Coronavirus là nhóm virus gây bệnh ở động vật có vú và chim, gây nhiễm trùng đường hô hấp, gồm cả các ca cảm lạnh thông thường khi lây nhiễm sang người. Một số chủng khác, chẳng hạn như coronavirus mới được xác nhận tại Vũ Hán hay MERS, SARS có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.
Họ coronavirus
Tuy nguồn gốc coronavirus chủng mới vẫn chưa được xác nhận rõ ràng nhưng các nhà phân tích gen di truyền cho biết chúng có bộ họ hàng gần nhất với coronavirus tìm thấy trong quần thể dơi. Tổ chức Sáng kiến Toàn cầu Chia sẻ Dữ liệu Cúm (GISAID) chỉ ra bộ gen virus mới giống 80% với virus SARS nhưng khác hẳn với virus MERS.
Coronavirus mang tính truyền nhiễm từ động vật sang người. Nhiều cuộc điều tra đã phát hiện rằng SARS có khả năng bắt nguồn từ dơi truyền sang cầy hương cũng như MERS đi từ dơi truyền qua lạc đà và lây sang người.
Virus từ động vật có thể bị đột biến hoặc kết hợp với các loại virus khác để tạo ra các chủng mới truyền sang người. Vẫn chưa rõ liệu coronavirus chủng mới lây từ dơi sang người hay được truyền qua loài trung gian khác. Vài nhà khoa học cho biết coronavirus mới là kết quả của sự tái tổ hợp virus - quá trình nhiều loại virus lây nhiễm cùng một tế bào và 'tái tổ hợp' ra chủng virus mới.
Sự lây truyền
Các bằng chứng cho thấy viruscorona chủng mới có khả năng lây truyền từ người sang người. Virus sống sót bằng cách tìm vật chủ và sử dụng các tế bào sống để sinh sôi hoặc tự tái tạo. Khi virus lây nhiễm, chúng xâm nhập vào các tế bào, chiếm đoạt cơ chế sản xuất tự nhiên để tạo ra các bản sao mới. Quá trình sao chép này dẫn đến sai lệch nhỏ hoặc thay đổi trong virus mới được tạo ta, gây nên hiện tượng đột biến.
Dữ liệu từ GISAID cho thấy kể từ khi chủng virus corona mới bùng phát, các triệu chứng đều có sự giống nhau nhất định. GISAID gọi đây là 'cụm nhiễm trùng' - đặc trưng cho tính chất lây truyền trực tiếp từ người sang người.
Sự phát triển của virus
Dưới đây là mối quan hệ di truyền giữa 33 mẫu thử nghiệm dựa trên dữ liệu ngày 29/1.
Chủng virus corona mới đang dấy lên nhiều mối lo ngại vì vẫn chưa thể xác định độ nguy hiểm cũng như mức độ lây lan nhanh chóng giữa con người. Các quan chức Trung Quốc nói rằng thời gian ủ bệnh từ 1-14 ngày.
Nguồn: Tổ chức Sáng kiến Toàn cầu Chia sẻ Dữ liệu Cúm (GISAID), MDPI, Virus; báo cáo của Reuters | Tác giả: Marco Hernandez, Simon Scarr và Manas Sharma | Reuters Graphics | Biên soạn: Kate Kelland - Dịch: Bảo Linh