Thời gian gần đây, XK các mặt hàng nông, thủy sản của Việt Nam liên tục đón nhận tin vui liên quan tới thị trường EU. Ngay ngày 11/9 vừa qua, những lô sản phẩm tôm đông lạnh đầu tiên của Việt Nam đã chính thức "lên đường" đi EU sau hơn 1 tháng Hiệp định EVFTA có hiệu lực.

Trao đổi với phóng viên Báo Hải quan, ông Trần Đình Luân, Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản (Bộ NN&PTNT) chia sẻ, nhìn rộng ra toàn ngành nông, thủy sản, EVFTA đã tạo cơ hội để hàng hóa Việt Nam hạ giá thành khi XK vào thị trường EU, nâng cao khả năng cạnh tranh với các mặt hàng chưa có Hiệp định thương mại tự do (FTA) với EU, nhất là hàng hóa nông sản. Việt Nam có lợi thế về sản xuất, XK nông, lâm, thủy sản còn EU lại có nhu cầu lớn các mặt hàng này với trị giá NK chiếm 8,4% tổng trị giá NK hàng năm. Điều đó cho thấy, dư địa tăng trưởng XK nông sản vào thị trường EU vô cùng lớn. Từ đầu tháng 8/2020 đến nay, XK thủy sản có số lượng đơn hàng tăng khoảng 10% so với tháng 7/2020. Trong đó mặt hàng tăng tập trung nhiều vào tôm và mực…

Nhìn trên bình diện rộng toàn cảnh "bức tranh" XNK hàng hóa của Việt Nam từ đầu năm đến nay, Bộ Công Thương đánh giá, diễn biến phức tạp của dịch Covid-19 ở trong nước và trên thế giới tiếp tục ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động XNK. Về mặt con số cụ thể, tổng trị giá XNK hàng hóa 8 tháng năm 2020 ước đạt 336,32 tỷ USD, giảm 0,3% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, XK đạt 174,11 tỷ USD, tăng 1,6%; NK đạt 162,21 tỷ USD, giảm 2,2%. Tuy nhiên điểm đáng chú ý hơn cả là, tính riêng trong tháng 8/2020, trị giá XK đã tăng 6,5% so với tháng 7/2020 và tăng 2,5% so với cùng kỳ năm 2019, đạt 26,5 tỷ USD. Đây là mức cao nhất tính theo tháng trong năm 2020.

Bộ Công Thương nhận định, EVFTA có hiệu lực tạo cơ hội lớn cho XK của Việt Nam, giúp đa dạng hóa thị trường và mặt hàng XK, đặc biệt là các mặt hàng XK có thế mạnh của Việt Nam được cắt giảm thuế cao như như: Nông sản, thủy sản, đồ gỗ, dệt may, da giày, điện tử…

Nối dài chuỗi vui, theo nguồn tin của phóng viên Báo Hải quan, ngoài gạo, tôm, ngay ngày 16/9 tới sẽ diễn ra Lễ XK lô chanh leo đầu tiên sang EU theo EVFTA tại Gia Lai và ngày 17/9 sẽ diễn ra Lễ XK trái cây nói chung sang EU theo EVFTA tại Bến Tre.

Từ nay đến cuối năm, nhiều mặt hàng XK chủ chốt của Việt Nam đặt hy vọng tăng tốc XK nhờ EVFTA. Điển hình như với mặt hàng tôm, ông Trần Đình Luân nhận định, tôm là một trong những mặt hàng XK chủ lực của Việt Nam sang EU. Ngay khi EVFTA có hiệu lực, thuế XK một số mặt hàng tôm Việt Nam sang EU có mức thuế là 12% đến 20% về 0% ngay như tôm sú đông lạnh. XK tôm sang EU tháng 8/2020 tăng khoảng 20% so với tháng 8/2019. Dự báo, XK tôm Việt Nam sang EU từ nay đến hết năm sẽ tiếp tục tăng mặc dù tốc độ tăng chưa cao do vẫn chịu tác động từ dịch bệnh Covid-19. Nhờ lợi thế về thuế của tôm Việt Nam tốt hơn so với các đối thủ cạnh tranh nên nhà XK của EU cũng tìm tới nguồn cung từ Việt Nam nhiều hơn.

Với ngành hàng tỷ USD khác là da giày, thậm chí EVFTA còn được nhận định là động lực lớn nhất cho tăng trưởng của ngành, trong bối cảnh đầu ra của ngành da giày sẽ tiếp tục gặp khó, bởi phụ thuộc nhiều vào khả năng khống chế dịch của Mỹ và châu Âu. Để có thể tận dụng cơ hội từ Hiệp định EVFTA nhằm gia tăng XK, hiện nhiều DN trong ngành da giày đã lên phương án như tái cơ cấu bộ máy, sẵn sàng hạ tầng nhà xưởng, nguyên liệu nhằm đáp ứng theo các cam kết của Hiệp định, đồng thời tăng cường đầu tư máy móc để nâng cao chất lượng sản phẩm.

Bà Phan Thị Thanh Xuân, Tổng Thư ký Hiệp hội Da-Giày-Túi xách Việt Nam đánh giá, EU là thị trường truyền thống của ngành da giày Việt Nam, chiếm tới gần 30% kim ngạch XK, khoảng gần 6 tỷ USD mỗi năm. "Chúng tôi kỳ vọng việc Hiệp định EVFTA có hiệu lực sẽ thúc đẩy hơn nữa XK giày vào thị trường này, giúp bù đắp những thiệt hại của XK trong những tháng đầu năm”, bà Xuân nói.

Tương tự, với ngành chế biến gỗ và sản xuất sản phẩm từ gỗ, trong bối cảnh đại dịch Covid-19 bùng phát trên toàn thế giới, ngành gỗ tuy ít chịu tác động về nguồn nguyên liệu NK nhưng vẫn bị ảnh hưởng mạnh do nhu cầu tiêu dùng đồ gỗ trên thế giới giảm. 3 tháng cuối năm, các DN kỳ vọng tình hình dịch bệnh tại các thị trường XK truyền thống của ngành chế biến gỗ sẽ được kiểm soát tốt hơn. Thêm vào đó, các DN cũng kỳ vọng Hiệp định EVFTA được triển khai thực thi hiệu quả sẽ thu hút nhiều đơn hàng XK từ các nước thành viên.

Đại diện Bộ Công Thương nhấn mạnh, từ nay đến hết năm, Bộ này sẽ tiếp tục đôn đốc, tổng hợp Kế hoạch thực hiện Hiệp định EVFTA của các bộ, ngành, địa phương để báo cáo Thủ tướng Chính phủ; phối hợp với Văn phòng Chính phủ theo dõi, triển khai các Kế hoạch này. Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng tiếp tục tổ chức tuyên truyền, phổ biến các cam kết trong lĩnh vực thương mại hàng hóa, thương mại dịch vụ, đầu tư, phương án cam kết cắt giảm/xóa bỏ thuế NK hàng hóa và các cam kết về tiếp cận thị trường của Hiệp định EVFTA để nâng cao sự hiểu biết của người dân và DN về các cam kết của Hiệp định...