Ung thư tuyến tụy xảy ra khi các tế bào trong tuyến tụy bắt đầu sinh sôi khỏi tầm kiểm soát và tạo thành một khối u. Các tế bào ung thư có khả năng xâm lấn vào các bộ phận khác của cơ thể.

Ung thư tuyến tụy thường có tiên lượng xấu, ngay cả khi chẩn đoán sớm. Ung thư tuyến tụy thường lây lan nhanh và hiếm khi được phát hiện ở giai đoạn đầu, là một lý do chính tại sao đó là một bệnh gây tử vong hàng đầu trong số các bệnh ung thư. Các dấu hiệu và triệu chứng có thể không xuất hiện cho đến khi bệnh ung thư tuyến tụy đã khá nặng nên rất khó điều trị và phẫu thuật cắt bỏ là không thể. Không có nhiều cách để ngăn ngừa ung thư tuyến tụy do nguyên nhân gây bệnh vẫn là một bí ẩn.

Có một số loại ung thư tuyến tụy. Loại phổ biến nhất, ung thư biểu mô tuyến, chiếm khoảng 85% các trường hợp, và thuật ngữ "ung thư tuyến tụy" đôi khi được dùng chỉ để đề cập đến loại đó. Ung thư biểu mô tuyến bắt đầu trong phần của tuyến tụy sản xuất các enzyme tiêu hóa. Một số loại ung thư khác, mà chúng chiếm đa số các loại ung thư không biểu mô, cũng có thể phát sinh từ các tế bào này. Cứ mỗi một trăm trường hợp ung thư tuyến tụy thì có một đến hai trường hợp là khối u thần kinh nội tiết, phát sinh từ các tế bào sản xuất hormone của tuyến tụy. Các khối u này thường ít xâm lấn hơn ung thư biểu mô tuyến tụy.

Các nghiên cứu cho thấy có hơn 7.000 chất độc hại trong khói thuốc lá và chúng có thể tồn tại rất lâu trong môi trường. Một số hóa chất độc hại tiêu biểu có trong khói thuốc lá như:

- Nicotine: là thành phần chứa khoảng 0,6 - 3% trong cây thuốc lá, có độc tính cao. Đây là loại hóa chất được sử dụng làm thuốc trừ sâu từ thế kỷ 16. Nhiều năm nay, các nhà nghiên cứu đã chứng minh được tác hại của nicotine lên cơ thể con người như tăng huyết áp, gây xơ vữa động mạch, ảnh hưởng đến hệ thần kinh,...

- Arsenic (asen/arsen): thường được gọi là thạch tín. Arsenic là chất được liên minh châu Âu EU đưa vào danh sách hóa chất gây ung thư loại 1.

Benzen: Đây là loại hóa chất từng được dùng để làm kem dưỡng da, khử cafein cà phê nhưng đã được thay thế do phát hiện lượng độc tính quá cao. Benzen là nguyên nhân gây ra bệnh bạch cầu, ung thư máu, vô sinh,...

- Formaldehyde: Đây là chất gây kích ứng tai, mũi, họng của người hít phải khói thuốc lá. Ngoài ra, Formaldehyde thường được dùng trong việc ướp xác.

Các nhà khoa học cho rằng hóa chất gây ung thư trong khói thuốc lá xâm nhập vào máu và gây tổn hại tới tuyến tụy, dẫn tới ung thư tuyến tụy. Hút thuốc lá là yếu tố nguy cơ cao nhất mắc ung thư tuyến tụy, đặc biệt đối với những người có tiền sử gia đình mắc bệnh. Những người hút thuốc có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 2 - 3 lần và tăng theo cường độ và thời gian hút thuốc - so với những người chưa bao giờ hút thuốc. Khoảng 25% trường hợp ung thư tuyến tụy được cho là do hút thuốc lá.

