Theo báo cáo khảo sát lãi suất cho vay liên ngân hàng và lãi suất huy động tháng 9 của Chứng khoán TPHCM (HSC), đó lãi suất huy động bình quân tăng 0,04% lên 5,83 điểm % vào cuối tháng 9.
So với đầu năm, lãi suất huy động bình quân đã giảm 0,21 điểm % và đã có lúc giảm 0,35 điểm % xuống 5,69%
Trong tháng 9, một số ngân hàng đã tăng lãi suất huy động trong khi một số ngân hàng khác vẫn giảm. Chẳng hạn Sacombank, PVCombank và LienVietPostBank đã đồng loạt tăng lãi suất từ 0,1-0,5%.
ABBank, HDBank, MBB, Maritime Bank và VIB tăng lãi suất huy động kỳ hạn ngắn (từ 1 đến 12 tháng) thêm 0,1-0,65%. SeABank, VietinBank tăng lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng thêm 0,1% trong khi SCB tăng 0,2% lãi suất huy động kỳ hạn 6-36 tháng. OCB cũng tăng lãi suất huy động kỳ hạn dài thêm 0,2%.
Trái lại, đáng chú ý là các ngân hàng thương mại Nhà nước lại giảm lãi suất huy đông. BIDV và SHB đồng loạt giảm lãi suất huy động 0,1-0,5%. Trong khi đó VietinBank và Vietcombank giảm lãi suất huy động không kỳ hạn 0,2-0,3%. OCB, Ocean Bank và SeaBank giảm 0,05-0,4% lãi suất kỳ hạn ngắn.
Lãi suất cho vay bình quân tiền đồng tăng nhẹ 0,02 điểm % lên 9,57% vào tháng 9, nghĩa là tăng nhẹ so với mức 9,55% vào cuối tháng 8. Lãi suất cho vay đã giảm 0,48% so với đầu năm (vào tháng 4 lãi suất cho vay còn giảm xuống mức thấp là 9,52%).
Hầu hết các ngân hàng giữ nguyên lãi suất cho vay trong tháng và chỉ có một số ngân hàng điều chỉnh nhẹ. Chẳng hạn Techcombank tăng lãi suất cho vay thêm 1,16% đối với các khoản vay trung dài hạn. Trong khi đó, Techcombank và Eximbank lần lượt điều chỉnh giảm lãi suất cho vay kỳ hạn ngắn là 0,29% và 0,4%.
HSC nhận xét xu hướng lãi suất đã thiên về tăng trong thời gian qua theo xu hướng thế giới cho dù tốc độ tăng CPI hàng tháng so với cùng kỳ vẫn dưới 1%. Ngoài lãi suất quốc tế và lợi suất trái phiếu, thì một nhân tố ảnh hưởng là cung tiền trong nước trong những tháng gần đây tăng 17% so với cùng kỳ, giảm từ mức 18% trong 2014.
Cộng với tăng trưởng tín dụng mạnh hơn thì điều này dần gây ra sự khan hiếm thanh khoản trong hệ thống ngân hàng, theo đó buộc lòng các ngân hàng sẽ phải dần tăng lãi suất.
Đáng chú ý là các ngân hàng thương mại Nhà nước như BIDV và Vietcombank (là những ngân hàng có vai trò định hướng lãi suất kỳ hạn ngắn) giảm lãi suất trong tháng 9 nhưng các ngân hàng thương mại cổ phần đã không làm theo. HSC nhận xét điều này cho thấy định hướng của NHNN là giảm lãi suất hiện đã gặp phải một số trở lực từ thị trường.
Điều này là dễ hiểu vì hiện trong chính sách của NHNN đang có những khuynh hướng đi ngược nhau là trong khi muốn giảm lãi suất huy động thì đồng thời NHNN lại giảm cung tiền và định hướng đẩy mạnh tín dụng.
HSC cho rằng kết quả cuối cùng là lãi suất sẽ tăng nhẹ vào cuối năm. HSC đã kỳ vọng tốc độ tăng trưởng cung tiền M2 sẽ tăng lên nhưng rõ ràng NHNN vẫn lo ngại vấn đề tỷ giá và do đó vẫn không thực hiện điều này. Và với tỷ lệ cho vay trên huy động vốn (LDR) như hiện tại thì có lẽ tăng trưởng tín dụng còn chậm đi so với hiện nay trong 6 tháng đầu năm sau.
Nguyên Minh