Theo kết quả điều tra mới đây về tình hình sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành tại 30 tỉnh, thành phố năm 2022 - 2023, thì tỷ lệ người trưởng thành tin rằng hút thuốc lá gây ra các bệnh nguy hiểm như: ung thư phổi là 97,1%, gây đột quỵ là 80,9%, gây bệnh tim mạch là 77,8%...

Mặc dù, tất cả những sản phẩm thuốc lá thế hệ mới đều gây nghiện và có hại cho sức khỏe nghiêm trọng, thậm chí là tước mất mạng sống của cong người. Song tác hại của thuốc lá thế hệ mới vẫn còn mơ hồ đối với nhiều người sử dụng bởi những thông tin quảng cáo thiếu sự thật từ các nhà sản xuất, nhập khẩu, buôn bán… Cũng chính điều này đã khiến cho công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá cũng gặp nhiều khó khăn, thách thức trong thời gian qua.

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, hiện các nhà sản xuất đã và đang sử dụng nhiều cách thức khác nhau để thu hút thanh thiếu niên sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng thông qua hương vị hấp dẫn, thiết kế sản phẩm bắt mắt, thời trang, theo xu hướng công nghệ, bán hàng qua mạng, tài trợ cho người nổi tiếng...

Đây cũng là những sản phẩm gây nghiện và có hại cho sức khỏe, nếu không kịp thời ngăn chặn thì trong tương lai gần, các tổn thất về sức khỏe và kinh tế do việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá mới gây ra cũng nghiêm trọng không kém các sản phẩm thuốc lá điếu thông thường.

Để phòng chống tác hại của thuốc lá, ngày 24/5/2023, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 568/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược quốc gia về phòng chống tác hại của thuốc lá đến năm 2030.

Trong đó, giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong cộng đồng là mục tiêu quan trọng trong việc giảm các yếu tố nguy cơ đối với sức khỏe. Đồng thời, ngăn ngừa việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha và các sản phẩm thuốc lá mới khác trong cộng đồng.

Nhằm tiếp tục tăng cường thực thi các luật, Chiến lược quốc gia về phòng chống tác hại của thuốc lá, Bộ Y tế đề nghị các Bộ, ngành, địa phương, đơn vị liên quan thực hiện nghiêm quy định cấm hút thuốc lá, xây dựng môi trường không khói thuốc tại nơi làm việc.

Đưa quy định cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ của cơ quan, đơn vị; tăng cường việc xử phạt các hành vi vi phạm quy định cấm hút thuốc tại các địa điểm bị cấm.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 47/CĐ-TTg ngày 13/5/2024 về việc tăng cường quản lý thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, theo đó, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tập trung thực hiện một số nội dung trọng tâm để ngăn ngừa việc sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Đó là, nghiên cứu, đề xuất ban hành theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành giải pháp quản lý thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Cùng với đó, kiểm tra kiểm soát chặt chẽ việc vận chuyển thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng nhập lậu qua cửa khẩu, khu vực địa bàn kiểm soát của Hải quan, xác lập các chuyên án đấu tranh đối với các đường dây, ổ nhóm buôn lậu thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Các đơn vị cũng cần tăng cường tuần tra, kiểm soát ở khu vực biên giới, các đường mòn, lối mở để kịp thời phát hiện và xử lý các đối tượng buôn lậu, tàng trữ, vận chuyển thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng nhập lậu...

Năm 2024, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã chọn thông điệp “Bảo vệ trẻ em trước những tác động của ngành công nghiệp thuốc lá” làm chủ đề cho Ngày Thế giới không thuốc lá. Đồng thời kêu gọi Chính phủ các nước thực hiện các biện pháp phòng, chống tác hại thuốc lá mạnh mẽ, bảo vệ trẻ em khỏi tác động của việc quảng cáo thuốc lá, bao gồm cả việc tiếp thị qua mạng xã hội và các nền tảng kỹ thuật số.

Ngày Thế giới không thuốc lá năm 2024 còn là diễn đàn để giới trẻ trên toàn thế giới yêu cầu ngành công nghiệp thuốc lá ngừng việc nhắm tới trẻ em, thanh thiếu niên bằng những sản phẩm có hại cho sức khỏe.