Những tác động xấu đến sức khỏe ngắn hạn do hút thuốc lá gây ra có thể được quan sát thấy ngay lập tức hoặc ngay sau khi họ bắt đầu hút thuốc. Do đó, ảnh hưởng sức khỏe của hút thuốc lá, thường là ở tuổi vị thành niên. Còn đối với lứa tuổi lớn hơn, hút thuốc lá gây ra các bệnh mãn tính, chẳng hạn như ung thư phổi, cũng như các ảnh hưởng xấu đến sức khỏe xảy ra trong thời gian ngắn. Những tác động xấu đến sức của việc hút thuốc lá ít có khả năng gây tử vong trực tiếp hơn những tác động lâu dài đến sức khỏe.

Về giới tính, phụ nữ và trẻ em cũng có thể dễ mắc các bệnh liên quan đến hút thuốc hơn nam giới.

Hút thuốc lá là một yếu tố nguy cơ chính đối với nhiều loại bệnh bao gồm: Bệnh lao, mắc bệnh cảm cúm, vàng răng, các bệnh về lợi (nướu) và sâu răng, mắc bệnh loãng xương, khó thụ thai, mắc bệnh thủy tinh thể, mắc bệnh tiểu đường và phát triển nhiều nếp nhăn….

Một số nghiến cứu đã cho thấy bằng chứng là hút thuốc có tác động tiêu cực đến sức khỏe tâm thần. Đó là các biểu hiện: Tăng tỷ lệ lo lắng, cơn hoảng sợ, trầm cảm, cố gắng tự tử và tâm thần phân liệt…

Một số người nghĩ rằng nicotine là thành phần chính của thuốc lá gây tác hại đối với sức khỏe con người. Tuy nhiên, nicotine không gây ung thư hoặc gây hại quá mức, mà là chất gây nghiện, còn gây hại tới sức khỏe chính là những hóa chất trong khói thuốc lá.

Nicotine - có trong thành phần của thuốc lá - là một chất gây nghiện mạnh, làm tăng nhịp tim, mức hô hấp, huyết áp, kích thích khu vực khoái cảm của não làm tăng cảm giác hưng phấn. Đây chất gây nghiện mạnh và khiến người hút thuốc lá trở nên phụ thuộc vào thuốc lá, từ đó dẫn tới những hậu quả vô cùng nghiêm trọng.

Thứ gây hại nhiều nhất do thuốc lá gây ra là khó thuốc. Trong khói thuốc lá có chứa hơn 7.000 loại hóa chất, trong đó, ít nhất 250 loại hóa chất có hại cho sức khỏe và khoảng 70 loại hóa chất có thể gây ung thư, đột biến và độc tố. Các chất hóa học này sẽ đến não, tim và các cơ quan khác trong vòng 10 giây sau khi hít phải khói thuốc và theo thời gian sẽ gây hại đến sức khỏe.

Khói thuốc thụ động (khói thuốc lá trong môi trường hoặc khói thuốc lá thụ động) là sự kết hợp của khói tỏa ra từ đầu đốt của điếu thuốc lá hoặc sản phẩm thuốc lá khác (khói phụ) và khói do người hút thở ra (khói chính). Tiếp xúc với khói thuốc thụ động gây bệnh và tử vong sớm ở trẻ em và người lớn không hút thuốc.

Trẻ sơ sinh tiếp xúc với khói thuốc có nguy cơ cao mắc hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS), nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính, các bệnh về tai và nặng hơn là bệnh hen suyễn.

Trẻ em tiếp xúc với đồ cũ trải qua một loạt các bệnh về đường hô hấp trên và dưới và các triệu chứng như cảm lạnh và cúm, ho, tạo đờm, thở khò khè và viêm phổi.

Phụ nữ khi mang thai hít phải khói thuốc lá sẽ gây ảnh hưởng không tốt đối với mẹ bầu. Giai đoạn mang thai rất nhạy cảm và hành vi hút thuốc lá thụ động dễ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và thai nhi.

Người lớn tiếp xúc với khói thuốc có tác động xấu ngay lập tức đến hệ tim mạch và có thể gây ra bệnh tim mạch vành và ung thư phổi. Bệnh tim, đột quỵ và các vấn đề về tuần hoàn máu, tim mạch, chẳng hạn như bệnh tim và đột quỵ. Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông, gây tắc nghẽn dòng máu đến tim, não hoặc chân. Một số người hút thuốc bị cắt cụt tay chân do các vấn đề lưu thông máu do hút thuốc gây ra. Bên cạnh gây ra bệnh tiểu đường tiểu đường loại 2, với nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường cao hơn từ 30 đến 40% đối với những người hút thuốc tích cực hơn Bằng chứng khoa học chỉ ra rằng không có nguy cơ phơi nhiễm với khói thuốc thụ động.