Bên hành lang Quốc hội, Phó Thủ tướng VŨ VĂN NINH đã trao đổi xung quanh vấn đề này, ông nói: “Tăng thu ngân sách năm qua thì UB Thường vụ Quốc hội đã thảo luận, 80 ngàn tỷ vượt thu đó chi cho rất nhiều việc.
Nhưng trong đó sẽ có 10.000 tỷ đồng chuyển sang năm nay để giải quyết tăng lương 8% cho những người có mức lương dưới 2,34 và lương hưu. Ủy ban thường Quốc hội vụ đã có nghị quyết về việc này rồi. Năm nay thì chỉ tăng ở mức đó thôi”.
Đã “hết cửa” tăng lương trong năm 2015
* Hai năm qua chúng ta đã phải hoãn lộ trình tăng lương theo kế hoạch cải cách vì kinh tế, ngân sách khó khăn, người dân đã phải cùng chia sẻ với nhà nước. Nay thu ngân sách đã tăng, đây rõ ràng là thời điểm để bù lại món “nợ” tăng lương?
- Ngân sách mấy năm vừa rồi, như Quốc hội vừa thảo luận, cử tri cũng biết là rất khó khăn.
Về nguồn thu, chúng ta phải hạ mức độ động viên thuế rất nhanh, từ 25% xuống 22% rồi 20% và thậm chí ưu đãi thì chỉ còn 17% thuế thu nhập doanh nghiệp. Hạ như thế là để khuyến khích đầu tư, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, mặt khác trước mắt thì nguồn thu cũng bị ảnh hưởng.
Còn nhu cầu thì còn nhiều lắm, rất là cấp bách, khó có thể làm được việc tăng lương một cách đồng loạt. Nhưng dù gì thì việc tăng lương cũng vẫn phải thực hiện được theo lộ trình.
Chính vì thấy khó khăn như thế nên Quốc hội mới quyết định tập trung giải quyết cho những đối tượng khó khăn nhất.
Việc Ủy ban quốc gia về cải cách tiền lương đang tính đến là để thực hiện theo lộ trình cho giai đoạn tới, cân nhắc bố trí sao để từ 2016 trở đi thực hiện điều chỉnh lương cơ sở được như kế hoạch đề ra là đến 2020 tiền lương cơ sở phải đáp ứng nhu cầu sống tối thiểu của cán bộ công chức.
* Nói như vậy, năm nay không còn cửa nào cho kỳ vọng điều chỉnh lương, thưa Phó Thủ tướng?
- Năm nay thì Quốc hội quyết định rồi. Dù còn kỳ họp cuối năm nữa nhưng vấn đề ngân sách đã quyết định từ cuối năm trước rồi, không bàn đến việc điều chỉnh lương cơ sở trong năm nay nữa.
* Vừa qua chính Phó Thủ tướng đã ký văn bản chỉ đạo Bộ Nội vụ nghiên cứu phương án điều chỉnh lương cơ sở trên cơ sở tạo nguồn của Bộ Tài chính. Việc này có liên hệ với kết quả tăng thu ngân sách như các đại biểu Quốc hội đề cập?
- Không, việc tạo nguồn trên cơ sở khác. Còn nguồn tăng thu đã quyết định các mục đích chi rồi, quyết định xong rồi.
80.000 tỷ chi cho rất nhiều việc
* Báo cáo mới đây của Bộ Nội vụ gửi tới Quốc hội nêu lương cơ sở hiện tại rất thấp, chỉ bằng 44% so với lương tối thiểu của khu vực doanh nghiệp nên đời sống của những người hưởng lương từ ngân sách khó khăn. Chính phủ có sốt ruột không thưa Phó thủ tướng?
- Về nguyên tắc thì cần điều chỉnh tiền lương cho phù hợp, đặc biệt là lương cơ bản phải đảm bảo mức sống tối thiểu của cán bộ công chức người lao động.
Nhưng cũng có một vấn đề khác là đối tượng hưởng lương hiện nay của mình quá lớn mà biện pháp để xử lý vấn đề tăng lương thì không chỉ trông chờ ngân sách vì sẽ chậm. Vậy nên vừa qua Trung ương đã thống nhất quyết định phải giải quyết một loạt các vấn đề, giải quyết rất nhiều chuyện.
Lộ trình thì đang triển khai thực hiện. Ví dụ như việc sắp xếp các đơn vị sự nghiệp công để sao cho có hiệu quả để tạo động lực cho mỗi đơn vị tự vươn lên. Sắp xếp lại bộ máy nhà nước, tinh giản biên chế…
Còn tạo nguồn tăng lương cũng là một biện pháp quan trọng để tạo cơ sở cho việc giải quyết bài toán cải cách tiền lương đặt ra.
* Trong số 80.000 tỷ đồng tăng thu ngân sách vừa qua, chỉ có 10.000 tỷ đồng tăng lương cho nhóm đối tượng khó khăn. Tỷ lệ tiền dành chi cho một việc được xác định là ưu tiên số một như vậy đã hợp lý, thưa Phó Thủ tướng?
- Nguồn này theo phân cấp về ngân sách thì Trung ương chỉ có một phần thôi. còn lại là nằm ở các địa phương thì quyền xử lý phần này là nằm ở các địa phương Không phải tất cả nguồn tăng thu ngân sách trung ương đều có quyền xử lý, sử dụng.
Việc thưởng tăng thu với các địa phương cũng theo phân cấp như thế, automatic mà thực hiện. Ví dụ khoản thu 100 tỷ đồng thì địa phương sẽ được hưởng 50 tỷ, trung ương được 50 tỷ.
Các địa phương đã được hưởng phần tăng thu trong đó rồi chứ không phải tất cả ngân sách Trung ương được hưởng hết cả.