ngữ của Thương vụ được cập nhật thông tin hàng ngày nhằm đảm bảo cảnh báo, hướng dẫn kịp thời cho doanh nghiệp. Ngoài ra, Thương vụ cũng hỗ trợ cho chuyên gia Canada vào Việt Nam tổ chức tập huấn, hướng dẫn các doanh nghiệp hiểu về cách thức tiếp cận thị trường nước ngoài, trong đó có các quy định phát triển bền vững. Hiện nay, Canada đang là một trong những thị trường thành viên tiềm năng nhất của Việt Nam trong Hiệp định CPTPP. Năm 2019 là năm đầu tiên thực hiện CPTPP, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Canada đã tăng 28% so với năm 2018; giai đoạn 2020 - 2022, dưới ảnh hưởng tiêu cực từ đại dịch COVID-19, căng thẳng thương mại ở nhiều khu vực bùng phát, xuất khẩu của Việt Nam sang Canada vẫn giữ được mức tăng trưởng ấn tượng. Những kết quả này cho thấy Hiệp định CPTPP đã và đang có những tác động tích cực trong việc tăng cường xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang thị trường nhiều tiềm năng này.

Canada là một nền kinh tế lớn của khu vực Bắc Mỹ, với GDP xếp thứ 9 toàn cầu, đứng thứ 2 trong khu vực CPTPP vào năm 2020. Bên cạnh đó, Canada cũng là một thị trường phát triển với cơ cấu hàng hóa bổ sung cho Việt Nam, hứa hẹn đem lại nhiều giá trị gia tăng cho xuất khẩu. Trong thời gian tới, để tiếp tục đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa sang Canada, doanh nghiệp Việt Nam cần khai thác tối đa tiềm năng từ Hiệp định CPTPP, đồng thời chủ động thay đổi để đáp ứng các yêu cầu nhập khẩu khắt khe cũng như tiêu chuẩn phát triển bền vững từ thị trường này.