(VINANET) - Ấn Độ có thể đẩy mạnh nhập khẩu dầu thô từ Iran vào tháng tới và bắt đầu chuyển hàng tỷ đô la nợ dầu còn thiếu vào đầu tuần tới, sau một thỏa thuận giữa Tehran và 6 cường quốc thế giới để kiềm chế chương trình hạt nhân của nước Cộng hòa Hồi giáo này.

Theo ước tính của nhà trắng, thỏa thuận giúp giảm nhẹ một số các biện pháp trừng phạt thương mại với Iran mà đã làm giảm xuất khẩu của thành viên OPEC này hơn một nửa và chi phí bị tổn thất trong doanh thu xấp xỉ 80 tỷ USD kể từ đầu năm 2012.

Nước mua dầu lớn nhất của Iran - Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc và Nhật Bản - tất cả đều cắt giảm mạnh lượng mua.

Việc loại bỏ các hạn chế của EU về bảo hiểm mở ra cánh cửa cho các nhà máy lọc dầu của Ấn Độ tăng nhập khẩu lên những mức không vi phạm lệnh trừng phạt, vẫn giữ nguyên hạn chế xuất khẩu tổng thể của Iran khoảng 1 triệu thùng mỗi ngày.

BK Namdeo, người đứng đầu nhà máy lọc dầu tại nhà máy lọc dầu quốc doanh Ấn Độ HPCL HPCL. NS, nói với Reuters "cho đến ngày hôm qua dầu thô đã không được xem xét vì rào cản bảo hiểm, nhưng bây giờ do sự phát triển gần đây  ... dầu thô của Iran đã được xem xét trong hoạt động của HPCL".

Đối với HPCL, có nghĩa là thêm 50.000 thùng mỗi ngày (bpd) từ tháng 12 – tháng 3, chiếm khoảng 1/4 lượng nhập khẩu trung bình một ngày của Ấn Độ từ Iran trong 9 tháng đầu năm 2013.

Hoa Kỳ đã thắt chặt thêm về nguồn thu nhập lớn nhất của Iran trong tháng bằng cách yêu cầu người mua dầu ngừng chuyển khoản thanh toán cho Tehran và thay vì giữ tiền trong tài khoản ngân hàng bằng đồng tiền của nước nhập khẩu.

Hiệu quả phải đứng ngoài rìa của hệ thống ngân hàng toàn cầu, Iran đã có thể sử dụng số tiền đó chỉ để mua hàng hóa và dịch vụ từ các nước nhập khẩu và tiền mặt trong các tài khoản đã nhanh chóng được xây dựng.

Thỏa thuận mới sẽ cho phép Iran nhận được khoảng 4,2 tỷ USD trong tiền bán dầu từ các tài khoản ở nước ngoài nếu họ đáp ứng các cam kết theo thỏa thuận trong vòng 6 tháng tới. Hiện chưa rõ  Iran sẽ nhận được bao nhiêu từ mỗi quốc gia.

Một quan chức cấp cao Bộ Tài chính Hoa Kỳ cho biết, một hội đồng chung từ Iran và 6  cường quốc có nghĩa vụ phải quyết định các ngân hàng nước ngoài nào có thể chuyển tiền đến Tehran, những loại tiền tệ nào họ sẽ sử dụng, và ngân hàng nào của Iran sẽ nhận được tiền mặt.

Quan chức này cho biết thêm, việc chuyển tiền bán dầu của Iran có thể sẽ được thực hiện bởi các ngân hàng đã có tài khoản của Iran.

Theo nguồn tin của chinh phủ, Ấn Độ là nước mua dầu lớn thứ hai của Iran và nợ Tehran khoảng 5,3 tỷ đồng cho các lô hàng dầu thô. Các khoản thanh toán của các nhà máy lọc dầu Ấn Độ cho Iran có thể tiếp tục qua ngân hàng nhà nước Halkbank của Thổ Nhĩ Kỳ, một cách vận chuyển tiền được sử dụng cho đến tháng 2.