Những người hút xì gà và sử dụng thuốc lá không khói cũng có nguy cơ cao bị ung thư tuyến tụy. Tương tự, đối với những người chuyển sang thuốc lá nhẹ với nồng độ nicotine thấp hơn, cũng không giúp làm giảm nguy cơ mắc bệnh.

Theo một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Ung thư lâm sàng (Mỹ), người hút thuốc bị ung thư tuyến tụy có cơ hội sống sót ít hơn. Bệnh nhân ung thư tuyến tụy hút thuốc gần thời điểm được chẩn đoán có nguy cơ tử vong cao hơn 40% so với những người không bao giờ hút thuốc hoặc ngừng hút thuốc trước khi được chẩn đoán. “Hút thuốc lá không chỉ là một yếu tố nguy cơ phát triển ung thư tuyến tụy mà những bệnh nhân hút thuốc còn có thời gian sống ngắn hơn sau khi họ bị chẩn đoán mắc ung thư tuyến tụy”, Phó Giáo sư Brian Wolpin thuộc Trường Y Harvard (Mỹ) khẳng định.

Ung thư tuyến tụy là nguyên nhân thứ ba gây tử vong liên quan đến ung thư ở Mỹ và hầu hết bệnh nhân chỉ sống được dưới 12 tháng sau khi bị chẩn đoán mắc bệnh.

Việc cai thuốc là một yếu tố quan trọng trong việc giảm số ca ung thư tuyến tụy và cải thiện thời gian sống sót của bệnh nhân ung thư tuyến tụy. Nguy cơ mắc các bệnh ung thư tụy giảm xuống ngay sau khi dừng hút thuốc. Trong vòng 24 giờ không hút thuốc, cơ thể con người đã có phản ứng thuận lợi. Không sử dụng tất cả các sản phẩm thuốc lá không chỉ giảm nguy cơ mắc ung thư tuyến tụy mà còn bảo vệ sức khỏe khỏi các bệnh khác như ung thư phổi, ung thư bàng quang, ung thư thực quản…

Bỏ thuốc lá không dễ dàng bởi thành phần chính trong thuốc lá là nicotine – chất gây nghiện nhưng bỏ thuốc để giảm nguy cơ ung thư tuyến tụy thì đó là một lý do tuyệt vời để thay đổi cuộc sống.

- Khi bạn cảm thấy căng thẳng, buồn phiền và muốn hút thuốc lá, hãy bình tĩnh và đi bộ hoặc thực hành các bài tập thở sâu.

- Thay vì hút thuốc trong lúc lái xe, xem tivi, làm việc…hãy ngậm kẹo không đường hoặc nhai kẹo cao su, hoặc ăn những đồ ăn nhẹ lành mạnh.

- Đối với nhiều người hút thuốc, rượu và thuốc lá luôn đi kèm với nhau. Đây có thể là một trong những rào cản khó khăn nhất để bỏ thuốc. Vì vậy, để bỏ được thuốc, bạn nên tránh xa rượu cho tới khi cơn thèm thuốc lá đã được kiểm soát.

- Đi dạo sau bữa ăn tối, hoặc tham gia vào các hoạt động để bàn tay của bạn luôn bận rộn. Cà phê có thể khiến bạn muốn hút thuốc, vì thế, hãy thay cà phê bằng một cốc sinh tố tốt cho sức khỏe.

- Tránh những người hút thuốc xung quanh cho đến khi bạn đã thực sự bỏ được thuốc lá.

- Đi bộ, thiền, hoặc thử một số bài tập hít thở sâu thư giãn khi bạn cần nghỉ ngơi.

- Sau khi quan hệ tình dục bạn nên đánh răng, tắm vòi sen, nhai kẹo cao su, hoặc uống một ly trà nóng để cơ thể thoải mái và quên đi cơn thèm thuốc lá.

Việc hút thuốc lá không chỉ làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến tụy mà cả người ngửi khói thuốc lá cũng có khả năng bị ung thư. Vì thế để đảm bảo sức khỏe cho chính bạn và những người xung quanh hãy nói không với thuốc lá.