Hoạt động thu mua ngũ cốc ồ ạt đã khiến Trung Quốc trở thành nước nhập khẩu ngũ cốc hàng đầu thế giới, phá vỡ các kỷ lục trước đó và đánh dấu sự thay đổi lớn trong hình ảnh của Trung Quốc, vốn được biết đến là một quốc gia khá vững vàng về khả năng tự cung tự cấp ngũ cốc.

Các nhà phân tích và giới đầu tư cho biết, xu hướng thu mua ngũ cốc của Trung Quốc tăng mạnh và những khó khăn mà các nước sản xuất ngũ cốc chủ chốt khác đang gặp phải đã góp phần khiến giá ngô, lúa mì và lúa mạch trên toàn thế giới tăng mạnh.

Điều này có thể gây ra những cú sốc đối với các ngành sản xuất vốn dựa vào nguồn cung ngũ cốc trong những tháng tới.

USDA dự báo nhập khẩu ngô của Trung Quốc trong năm 2020/21 sẽ tăng lên mức kỷ lục, đạt 24 triệu tấn do đàn lợn được hồi phục sau dịch tả lợn châu Phi đẩy nhu cầu về thức ăn chăn nuôi của nước này tiếp tục tăng.

Giá ngô cao đang hỗ trợ việc sử dụng lúa mì và gạo làm thức ăn chăn nuôi. Mặc dù lúa mì và gạo chủ yếu được tiêu thụ dưới dạng ngũ cốc lương thực, nhưng việc sử dụng các loại ngũ cốc này làm thức ăn chăn nuôi đang tăng lên do sự sẵn có của lúa mì và gạo.

Việc Trung Quốc sử dụng lúa mì làm thức ăn chăn nuôi trong năm 2020/21  được dự báo ở mức kỷ lục 30,0 triệu tấn, cao hơn 10 triệu tấn so với năm trước do khối lượng đấu giá kỷ lục của lúa mì trong nước và sản lượng thức ăn hỗn hợp cao hơn.

Giá ngô trong nước cao đã thúc đẩy khối lượng đấu giá tăng lên mức cao kỷ lục, với hơn 12 triệu tấn được báo cáo đã được bán hết trong tháng 1. Kể từ tháng 12/2020 lần đầu tiên, giá lúa mì trong nước có xu hướng thấp hơn giá ngô trong hơn 6 năm (dựa trên giá giao ngay trung bình hàng tháng của cả nước).

Tương tự ngô, nhập khẩu lúa mì của Trung Quốc tăng tháng thứ sáu liên tiếp lên 10,0 triệu tấn, mức cao nhất trong hơn 25 năm. Mặc dù hầu hết lúa mì nhập khẩu được phân bổ cho nhu cầu tiêu dùng của con người, giá nhập khẩu tương đối thấp so với giá ngô nội địa của Trung Quốc khiến lúa mì trở nên hấp dẫn để sử dụng làm thức ăn chăn nuôi ở khu vực phía nam của Trung Quốc.

Pháp là nhà cung cấp lúa mì lớn nhất trong nửa đầu năm 2020/21, với giá trung bình 270 USD/tấn, thấp hơn ngô nội địa 160 USD/tấn và thấp hơn lúa mì nội địa 120 USD/tấn. Sự chênh lệch giá này tiếp tục hỗ trợ việc sử dụng lúa mì làm thức ăn chăn nuôi mạnh mẽ hơn và thúc đẩy nhập khẩu ngô tăng.

Mặc dù gạo không được sử dụng rộng rãi trong thức ăn chăn nuôi do giá cao hơn các nông sản kia, song một số nhà máy thức ăn chăn nuôi ở Trung Quốc cũng đang bắt đầu sử dụng gạo trong khẩu phần thức ăn chăn nuôi. Giá ngô gần đây tăng cao đã thu hẹp giá cao mà gạo thường giữ.

Trung Quốc đã bán đấu giá gạo từ các kho dự trữ, nguồn dự trữ nhà nước với giá thấp nhắm mục tiêu vào các cuộc đấu giá đặc biệt để sử dụng làm thức ăn chăn nuôi. Gạo phải được nghiền bởi một doanh nghiệp nhà nước và trộn 85% gạo và 15% lúa mì để đảm bảo sử dụng làm thức ăn chăn nuôi. Thức ăn làm từ gạo có thể được sử dụng cho gia cầm, do tỷ suất lợi nhuận trong lĩnh vực đó đang được thu hẹp.

Tiêu thụ gạo tăng 1,5 triệu tấn trong tháng 2/2021 với phần lớn nhu cầu bổ sung là do thức ăn chăn nuôi.

Nhu cầu đối với gạo giá thấp cũng đã thúc đẩy nhập khẩu cao hơn trong những tháng gần đây, đặc biệt là từ Miến Điện và Pakistan. Ngoài ra, Trung Quốc đã bắt đầu nhập khẩu gạo tấm từ Ấn Độ lần đầu tiên sau nhiều thập kỷ, được cho là để sử dụng làm thức ăn chăn nuôi. Với việc sử dụng thức ăn chăn nuôi trong nước của Trung Quốc đang tăng lên, đặc biệt là đối với gạo cũ từ nguồn dự trữ, xuất khẩu sang các thị trường nhạy cảm với giá dự kiến sẽ giảm.

Việc mở rộng sử dụng lúa mì và gạo làm nguyên liệu thức ăn chăn nuôi được kỳ vọng là một giải pháp ngắn hạn cho nhu cầu mạnh mẽ hiện nay nhưng không được kỳ vọng sẽ tồn tại trong dài hạn. Tình hình hiện nay chỉ có thể thực hiện được nếu lúa mì và gạo được tung ra thị trường với số lượng đủ lớn và giảm giá đáng kể đối với ngô. Khi trữ lượng cây trồng cũ bị giảm, việc sử dụng hai loại ngũ cốc này làm thức ăn chăn nuôi có thể sẽ giảm đi.