Công ty dầu quốc gia Iran (NIOC) yêu cầu nhà máy lọc dầu của Ấn Độ vào giữa tháng 10 giải quyết một số khoản thanh toán của họ bằng đồng euro thông qua Halkbank càng sớm càng tốt. Nhà máy lọc dầu đang chờ đợi sự rõ ràng từ chính phủ Ấn Độ trước khi chuyển giao bất kỳ tiền mặt.

PP Upadhya, giám đốc điều hành của Nhà máy lọc hóa dầu Mangalore Ltd MRPL.NS, một trong những người  mua ở Ấn Độ dầu thô của Iran cho biết "tuần tới nếu có thể, chúng tôi sẽ bắt đầu thực hiện các thanh toán của chúng tôi,".

Một quan chức chính phủ cũng cho biết các khoản thanh toán sẽ được giải quyết nhanh một khi cơ chế thanh toán qua Thổ Nhĩ Kỳ mở cửa.

Vị quan chức Hoa Kỳ này cho biết, việc chuyển tiền có thể giúp Bộ Tài chính Hoa Kỳ giám sát chặt chẽ hơn để biết  Iran có kế hoạch sử dụng tiền mặt như thế nào.

Ngân hàng và ngành công nghiệp ở Hàn Quốc và Nhật Bản cho biết họ đã chờ đợi chi tiết của thỏa thuận vào cuối tuần trước khi họ có thể quyết định làm thế nào để chuyển tiền cho Iran.

Theo các nguồn tin, Hàn Quốc có 5,56 tỷ USD bị mắc kẹt trong các tài khoản ngân hàng, với một số lượng tương tự tại Nhật Bản kể từ đầu năm đến nay.

Ở Trung Quốc, ngân hàng Côn Lôn, thuộc sở hữu của China National Petroleum Corp CNPET.UL, giữ phí dầu mỏ của Iran. Iran trước đó đã cho biết Trung Quốc, nước mua dầu hàng đầu của mình, còn thiếu nợ  22 tỷ USD.

Với xuất khẩu dầu của Iran mức trần 1 triệu thùng/ngày, đã giảm mạnh so với mức trước trừng phạt khoảng 2,5 triệu thùng/ngày và tạo cho Iran rất ít cơ hội để tăng doanh thu. Theo số liệu của Reauters, xuất khẩu dầu trong 9 tháng đầu năm trung bình khoảng 1,08 triệu thùng.

Trong đó, Trung Quốc đã mua gần một nửa, tiếp theo là Ấn Độ và Nhật Bản, đã mua 194.000 thùng dầu mỗi ngày. Hàn Quốc mua 137.000 thùng dầu mỗi ngày, trong khi Thổ Nhĩ Kỳ mua khoảng 100.000 thùng dầu mỗi ngày.

HPCL cho biết các nhà máy lọc dầu sẽ tiếp tục nhập khẩu dầu thô nếu Iran tiếp tục cung cấp các điều kiện hiện nay.

Nguồn tin trong ngành cho biết, Iran đã được cung cấp giao hàng miễn phí, giúp tiết kiệm giá cước vận tải lên tới 1 đô la một thùng, và giảm giá dầu thô chút ít.

Tổng công ty Vận chuyển của Ấn Độ cho biết trong một email, trong khi đó, các nhà vận chuyển Ấn Độ sẽ được quan tâm để tiếp tục hành trình đến Iran nếu họ có thể nhận được bảo hiểm đầy đủ, bổ sung thêm sẽ yêu cầu New Delhi sử dụng tàu Ấn Độ.

Cho đến nay, người mua dầu của Iran đã liên tục giảm mua hàng để đủ điều kiện dừng mua hẳn sau 6 tháng kể từ lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ. Việc xem xét lại tiếp theo với hầu hết những người mua hàng là hoàn toàn sớm.