Theo Bộ Công Thương, xuất khẩu năm 2009 sẽ gặp nhiều khó khăn do hàng hóa của Việt Nam phải cạnh tranh khốc liệt với hàng hóa cùng loại: nông sản, thủy sản, dệt may, giày dép, điện tử. Lợi thế về giá của hàng hóa xuất khẩu sẽ không còn.
Kim ngạch xuất khẩu những mặt hàng: cà phê, hạt tiêu, đồ gỗ, thủy sản…; khoáng sản sẽ giảm sút mạnh trong năm 2009 (ước tính 30-40%). Năng lực sản xuất nhiều mặt hàng nông sản đã đến ngưỡng, khó có khả năng tăng trưởng cao…
Một số mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu lớn là dệt may và da giày sẽ gặp khó khăn về thị trường. Bởi, năm 2009, Mỹ bỏ hoàn toàn hạn ngạch hàng dệt may đối với Trung Quốc.
Thực tế này sẽ gây áp lực cạnh tranh khốc liệt với hàng hoá của Việt Nam; EU không gia hạn quy chế ưu đãi thuế quan đối với hàng da giày xuất khẩu, nhiều hàng rào phi thuế và các biện pháp bảo hộ tinh vi được các nước dựng lên...
Dự báo, nếu không có yếu tố mới xuất hiện (hàng mới, các dự án sản xuất hàng xuất khẩu mới đi vào hoạt động, tình hình thế giới không được cải thiện…, thì kim ngạch xuất khẩu năm 2009 khó tăng được nhiều.
Về những biện pháp thúc đẩy xuất khẩu, Bộ Công Thương cho biết, sẽ thúc đẩy hoạt động xúc tiến thương mại đối với những dự án liên quan đến các thị trường lớn, truyền thống lẫn các thị trường tiềm năng.
Bộ Công Thương cùng Bộ Tài chính sẽ nghiên cứu, đề xuất việc hỗ trợ các doanh nghiệp xuất khẩu thông qua hình thức thuê kho ngoại quan ở nước ngoài.
Doanh nghiệp sẽ gửi hàng và bán trực tiếp cho doanh nghiệp nhập khẩu, phân phối tại các thị trường ở châu Phi, Trung Đông, Nam Mỹ và một số nước khác nhằm giúp hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam có cơ hội thâm nhập trực tiếp vào các thị trường này, giảm thiểu các rủi ro trong thanh toán.
Cùng với đó sẽ đẩy mạnh sản xuất các loại nguyên liệu, các hàng hóa phụ trợ cho sản xuất tiêu dùng, sản xuất hàng xuất khẩu thay thế hàng nhập khẩu phát triển thị trường trong nước để hạn chế nhập siêu.
Tiến sỹ Nguyễn Thị Hiền-nguyên thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ Quốc gia, cho rằng, bên cạnh việc mở rộng thị trường nước ngoài, các doanh nghiệp cũng cần củng cố sức mạnh của mình ngay trên sân nhà, thông qua kích cầu trong nước, tạo sức mua, hạ giá thành các mặt hàng nội.
Vài năm trở lại đây, doanh nghiệp xuất khẩu cũng quan tâm đến thị trường hơn 80 triệu dân. Khủng hoảng tài chính khiến các thị trường xuất khẩu co lại. Vậy nên, doanh nghiệp cần tính tới phương án quay lại thị trường trong nước, nơi mà họ phần nào bỏ ngỏ.
Với “cầu” cao, giá có thể bù đắp được chi phí và có mức lãi thỏa đáng thì không lẽ gì các doanh nghiệp Việt lại bỏ qua thị trường này.
Thực tế cho thấy, nhiều mặt hàng, thị trường mà các doanh nghiệp Việt Nam có thể đáp ứng được đang bị các doanh nghiệp nước ngoài nắm giữ và thao túng.
Do tính chất thị trường và doanh nghiệp nội bỏ ngỏ sân chơi đã tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nước ngoài làm giá. Vậy nên, phải đợi đến khi nhiều doanh nghiệp nội tham gia sâu hơn vào thị trường trong nước, có khả năng cạnh tranh lớn hơn, thì khi đó, tình trạng doanh nghiệp thao túng thị trường sẽ giảm đi.
Vụ trưởng Vụ Tài chính - tiền tệ, Bộ Kế hoạch & Đầu tư cũng cho rằng, việc kích thích thị trường tiêu dùng trong nước cũng chính là một cách tháo gỡ khó khăn đối với doanh nghiệp trong năm 2009.
Điều này cũng được thể hiện khá rõ trong chủ trương của Chính phủ khi sẽ có một phần vốn của gói kích cầu dùng để kích thích thị trường trong nước, giúp doanh nghiệp tạo được công ăn việc làm, thu nhập cho người lao động. Tuy nhiên, phải tính cả khả năng trả nợ, thu hồi được vốn vay.
Các chính sách cần phải kích cầu tập trung cho sản xuất và tiêu dùng, các giải pháp đưa ra phải hết sức tỉnh táo, để tránh việc kích cầu mà giá cả lại tăng.
Các doanh nghiệp phải cắt giảm chi phí, đầu tư có hiệu quả chứ không thể đầu tư tràn lan như trước đây. Trong điều hành kinh tế năm 2009, không thể điều hành bằng công cụ hành chính mà phải là các công cụ kinh tế.
Về gói giải pháp kích cầu sẽ được công bố vào cuối tháng 12 này, bên cạnh các giải pháp được đưa ra nhằm phát triển doanh nghiệp, trong năm 2009 lãi suất sẽ được xem xét giảm tiếp, sao cho nó tương thích việc giảm chỉ số giá.
Năm 2009, với sự giảm giá của hàng hóa, nguyên liệu thế giới xuống thấp thì tốt nhất nên có biện pháp kìm chỉ số giá tiêu dùng ở mức 6%.
Giá cả năm 2008 lên quá cao, tăng hơn 50% so với năm 2008. Người dân đã quá khổ vì giá cả tăng rồi. 2008, người ta chấp nhận giá cao, nếu giữ được chỉ số giá 6% thì tổng phương tiện thanh toán nên tăng ở mức 20%- 22%, dư nợ tín dụng nên ở khoảng 20% - 25% còn lãi suất cho vay cũng chỉ nên ở mức 7%-8%/năm.
(Tiền Phong)
Nguồn:Vinanet