Các chuyên gia nhận định những ngành xuất khẩu đem lại nhiều màu mỡ cho Ôxtrâylia như xuất khẩu quặng sắt sẽ phải đối mặt với năm 2009 đầy khắc nghiệt khi giá cả các nguồn tài nguyên này sẽ sụt giảm đáng kể, trong bối cảnh kinh tế toàn cầu suy thoái và nhu cầu chậm lại.
Ngành khai mỏ Ôxtrâylia liên tục bùng nổ trong vòng một thập kỷ qua và đóng góp hàng tỷ USD cho kinh tế nước này, song trong thời gian gần đây quá trình phát triển của ngành khai mỏ nước này đang phải chịu nhiều sức ép mạnh mẽ, nhất là khi một số mỏ khai thác phải đóng cửa hay các dự án phải thu nhỏ quy mô do chịu tác động của "cơn bão" tài chính toàn cầu.
Sau 7 năm giá kim loại ở mức cao kỷ lục nhờ nhu cầu lớn từ các quốc gia đang phát triển ở châu Á, giá các mặt hàng xuất khẩu như quặng sắt và đồng dự kiến sụt giảm đáng kể khi giá trị các loại kim loại này giảm đi.
Tim Schroeders, nhà quản lý danh mục vốn đầu tư tại công ty Pengana Capital -có trụ sở tại Melbourne (Ôxtrâylia)- nhận định rằng giá các loại hàng hóa xa xỉ, quặng sắt và than đá khó có thể phục hồi như mong đợi trong năm 2009. Ông cho biết hầu hết giá các loại kim loại đều đã sụt giảm khoảng 60-70% trong năm 2008, bắt nguồn từ nhiều yếu tố như tăng trưởng chậm lại, trữ lượng tồn kho nhiều và các thị trường tín dụng đóng băng. Điều này đồng nghĩa với khả năng giá các loại hàng hóa sẽ tiếp tục đà sụt giảm nhiều hơn trong năm 2009.
Ông Schroeders cho biết "sẽ rất khó để xác định chắc chắn mức giá có thể ở thời điểm hiện tại, song chúng tôi hy vọng nhiều loại hàng hóa sẽ sớm lấy lại đà bùng nổ". Ông cũng cho rằng ảnh hưởng của việc giá hàng hóa sụt giảm đối với Ôxtrâylia là rất nghiêm trọng, bởi xuất khẩu các nguồn tài nguyên (không kể vàng) chính là nguồn thu ngân sách quan trọng của quốc gia này trong năm 2007 và chiếm tới 34% tổng khối lượng xuất khẩu Ôxtrâylia. Việc các gói kích thích kinh tế bắt đầu có hiệu lực, hệ thống tài chính và người dân nhìn chung cảm thấy phần nào tự tin hơn về triển vọng kinh tế thế giới, và kinh tế Trung Quốc tiếp tục tăng trưởng là một số yếu tố tích cực cho ngành khai mỏ Ôxtrâylia, song những điều này khó có thể khỏa lấp viễn cảnh ảm đạm cho tới giữa năm 2009 và ngành khai mỏ nước này có thể trải qua năm 2009 đầy khó khăn.
Ngoài ra, nhiều chuyên gia cho rằng một số bản hợp đồng sắp được thương lượng về giá cả các loại quặng sắt -một nguyên liệu thiết yếu trong sản xuất thép và một trong số những nguồn xuất khẩu quan trọng của Ôxtrâylia- sẽ là một thước đo quan trọng cho thấy nhu cầu của châu Á trong những năm sắp tới. Trong năm 2008, một số công ty khai mỏ chủ chốt như BHP Billiton hay Rio Tinto đã chấp thuận nâng giá tới 80-97% các bản hợp đồng quặng sắt với Tập đoàn sản xuất thép Baosteel hàng đầu Trung Quốc, tuy nhiên 2009 có thể là năm chấm dứt thời kỳ giá cả quặng sắt leo thang sau nhiều năm.
Trong khi đó, Mark Pervan, Giám đốc trung tâm nghiên cứu hàng hóa thuộc ngân hàng ANZ Bank, nhận định bối cảnh tồi tệ nhất có thể xảy ra khi giá trị các bản hợp đồng quặng sắt với các công ty thép châu Á có thể sụt giảm tới 50%. Ông cho biết, mặc dù sự tụt dốc chủ yếu của kinh tế Mỹ kéo theo sự suy giảm trên các thị trường hàng hóa, song điều này đã được bù đắp đáng kể nhờ vào việc kinh tế Trung Quốc tăng trưởng mạnh mẽ. Thế nhưng điều này sắp thay đổi, khi mà nhu cầu trên toàn cầu rất yếu, trong khi thị trường Trung Quốc không thể bù đắp nổi. Đó là lý do tại sao mức giá hàng hóa rớt mạnh như hiện nay. Thậm chí, giá cả còn có thể rớt xuống thấp hơn nữa, nếu viễn cảnh kinh tế Trung Quốc rơi vào tình trạng suy giảm. Tuy nhiên, ông cũng lạc quan cho rằng giá thép có thể bắt đầu hồi phục trong vòng 3-6 tháng tới.
Nhà phân tích các nguồn tài nguyên tại DJ Carmichael, James Wilson, lại cho rằng yếu tố quan trọng nhất trong giá cả các nguồn tài nguyên chính là Trung Quốc, bởi "công xưởng của thế giới" này đóng góp đáng kể cho việc xuất khẩu các loại hàng hóa của Ôxtrâylia. Ông cho rằng "có rất nhiều điều phụ thuộc vào số liệu tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Trung Quốc khi mọi người đều quan tâm rằng liệu tăng trưởng kinh tế Trung Quốc có khả năng dưới mức 7% hay không?"
Ông Wilson không nhận định quá xa về tương lai ngành khai mỏ Ôxtrâylia song kết luận rằng "Có thế ngành khai mỏ Ôxtrâylia đang phát triển chậm lại. Sự suy giảm trong nhu cầu không có nghĩa thế giới đang thay đổi xu hướng với các nguồn kim loại. Đơn giản là do sự đổ vỡ của hệ thống tài chính Mỹ". Mặc dù vậy, ngành khai mỏ Ôxtrâylia sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức trong năm 2009.
Nguồn:Thông tấn xã Việt Nam