Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, tháng 10/2025, Việt Nam ước xuất khẩu 421,1 nghìn tấn gạo, đạt 216,9 triệu USD. Lũy kế 10 tháng đạt 7,2 triệu tấn, tương đương 3,7 tỷ USD, giảm 6,5% về khối lượng và giảm 23,8% về giá trị so với cùng kỳ 2024. Giá gạo xuất khẩu bình quân 10 tháng đạt 511 USD/tấn, giảm 18,5% so với cùng kỳ.

Philippines vẫn là thị trường lớn nhất với 41,4% thị phần; tiếp theo là Gana 12,3% và Bờ Biển Ngà 11,3%. So cùng kỳ, xuất khẩu sang Philippines giảm 27,1%, trong khi Gana tăng 47,3% và Bờ Biển Ngà tăng 94,5%; Bangladesh tăng mạnh nhất với mức “155 lần”; Malaysia giảm 53,3%.

Tuy thị trường giảm nhịp, gạo Việt vẫn giữ vị thế cạnh tranh. Theo Cục An toàn thực phẩm (VFA), giá gạo 5% tấm Việt Nam khoảng 415-430 USD/tấn, cao hơn Thái Lan (338 USD/tấn) và Ấn Độ (344-350 USD/tấn).

Theo đánh giá, kết quả trên là đáng ghi nhận trong bối cảnh nhiều nước duy trì rào cản nhập khẩu, Philippines có thể tiếp tục kéo dài ngừng nhập khẩu thêm 15-30, tăng thuế lên 35% và có thể đóng cửa nhập khẩu tới cuối năm. Trong nước, mưa lớn và lũ thượng nguồn sông Cửu Long ảnh hưởng diện tích lúa Thu Đông... Song, "Việt Nam vẫn có thể duy trì xuất khẩu khoảng 500 nghìn tấn/tháng nhờ mở hướng mới sang thị trường châu Phi" , ông Đỗ Hà Nam - Chủ tịch VFA cho hay.

Theo ông Lê Thanh Tùng - Tổng thư ký Hiệp hội Ngành hàng lúa gạo Việt Nam: đa dạng hóa thị trường và phát triển gạo giảm phát thải chính là trụ cột giúp duy trì lợi thế cạnh tranh. Gạo Việt hiện có mặt tại khoảng 150 quốc gia và vùng lãnh thổ. Các thị trường trọng điểm vẫn là Philippines khoảng 3 triệu tấn, Indonesia 2 triệu tấn và Trung Quốc từng thời điểm tới 3 triệu tấn.

Doanh nghiệp Việt đang đẩy mạnh xuất khẩu sang châu Phi, chủ động tiếp cận thông tin và chính sách nhập khẩu từ các thị trường mới để điều chỉnh nhịp bán, tránh lệ thuộc đơn tuyến.

Gạo Việt có hai lợi thế so sánh nổi bật: chất lượng phù hợp phổ khẩu vị quốc tế (hạt dài, trắng, mềm, thơm nhẹ) và chu kỳ mùa vụ linh hoạt. Năng suất cao giúp tối ưu chi phí, giảm giá thành, đảm bảo lợi nhuận cho nông dân và doanh nghiệp.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến cho biết: dù biến động phức tạp, Việt Nam vẫn có thể duy trì xuất khẩu khoảng 8 triệu tấn trong năm 2025, vượt Thái Lan và giữ vị trí thứ hai thế giới. Chiến lược đa thị trường không chỉ là giải pháp ứng biến ngắn hạn, mà là yếu tố then chốt nâng giá trị xuất khẩu trong dài hạn.

Có thể nhận thấy, khi chuỗi cung ứng toàn cầu chịu tác động từ thời tiết cực đoan và rào cản thương mại, việc giữ nguyên tắc “không dồn rổ vào một thị trường” đang giúp gạo Việt tạo vị thế khác biệt: không chỉ duy trì về lượng mà còn nâng tầm giá trị, uy tín và thương hiệu trên bản đồ thương mại thế giới.