Nhìn lại giá cà phê xuất khẩu của Việt Nam trong tháng 7/2024 là thấy rõ việc giá xuất khẩu cà phê Robusta từng có những lúc cao hơn giá xuất khẩu cà phê Arabica trong năm nay.

Cụ thể, theo Tổng cục Hải quan, trong tháng 7, lượng cà phê Robusta xuất khẩu là hơn 58 nghìn tấn, trị giá hơn 263 triệu USD, tương ứng với giá xuất khẩu bình quân mỗi tấn cà phê Robusta là 4.528 USD. Trong khi đó, cũng trong tháng 7, lượng cà phê Arabica xuất khẩu là hơn 5 nghìn tấn, trị giá hơn 22 triệu USD, tương ứng với 4.350 USD/tấn. Như vậy, trong tháng 7, giá xuất khẩu bình quân cà phê Robusta cao hơn giá xuất khẩu cà phê Arabica tới 178 USD/tấn.

Không chỉ trong tháng 7, mà trong những tháng trước đó của năm 2024, đã có những tháng mà giá xuất khẩu cà phê Robusta cao hơn Arabica. Vì vậy, tính chung trong 7 tháng đầu năm nay, giá xuất khẩu bình quân cà phê Robusta (3.379 USD/tấn) đang cao hơn một chút so với giá xuất khẩu cà phê Arabica (3.357 USD/tấn).

Ông Đỗ Hà Nam, Phó Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Ca cao Việt Nam (VICOFA), cho rằng, giá cà phê Robusta cao hơn Arabica là điều rất bất thường. Trên thế giới, người ta sử dụng nhiều cà phê Arabica, còn cà phê Robusta thường được dùng để phối trộn vào cà phê Arabica. Vì vậy, từ xưa đến giờ, giá cà phê Arabica luôn rất cao và cao hơn nhiều so với cà phê Robusta, thông thường cao gấp 2 lần.

Nhưng năm nay, giá cà phê Robusta Việt Nam lại cao hơn giá cà phê Arabica, thậm chí cao hơn cả giá cà phê Robusta của Indonesia (trước đây, cà phê Robusta của Indonesia thường có giá cao nhất thế giới). Giá cao như vậy mà Việt Nam lại thiếu cà phê Robusta để bán.

Cà phê Arabica trồng ở Sơn La. Ảnh: Sơn Trang.

Ông Nam lý giải, cà phê Robusta Việt Nam có những hương vị riêng mà giá lại rẻ hơn so với cà phê Robusta của nhiều nước khác. Do đó, hầu hết các nhà thương mại cà phê lớn nhất thế giới đều mua cà phê Robusta Việt Nam. Các công ty rang xay, chế biến sử dụng cà phê Robusta Việt Nam phối trộn với cà phê Arabica khi sản xuất cà phê hòa tan, qua đó tạo ra thói quen thưởng thức cho người tiêu dùng là ưu tiên mua cà phê hòa tan có thành phần cà phê Robusta Việt Nam.

Mặt khác, việc thị trường nhập khẩu cà phê lớn nhất thế giới là EU đang ngày càng đưa ra nhiều quy định về an toàn thực phẩm, môi trường..., cũng đang tạo cơ hội cho cà phê Việt Nam.

Đến thời điểm này, chỉ còn hơn 3 tháng nữa là quy định chống phá rừng (EUDR) của EU sẽ bắt đầu có hiệu lực (từ 1/1/2025). Riêng về cà phê, ông Đỗ Hà Nam cho biết, Việt Nam đang là nước triển khai thực hiện EUDR một cách nghiêm túc nhất. Do đó, đến nay, hầu hết các doanh nghiệp xuất khẩu cà phê Việt Nam đều đã có thể bảo đảm cung cấp bằng chứng về cà phê xuất khẩu không vi phạm EUDR. Trong khi đó, các nước xuất khẩu cà phê khác chưa bảo đảm được điều này. Chính vì vậy, dù giá cà phê Robusta Việt Nam tăng cao, nhưng các nhà nhập khẩu EU vẫn đồ dồn tới Việt Nam để mua cà phê do chưa thể thay thế bằng cà phê Robusta từ các nguồn cung cấp khác.

Bởi thế, ông Đỗ Hà Nam nhận định, dù giá cà phê Robusta cao hơn giá cà phê Arabica chỉ là hiện tượng nhất thời, nhưng với sự cải thiện về chất lượng, phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng và nhất là tuân thủ các quy định an toàn thực phẩm, chống phá rừng của thị trường châu Âu, cà phê Robusta Việt Nam vẫn sẽ tiếp tục nhận được sự quan tâm lớn từ các nhà nhập khẩu, có mức giá tốt và ổn định trong thời gian tới.