Xuất khẩu gạo của Pakistan đã ghi nhận mức tăng trưởng 57% trong năm tài chính 2009/10, nhưng giá trị xuất khẩu lại sụt giảm 30% đối với loại gạo phi basmati và 33% đối với loại gạo basmati.
Phát biểu tại một cuộc họp báo ở văn phòng REAP, ông Malik Muhammad Jahangir chủ tịch Hiệp hội xuất khẩu gạo Pakistan (REAP) cho biết mức tăng 57% về số lượng trong một năm là một kỷ lục đối với bất kỳ lĩnh vực kinh doanh nào. Ông chúc mừng các nhà xuất khẩu gạo bởi thành tích này.
Từ 1/7/2009 đến 30/6/2010 xuất khẩu gạo đạt mức 4,6 triệu tấn so với 2,93 triệu tấn trong giai đoạn năm trước, tăng 57% . Tuy nhiên, tổng giá trị chỉ tăng 10,82% lên tới 2,26 tỷ USD so với 2,04 tỷ trong giai đoạn năm trước.
Năm ngoái, REAP đã xuất khẩu gạo basmati ở giá trung bình 825 USD/ tấn giảm 33% so với mức 1.102 USD/ tấn năm trước đó. Gía gạo phi basmati đã sụt 30% từ mức 511 USD/ tấn xuống mức 393 USD/ tấn.
Các chủ xưởng xay xát gạo và người trồng lúa cho biết giá gạo xuất khẩu của Pakistan thấp nhất trên thị trường thế giới. Một chủ xưởng nói với giới báo chí rằng REAP đã đưa ra lý do mức giá thế giới thấp để mua gạo giá rẻ ở trong nước.
Ông Jahangir cho biết, thị trường xuất khẩu gạo của Pakistan đã tăng thêm 31 quốc gia chỉ trong một năm. Trong năm 2008/09 Pakistan chỉ xuất khẩu hàng hóa đến 76 quốc gia nhưng con số này đã lên tới 109 quốc gia trong năm 2009/10.
Mặc dù xuất khẩu đạt cao nhưng chính phủ vẫn chưa giải quyết những vấn đề của hiệp hội như việc thu giữ 1,5% thuế thu nhập ở thời điểm mua gạo và 1% ở thời điểm xuất khẩu gạo.
Ông Jahangir đã yêu cầu giảm thuế thu nhập cùng với thuế xuất khẩu, hiện là 9,5% đối với xuất khẩu gạo, trong khi ngành dệt vẫn được hưởng 5%. Ông nói “ Chúng tôi đã phải trả 2,5 triệu Rupee chỉ đối với thuế nhà thầu.”
Việc tăng giá gas và điện cũng là vấn đề các nhà nhập khẩu đang phải đối mặt, do chính phủ không cho phép họ tự sản xuất điện. Phó chủ tịch REAP ông Rafique Suleman cho biết tỉnh Sindh đang đối mặt với tình trạng thiếu nước do đó vụ lúa đã chậm khoảng 20 ngày, cho thấy sản lượng sẽ kém.
Mục tiêu xuất khẩu gạo basmati là 1,4 triệu tấn nhưng do mất điện nhiều giờ, xuất khẩu đã chỉ đứng ở mức 1,05 triệu tấn. Ông Abdul Rahim Janoo cựu chủ tịch REAP nói rằng, lượng gạo xuất khẩu không chỉ từ vụ hiện tại mà cả lượng gạo dự trữ từ năm trước đó.
Các nhà xuất khẩu gạo cho rằng chính phủ không nên can thiệp vào việc buôn bán gạo bởi sẽ gây thiệt hại cho kinh doanh của họ. Hiệp hội người trồng lúa Basmati, chỉ gồm 4 thành viên, đã được chính phủ ủng hộ trong việc đăng ký thương hiệu của basmati.
Ông Arif Hussanin Mahesar, chủ tịch Hiệp Hội xay xát gạo Sindh-Balochistan nói với báo giới qua điện thoại rằng trong khi Thái Lan bán gạo phi basmati với giá 450 USD/tấn thì REAP bán gạo cùng loại ở giá 300 USD/tấn từ tháng 2 đến tháng 5 và cung cấp gạo với mức giá thấp hơn cho các chủ xưởng xay xát với lý do gạo Việt Nam có giá chỉ 325 USD/ tấn. Ông hỏi “Khi gạo Việt Nam vẫn đang bán ở giá 325 USD/tấn, làm cách nào bây giờ REAP có thể bán với giá 370 USD/tấn. Các nhà tư bản đang hoạt động trong mọi ngành hàng và chỉ nhìn vào lợi nhuận của họ mà thôi”.
Hamid Malhi, chủ tịch Hiệp hội Người trồng Basmati cho biết gạo IRRI-6 của Pakistan chất lượng cao như gạo phi basmati của Thái Lan. Ông cho biết Pakistan sản xuất được khoảng 5 triệu tấn gạo basmati năm ngoái và trong số này xuất khẩu 1 triệu tấn, đó không phải là một thành quả lớn. Người trồng trọt có khả năng tăng sản lượng gạo, đạt tới 6,9 triệu tấn từ 4,7 triệu tấn trong khoảng thời gian 3 đến 4 năm.
Việc có mức giá thấp hơn 33% trên thế giới vẫn còn là sự thỏa thuận kém cho người trồng. Malhi nói Pakistan và Ấn Độ, chỉ có hai nước trồng gạo basmati có thể đưa ra giá riêng của mình. “Nhưng Pakistan luôn giữ giá thấp”. Khi Ấn Độ đã bán gạo basmati với giá 1500 USD/tấn năm 2008 theo giá xuất khẩu tối thiểu, Pakistan đã bán gạo với giá 1300 USD/tấn mặc dù thực tế quốc gia này sản xuất gạo chất lượng tốt nhất. Giá gạo Ấn Độ cũng giảm. Có được giá thấp nhất trên thế giới không có gì đáng tự hào.
Trái với xác nhận của REAP rằng Hiệp hội người trồng Basmati chỉ gồm 4 thành viên, ông Malhi nói rằng họ đã trình một danh sách 1.100 thành viên với văn phòng đăng ký nhãn hiệu hàng hóa. Hiệp hội không phải là một công ty thương mại và đã không đăng kỳ với Bộ Thương Mại mà họ là cơ quan đã đăng ký theo luật của công ty.
(Vinanet)