Trung Quốc - Quốc gia từng là nhà nhập khẩu nhôm thô khổng lồ trong cả năm 2020 và 2021, đã nhanh chóng nổi lên như một nhà cung cấp cuối cùng, đặc biệt là cho châu Âu, nơi nhiều nhà máy luyện kim đã cắt giảm hoạt động do giá điện cao.

Việc tăng thuế phù hợp với chính sách lâu dài của Trung Quốc là khuyến khích xuất khẩu các sản phẩm nhôm có giá trị gia tăng hơn là kim loại thô.

Nhôm của Nga chiếm ưu thế trong danh mục nhập khẩu và các nhà máy luyện kim của Nga là cơ sở xuất khẩu alumin chính của Trung Quốc vào năm 2022. Hai nước dường như đang hình thành một liên minh nhôm mới.

Trung Quốc đã xuất khẩu 196.000 tấn nhôm sơ cấp chưa gia công vào năm 2022, khối lượng cao nhất kể từ năm 2008 và nhiều hơn 6 năm trước cộng lại.

Nguyên nhân dẫn đến hoạt động thương mại hết sức bất thường này là do phí bảo hiểm kim loại ở châu Âu tăng gần gấp đôi, nơi việc đóng cửa các nhà máy luyện kim đã làm gia tăng khoảng cách nguồn cung hiện có trong khu vực. Phí bảo hiểm đối với nhôm AEPc1 chưa nộp thuế đã tăng từ 258 USD/tấn so với tiền mặt của Sàn giao dịch kim loại Luân Đôn vào tháng 1 lên 505 USD/tấn vào tháng 6.

Trung Quốc đã vận chuyển 188.000 tấn kim loại thô đến Hà Lan trong nửa đầu năm 2022. Nước này cũng vận chuyển 33.000 tấn đến Thổ Nhĩ Kỳ, 20.000 tấn đến Montenegro và 5.000 tấn đến Ý.

Điều tương tự cũng áp dụng cho hợp kim chưa gia công, lần đầu tiên áp dụng mức thuế xuất khẩu 15%. Theo Citi, gần như toàn bộ 225.000 tấn xuất khẩu của năm 2022 được thực hiện theo các hợp đồng thu phí.

Trung Quốc vẫn là nhà nhập khẩu ròng hợp kim lớn vào năm 2022 với hơn một triệu tấn.

Trong khi đó, sự gia tăng xuất khẩu kim loại sơ cấp đã qua. Kiểm đếm của tháng 12 chỉ là 677 tấn, hầu hết được chuyển đến Nhật Bản và Tanzania.

Ngược lại, nhập khẩu nhôm sơ cấp tháng 12 đã tăng lên 128.000 tấn, mức cao nhất hàng tháng trong hơn một năm.

Trung Quốc quay trở lại là nhà nhập khẩu ròng kim loại thô lớn trong nửa cuối năm 2022, nhập khẩu vượt xuất khẩu 473.000 tấn. Tuy nhiên, nó không hoàn toàn kinh doanh như bình thường.

Trong khi tổng nhập khẩu giảm 58% vào năm 2022 so với năm 2021, trong đó nhập khẩu nhôm của Nga đã tăng 59% lên 462.000 tấn từ 291.000 tấn. Tỷ lệ kim loại của Nga trong hỗn hợp nhập khẩu của Trung Quốc đã tăng lên 69% vào năm 2022 từ mức chỉ 18% vào năm 2021.

Nhập khẩu hợp kim chưa gia công của Nga cũng tăng 71% lên 57.000 tấn, khiến Nga trở thành nhà cung cấp ngoài châu Á lớn nhất. Xuất khẩu nhôm của hai nước có thể sẽ tăng trưởng hơn nữa trong năm nay.

Nhà sản xuất Rusal của Nga đặt mục tiêu vững chắc vào thị trường Trung Quốc để bán nhiều sản phẩm hơn, đặc biệt là nhôm có hàm lượng carbon thấp từ các nhà máy luyện kim chạy bằng năng lượng thủy điện ở Siberia.

Trung Quốc đã xuất khẩu 843.000 tấn alumin sang Nga vào năm 2022, tăng so với 1.750 tấn vào năm 2021.

Tổng xuất khẩu tăng lên 1,01 triệu tấn, mức cao nhất kể từ năm 2018, khi Trung Quốc bước vào tình trạng thiếu hụt nguồn cung của phương Tây do các vấn đề sản xuất tại nhà máy lọc dầu Alunorte khổng lồ của Brazil tạo ra.

Trong khi xuất khẩu nhôm sơ cấp của Trung Quốc dao động giữa xuất khẩu và nhập khẩu vào năm 2021, dòng chảy ra nước ngoài của các sản phẩm nhôm bán thành phẩm như giấy bạc, tấm và dây tiếp tục không suy giảm.

Xuất khẩu "bán phần" đã tăng 13% so với cùng kỳ năm ngoái lên 6,2 triệu tấn vào năm 2022, tăng tốc sau mức tăng trưởng 18% vào năm 2021.

Tuy nhiên, đã có sự chậm lại rõ rệt trong quý IV với xuất khẩu giảm so với cùng kỳ năm ngoái từ tháng 10 trở đi. Điều đó có thể là do sự kết hợp của nhu cầu chậm lại ở các thị trường phương Tây bị suy thoái kinh tế, thuế quan thương mại ngày càng nhiều đối với các sản phẩm của Trung Quốc và những dấu hiệu đầu tiên của sự phục hồi nhu cầu trong nước khi quốc gia này quay lưng lại với chính sách Zero COVID.

Nhu cầu dự kiến sẽ cải thiện sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, điều này có nghĩa là xuất khẩu "bán phần" sẽ tiếp tục giảm. Trung Quốc quay trở lại nhà nhập khẩu ròng nhôm chưa gia công nhất quán, đặc biệt nếu sản xuất nhà máy luyện kim trong nước tiếp tục bị cản trở bởi những hạn chế về năng lượng.

Kim loại của Nga sẽ là một phần cốt lõi và ngày càng tăng trong cơ cấu nhập khẩu của Trung Quốc. Trong khi các nước phương Tây nhanh chóng xây dựng chuỗi cung ứng "quốc gia thân thiện" đối với các kim loại quan trọng và pin, Trung Quốc và Nga dường như cũng đang có kế hoạch tương tự đối với mặt hàng nhôm.