Quy định thuế mới sẽ ảnh hưởng tới 1/3 lượng đường nhập khẩu hàng năm của Trung Quốc. Chính phủ nước này cho biết quy định thuế mới sẽ có hiệu lực trong 3 năm tới và cho rằng đường nhập khẩu giá rẻ đã "làm tổn hại nghiêm trọng" đến ngành công nghiệp đường trong nước.

Động thái này có thể gây ảnh hưởng to lớn đối với các quốc gia trồng đường lớn như Brazil và Thái Lan do khoảng cách giữa giá đường trong nước và giá quốc tế sẽ bị thu hẹp. Hiện tại giá đường của Trung Quốc cao gấp đôi so với giá ở thị trường London.

Tuy nhiên, với mức thuế suất cao hơn tình trạng buôn lậu đường qua biên giới phía nam càng trở nên phức tạp hơn.Theo ông Tom McNeill, giám đốc công ty Green Pool Commodities nhận định "Trong khi tình trạng buôn lậu đường đang dần được kiểm soát thì chính sách thuế mới có thể càng kích thích hoạt động buôn bán trái phép này diễn ra sôi động hơn do giá đường nội địa tăng".

Bên cạnh đó, một số quốc gia xuất khẩu đường nằm trong danh mục bị áp đặt mức thuế mới có thể bán đường sang Trung Quốc thông qua quốc gia thứ 3 không nằm trong danh mục.

Hiện tại có 190 quốc gia không nằm trong danh mục chịu mức thuế mới trong đó có Philippines, Pakistan và Myanmar.

Đường là một trong số ít các mặt hàng mà Trung Quốc đang phải vật lộn cạnh tranh trong nhiều năm do quy mô sản xuất nhỏ lẻ khiến chi phí sản xuất bị độn lên. Sản lượng mía đường và củ cải đường của các hộ kinh doanh nhỏ lẻ chỉ đạt khoảng 10,5 triệu tấn/năm.

Mỗi năm Trung Quốc nhập khẩu 3 triệu tấn đường, hơn một nửa trong số đó đến từ Brazil. Trong khi đó, Bắc Kinh đang nỗ lực ngăn chặn tình trạng nhập khẩu đường trái phép ước tính khoảng 2 triệu tấn/năm.

Lượng tiêu thụ đường ở Trung Quốc trong những thập kỷ qua tăng đều do quá trình đô thị hóa đang diễn ra mạnh kèm theo thu nhập tăng. Tuy nhiên, trong những năm gần đây do các nhà máy đường trong nước áp đặt mức giá tối thiếu khiến giá đường tăng kích thích dòng đường nhập khẩu giá rẻ ồ ạt đổ vào quốc gia này. Năm ngoái, một số tỉnh của Trung Quốc đã gỡ bỏ chính sách giá tối thiểu, khiến các nhà máy đường phải vật lộn với chi phí sản xuất leo thang.

Một thương gia khác cho rằng giá đường trong nước sẽ tăng trong một khoảng thời gian ngắn, cùng lúc đó giá đường thô trên thị trường trường quốc tế cần phải giảm khoảng dưới 15 cent thì mới có thể nhập khẩu vào thị trường Trung Quốc. Giá đường thô trên thị trường toàn cầu đang ở mức 17 cent/lb.

Hiện tại, Trung Quốc đang cho phép nhập khẩu 1,94 triệu tấn tương đương 15% như một phần cam kết với Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Nếu vượt quá hạn ngạch trên, mức thuế nhập khẩu sẽ là 50%. Theo quy định thuế mới ban hành hôm thứ Hai, thuế đường sẽ tăng thêm 45% lên 95% trong năm nay. Con số này sẽ giảm xuống còn 90% vào năm sau và 85% trong năm 2019.

Ngay sau khi thông tin về lệnh thuế mới được công bố, giá đường kỳ hạn giảm hơn 1%.

Biện pháp thuế mới đồng thời còn tạo áp lực lên Bắc Kinh phải xả kho dự trữ đường nhằm tránh tình trạng nguồn cung bị thắt chặt dẫn đến giá đường bị đẩy lên cao.

Thái Lan- quốc gia sản xuất đường lớn thứ 3 thế giới đã cố gắng xoa dịu tác động của chính sách thuế mới. Ông Viboon Panitwong, chủ tịch tập đoàn mía đường Thái Lan Thai Sugar Millers Corp Ltd cho biết các doanh nghiệp xuất khẩu đường của Thái Lan chịu mức phí vận chuyển sang Trung Quốc thấp hơn so với các đối thủ như Brazil và Australia. Vì vậy, ông cho rằng mức thuế mới không ảnh hưởng nhiều đến giá đường nhập khẩu từ Thái Lan.

Lượng đường xuất khẩu của Thái Lan sang Trung Quốc mỗi năm đạt trung bình từ 300.000- 400.000 tấn. Tuy nhiên, con số này vẫn ít hơn rất nhiều so với lượng đường xuất khẩu sang các thị trường khác như Cam-pu-chia và Myanmar.