(VINANET) - Thị trường gạo châu Á vắng vẻ trở lại do nhu cầu thấp. Giá gạo Thái Lan ổn định, trong khi gạo Việt Nam giảm nhẹ trong tuần qua, khi thu hoạch vào giữa vụ.
Nhu cầu yếu một phần do sản lượng tăng ở những nước nhập khẩu chủ chốt, và cũng do sự cạnh tranh từ gạo giá rẻ của Ấn Độ và Pakistan, khiến xuất khẩu gạo của cả Thái lan và Việt Nam năm nay có thể sẽ giảm mạnh.
“Mấy tuần qua thị trường giao dịch kém sôi động”, một thương gia Thái lan cho biết. “Các nhà máy xay xát thích bán cho chính phủ để hưởng giá cao theo chương trình thu mua can thiệp”.
Chính phủ Thái lan đã kéo dài chương trình trợ cấp lúa gạo tới cuối tháng 6, với mức giá thu mua là 15.000 baht (485 đô la)/tấn lúa, trong khi giá trên thị trường tự do chỉ khoảng 9.000 baht.
Giá tham khảo gạo 100% B của Thái lan tuần qua vững ở mức 550 đô la/tấn, FOB, còn gạo 5% tấm ở mức 495 đô la. Với mức giá này, gạo Thái rất khó cạnh tranh trên thị trường xuất khẩu. Trong kho dự trữ của chính phủ Thái Lan hiện có tới 10 triệu tấn lúa.
Tại Việt Nam, nước xuất khẩu lớn thứ 2 thế giới sau Thái lan, giá tuần qua giảm do nguồn cung gia tăng trong khi thị trường giao dịch ngưng trệ.
Thị trường Việt Nam đóng cửa nghỉ Lễ Giỗ Tổ ngày 2-4/2012. Ngày 4-4 giá gạo 5% tấm của Việt Nam tăng lên 430-435 đô la/tấn, nhưng đã giảm về mức 425 đô la/tấn hiện nay, so với 435-445 đô la một tuần trước đây.
Nông dân ĐBSCL đã thu hoạch 6,27 triệu tấn lúa (trên diện tích 950.000 héc ta) lúa Đông – Xuân, chiếm khoảng 60% tổng diện tích vụ này. Sản lượng cả vụ dựo kiến đạt 10,3 triệu tấn, và việc thu hoạch sẽ kết thúc trong tháng 4 này.
Các thương gia cho biết việc bốc xếp hàng cho Trung Quốc giảm sút bởi thiếu container, khiến giá lúa bị ảnh hưởng, đúng lúc vào vụ thu hoạch rộ.
Lúa loại 1 (dùng sản xuất gạo 5% tấm xuất khẩu) giá giảm 2,4% trong tuần qua, xuống trung bình 7,05 triệu đồng (339 đô la) tấn tại tỉnh An Giang hôm 5-4.
Một thương gia cho biết các công ty đang chuẩn bị bốc xếp gạo cho Philippine, nhưng điều này không tác động nhiều tới giá.
Được biết Việt Nam đã ký hợp đồng xuất khẩu tổng cộng 500.000 tấn gạo cho Philippine, với thời hạn giao hàng từ giữa tháng 4.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng giá đã chạm đáy và ít có khả năng giảm hơn nữa, đồng thời cho biết có dấu hiệu cho thấy một số công ty thương mại nước ngoài có thể tìm mua gạo Việt Nam trong những tuần tới.
Từ 15-3 tới nay, các công ty xuất khẩu gạo đã thu mua tạm trữ lúa gạo theo kế hoạch mua 1 triệu tấn trong vòng 3 tháng để kích giá lên trong lúc thu hoạch cao điểm.
Xuất khẩu gạo sang nước láng giềng Trung Quốc năm nay được dự báo có thể tăng gấp 6 lần năm ngoái, lên khoảng 1,5 đến 2 triệu tấn.
Tuy nhiên, đây vẫn chỉ là dự đoán. Theo thông tin thu thập thì Trung Quốc hiện không thiếu gạo, bởi họ vẫn đang bán gạo sang Nhật Bản. Sản lượng gạo Trung Quốc năm 2011/12 được dự báo đạt 140,5 triệu tấn, mà tiêu thụ nội địa trên 130 triệu tấn.
Năm 2011 Trung Quốc đã nhập khẩu 309.000 tấn gạo Việt Nam, gấp gần 150% so với 124.500 tấn năm 2010, theo số liệu của Tổng cục Hải Quan. Triển vọng xuất khẩu năm 2012 sẽ cao nhất kể từ 2008.
Bên cạnh Trung Quốc lục địa, Hồng Kông và Đài Loan cũng tích cực mua gạo Việt Nam gần đây, bù lại cho xuất khẩu sang Philippine giảm sút.
Indonesia cũng đã nổi lên thành nước nhập khẩu gạo lớn nhất thế giới, mua 2,8 triệu tấn niên vụ 2010/11, trên cả Nigeria với 2,3 triệu tấn, theo số liệu của Bộ Nông nghiệp Mỹ.
Philippine đặt mục tiêu giảm mạnh nhập khẩu gạo năm nay, nhưng các chuyên gia nghi ngờ về tính khả thi của kế hoạch này, bởi điều đó có thể gây lạm phát lương thực tại quốc đảo này. Giá gạo tại Philippine tiếp tục ở mức cao hơn so với giá quốc tế. Theo Bộ Nông nghiệp Philippine, giá gạo trung bình ở nước này đã tăng trong năm nay so với 2011. Theo số liệu chính thức, giá lúa trung bình tính tới 24-3 cao hơn khoảng 5% so với năm ngoái, lên mức 16,38 peso/kg (khoảng 381 USD/tấn). Giá bán buôn trung bình với gạo là 32,61 USD/kg (khoảng 758 USD/tấn) tăng khoảng 2,4% so với năm ngoái. Trong khi đó, giá bán lẻ gạo trung bình tăng khoảng 2% so với năm ngoái, lên 35,13 peso/kg (khoảng 817 USD/tấn).
Malaysia cũng có thể sẽ phải tăng phụ thuộc vào gạo nhập khẩu, khi mà tiêu thụ nội địa tăng nhanh hơn nhiều so với sản lượng.
Theo Bộ Nông nghiệp Malaysia, đất trồng lúa ở Peninsula - chiếm khoảng một nửa tổng diện tích đất toàn quốc – đã giảm khoảng 95.000 ha từ mức 372.000 ha năm 1997 xuống 284.000 ha năm ngoái, do sự phát triển công nghiệp.
Tiêu thụ gạo ở nước này đã tăng gần 50% từ 1,9 triệu tấn năm 1997-98 lên 2,7 triệu tấn năm 2011-12, trong khi sản lượng tăng từ 1,3 triệu tấn lên 1,7 triệu tấn. Do vậy nhập khẩu đã tăng lên vượt 1,1 triệu tấn từ mức chỉ 630.000 tấn năm 1997.
(Reuters/TBKTSG)