Được coi là một hiệp định hợp tác chính thức tạo điều kiện thuận lợi cho hợp tác xuyên biên giới và phối hợp về các vấn đề luật và chính sách cạnh tranh (CPL) giữa các quốc gia thành viên ASEAN. Việc khởi động đàm phán hiệp định này đã được xác định là một trong những nhiệm vụ kinh tế ưu tiên của Campuchia cho năm Chủ tịch ASEAN 2022. Điều đó cũng nhất quán với các biện pháp chiến lược của Kế hoạch Tổng thể Cộng đồng Kinh tế ASEAN và Kế hoạch Hành động Cạnh tranh ASEAN 2025, trong đó kêu gọi một thỏa thuận hợp tác khu vực về CPL bằng cách thiết lập các thỏa thuận hợp tác thực thi cạnh tranh để giải quyết hiệu quả các giao dịch thương mại xuyên biên giới.

Cộng đồng kinh tế ASEAN chính thức khởi động đàm phán Hiệp định khung về Cạnh tranh

AFAC nhằm mục đích cung cấp một môi trường kinh doanh công bằng và cạnh tranh trong ASEAN thông qua hợp tác xuyên biên giới giữa các cơ quan cạnh tranh, thúc đẩy nội luật hóa chính sách cạnh tranh vào các chính sách kinh tế trong nước và khu vực, đồng thời đưa ra các biện pháp hiệu quả để đối phó với các vấn đề cạnh tranh mà các bên cùng quan tâm. Khi thị trường trở nên hội nhập hơn trong khu vực, sự hợp tác giữa các cơ quan cạnh tranh trở nên quan trọng hơn vì nó sẽ giúp tiết kiệm nguồn lực, tránh trùng lặp nỗ lực, cung cấp chia sẻ kinh nghiệm và hỗ trợ đưa ra quyết định nhất quán trong việc giải quyết các tranh chấp chống cạnh tranh hoặc ít nhất là không mâu thuẫn.

Để khởi động việc xây dựng hiệp định khung, các nguyên tắc hướng dẫn đàm phán AFAC đã được Thủ trưởng các Cơ quan Cạnh tranh ASEAN xây dựng với sự hỗ trợ của Nhóm chuyên gia ASEAN về Cạnh tranh và sau đó đã được các bộ trưởng kinh tế ASEAN thông qua. Duy trì sự cạnh tranh trong thị trường bằng cách loại bỏ các hành vi chống cạnh tranh của các doanh nghiệp/ tập đoàn là rất quan trọng để thúc đẩy và bảo vệ quá trình cạnh tranh và cung cấp một sân chơi bình đẳng cho tất cả các doanh nghiệp. Chính sách cạnh tranh chủ yếu nghiêm cấm các thỏa thuận chống cạnh tranh, lạm dụng vị trí thống lĩnh và các hoạt động mua bán và sáp nhập chống cạnh tranh. Nó thúc đẩy các công ty thực hiện nghiên cứu và phát triển để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng.

Do đó, các cơ quan quản lý cạnh tranh có thể nâng cao phúc lợi của người tiêu dùng và củng cố tăng trưởng kinh tế bằng cách khuyến khích đổi mới, năng suất và hiệu quả cao hơn giữa các doanh nghiệp. Đổi lại, phúc lợi của người tiêu dùng được nâng cao thông qua việc cung cấp hàng hóa và dịch vụ có chất lượng ở mức giá thấp nhất có thể. Chính sách cạnh tranh cũng điều chỉnh và hỗ trợ các mục tiêu chính sách khác như bảo vệ người tiêu dùng, chính sách thương mại và công nghiệp, thúc đẩy hoặc bảo vệ các doanh nghiệp nhỏ, và cải cách quy định.

Từ năm 2007, các Bộ trưởng Kinh tế ASEAN đã tán thành việc thành lập nhóm chuyên gia ASEAN về Cạnh tranh (AEGC) với tư cách là cơ quan chính thức của ASEAN, bao gồm đại diện của các cơ quan cạnh tranh và các cơ quan chịu trách nhiệm về các vấn đề luật và chính sách cạnh tranh tại các Quốc gia Thành viên ASEAN (AMS). Trong thập kỷ qua, AEGC đã cam kết thiết lập các quy tắc cạnh tranh có hiệu lực trong tất cả các AMS, đưa ra các cơ chế thể chế hiệu quả để hỗ trợ việc thực thi luật cạnh tranh, tạo ra một khu vực nhận thức về cạnh tranh, hỗ trợ cạnh tranh bình đẳng, tăng cường hợp tác khu vực về CPL, và đảm bảo sự liên kết dần dần của các quy tắc cạnh tranh theo Kế hoạch tổng thể AEC 2025.

Năm 2016, kế hoạch hành động Cạnh tranh ASEAN (ACAP) 2016-2025 đã được xây dựng để hướng dẫn công việc của AEGC hướng tới đạt được một ASEAN cạnh tranh, đổi mới và năng động với chính sách cạnh tranh hiệu quả và tiến bộ. Nó bao gồm năm mục tiêu chiến lược sau đây tương ứng với các biện pháp chiến lược trong Kế hoạch tổng thể AEC 2025 là: (i) các chế độ cạnh tranh hiệu quả được thiết lập trong tất cả các AMS; (ii) năng lực của các cơ quan liên quan đến cạnh tranh được nâng cao; (iii) các thỏa thuận hợp tác khu vực về CPL được thiết lập; (iv) một khu vực được bồi dưỡng nhận thức về cạnh tranh; và (v) hướng tới sự thống nhất nhiều hơn về chính sách và luật cạnh tranh trong ASEAN.