Cuối tuần vừa qua, Chính phủ đã chính thức ban hành Nghị định 60 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 58 với thông tin quan trọng nhất và được chờ đợi nhất là việc nới room cho các nhà đầu tư nước ngoài, mà cụ thể là được phép tăng tỷ lệ sở hữu cổ phần trong một số ngành công nghiệp từ mức 49% hiện tại lên 100%.
Đây rõ ràng là một thông tin tích cực đối với thị trường chứng khoán bởi lẽ nó tháo gỡ những rào cản cuối cùng, giúp các nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các cổ phiếu tiềm năng, đồng nghĩa với việc có dòng tiền mới tăng thanh khoản cho thị trường.
Vậy, nếu điều đó xảy ra, dòng tiền sẽ tập trung vào những cổ phiếu nào? Theo thống kê của chúng tôi, hiện có 33 cổ phiếu mà nhà đầu tư nước ngoài sở hữu từ 45%-49% (đã kín room hoặc gần kín room).
Danh mục cổ phiếu có tỷ lệ sở hữu trên 45%
Trong các cổ phiếu trên, rất nhiều mã đã tăng mạnh trong phiên 26/6 (khi thị trường xuất hiện thông tin xác nhận Nghị định 60) và tăng trong phiên 29/6 (phiên giao dịch đầu tiên sau khi thị trường chính thức đón nhận thông tin về Nghị định 60). BMP, CTD, VNS, TCM, FPT... là các cổ phiếu điển hình. Thực tế, còn một số cổ phiếu khác đã hết room, nhưng khối ngoại sở hữu chưa đến 49% do chính sách hạn chế của riêng công ty, như REE (44%), GMD (20%), FCN (32%), hay các cổ phiếu ngân hàng (30%).
Mặc dù vậy, nhiều ý kiến từ các chuyên gia và các công ty chứng khoán đều cho rằng, việc nới room sẽ chưa thể thực hiện đồng loạt, dù cho Nghị định 60 có hiệu lực từ 1/9. Nguyên nhân quan trọng nhất, là việc nới room cần phải chờ Bộ Kế hoạch & Đầu tư quy định xem đâu là ngành nghề kinh doanh có điều kiện áp dụng đối với nhà đầu tư nước ngoài, và việc phân loại ngành sẽ diễn ra như thế nào?
Ông Fiachra Mac Cana, Giám đốc điều hành - Phụ trách nghiên cứu của HSC, trong bản tin Nhận định thị trường ngày 29/6 đánh giá, quá trình nới room sẽ diễn ra dần từ nay đến cuối 2016. Ông cho rằng: "Sau khi ký ban hành Nghị định 60, một lộ trình nới room đã được đưa ra cho nhiều ngành trong 6-12 tháng tới sau khi hội tụ được một số điều kiện nhất định. Trong những điều kiện này, quan trọng nhất là (1) hoàn tất TPP; (2) hoàn thiện danh sách các ngành thuộc và không thuộc diện hạn chế".
Ngành nghề duy nhất được xác định sẽ được nâng room lên 100% từ ngày 1/9 là ngành chứng khoán, khi các công ty chứng khoán chỉ cần tổ chức lấy ý kiến cổ đông là hoàn thành thủ tục.
Trong danh sách các cổ phiếu mà khối ngoại sở hữu từ 45% trở lên, chỉ có duy nhất một mã thuộc ngành chứng khoán là HCM. Thực tế, 4 phiên gần đây, cổ phiếu HCM đã tăng giá 3.800 đồng, tương ứng mức tăng gần 12%, và giá HCM đang trên đà lên đỉnh 8 tháng.
Bên cạnh HCM, cổ phiếu SSI và VND cũng liên tục tăng giá trong thời gian gần đây, với khối lượng khớp lệnh lớn. Room của SSI hiện còn 7,2%, còn room của VND là 7%. Bên cạnh SSI và VND, nhiều cổ phiếu chứng khoán khác cũng đã tăng giá trong những phiên gần đây, nhưng mức tăng không lớn khi room cho các cổ phiếu này còn nhiều.
Như vậy, tín hiệu chung được phát đi từ Nghị định 60 là tích cực đối với cả thị trường chứng khoán, nhưng thị trường sẽ cần thêm nhiều thời gian để biết được đâu là ngành nghề được mở cửa cho nhà đầu tư nước ngoài và cũng đống nghĩa cần thêm nhiều thời gian để chứng kiến những quỹ đầu tư rót thêm vốn vào thị trường chứng khoán Việt Nam.