Tiếp nối đà tăng mạnh của thị trường năm 2007, nửa đầu năm 2008, thị trường có những lúc nhảy vọt lên mức tiêu thụ gần 14.000 xe/ tháng, cao nhất từ trước đến nay. Các nhà sản xuất và nhập khẩu mừng vui khôn tả.
Nhưng cũng đột ngột như việc nhanh chóng tăng trưởng trước đó, những tháng nửa cuối năm, thị trường cứ thụt lùi, thụt lùi đến mức có cảm giác như không còn tìm ra phương cách nào để níu lại, để cứu chữa.
Việc các DN đang tồn đọng lượng xe lớn, khó bán hiện nay là do các DN nhập khẩu quá nhiều xe lẫn linh kiện phụ tùng so với năm 2007. Trên thực tế, mức tiêu thụ của thị trường trong năm 2008 của các thành viên Vama đã chạm mốc hơn 100.000 xe/năm, lập kỷ lục từ khi hiệp hội này ra đời cách đây hơn 8 năm. Tuy nhiên, chiếm hơn 20%số lượng này là các sản phẩm xe thương mại, khách, tải, bus.
Xe vẫn tồn hàng đống, đủ chủng loại, phân khúc, từ xe tải, xe khách lẫn xe du lịch. Trong dòng xe du lịch, có lẽ tồn ít nhất, thậm chí rất ít chỉ có Toyota Việt Nam, Mercedes - Benz và Ford Việt Nam (do chủ động và sớm lường trước được vấn đề hơn). Cách đây gân 1 năm, mặc dù thị trường đang rất phát triển, nhưng ông Michael Pease - TGĐ Ford Việt Nam đã cảnh báo điều này. Dù vẫn đầu tư mạnh, mở rộng dây chuyền, thiết bị nhưng hàng tồn lại ít. Điều này được hiểu là hướng đến sự đầu tư lâu dài, nhìn nhận tốt tiềm năng của thị trường Việt Nam. Tương tự là những tính toán tốt của Toyota và Mercedes – Benz Việt Nam.
Ngược lại, hầu hết các DN khác đều tồn đọng, doanh số sụt giảm và khó bán, kể cả những mẫu xe trước đó bán rất chạy như Civic của Honda Việt Nam (giảm ở mức thấp kỷ lục trong hai năm có mặt tại Việt Nam), như Captiva của GM – Deawoo, BMV của nhà phân phối Euro Auto...
Khi chuẩn bị thay đổi thuế nhập khẩu, các DN liên tục nhập xe, nhập linh kiện về, nhất là các DN nhập khẩu dẫn đến có lúc tình trạng dồn ứ xe xảy ra và sự sụt giảm của thị trường cũng bắt đầu từ đó. Mặt khác vào thời điểm đầu năm, giá xe nhập khẩu, linh kiện dều rất cao, cao hơn nhiều so với bây giờ và các DN lại nhập khẩu với số lượng lớn, dẫn đến hiện tại không bán không được, kể cả lỗ. Cũng có nhiều ý kiến cho rằng tình trạng hiện tại của các DN ôtô, của thị trường ôtô là tình trạng chung. Tuy nhiên, điều này không phải là nguyên nhân chính. Một chuyên gia nhận định các DN Việt Nam chủ yếu nhập khẩu xe và linh kiện. Đó cũng là một lợi thế khi chủ động được việc có nên nhập hay không nhập vào thời điểm nào. Điều này phụ thuộc vào dự báo chuẩn, đúng hay không. Trên thực tế- chuyên gia này nhấn mạnh - thị trường ảm đạm, chiều hướng đi xuống đã được nhìn nhận tương đối rõ vào hồi tháng 5 - 6/2008, nhưng nhiều DN lại mong chờ vào một quy luật khác của thị trường Việt Nam là thường bán xe tốt vào những tháng cuối năm. Điều này không xảy ra trong năm 2008 do khủng hoảng kinh tế vẫn chưa có dấu hiệu phục hồi. Màu đen vẫn tiếp tục bao trùm toàn bộ thị trường và không một DN nào nằm ngoài quy luật. Điểm khác nhau chỉ nằm ở chỗ, tác động của mỗi DN một khác nhau.
Đến thời điểm này thì không thể dự báo được nữa. Đó là ý kiến của nhiều chuyên gia về thị trường ôtô năm 2009. Hầu như ai cũng nói thị trường sẽ phục hồi nhưng không khẳng định về thời điểm, mà là phụ thuộc vào sự phục hồi của nền kinh tế toàn cầu và Việt Nam.
Ngoài khó khăn chung đó, hiện lượng hàng tồn của các DN tương đối lớn (khoảng 30.000 xe) và nếu không giải quyết sớm thì khó khăn sẽ càng chồng chất. Lý do, bản thân ôtô hiện cũng đang ế trên toàn thế giới, linh kiện, phụ tùng cũng vậy, dẫn đến giá nhập khẩu thấp hơn nhiều so với trước đây. Đó chính là yếu tố cạnh tranh mà chúng ta có thể nhin nhận cụ thể, rõ ràng trước mắt. Đáng ngại là dù nhìn nhận được điều đó, nhưng giải pháp hữu hiệu thì chưa có và một mình DN cũng không thể kham nổi. Còn dự báo vào thời điểm hiện nay là không thể. Chỉ biết, mũi tên của thị trường vẫn đang chúc xuống và lượng hàng tồn chưa giải quyết được bao nhiêu, trong khi sản xuất không thể dừng lại, vẫn phải tiếp tục.
Nguồn:Internet