Hiện nay, Việt Nam đứng thứ 13/17 nước có quan hệ thương mại lớn với Hong Kong. Đây là cửa ngõ để hàng hóa các nước thâm nhập vào thị trường Trung Quốc.

Hiện nay, tại Trung Quốc, chi phí sản xuất ngày càng cao do chi phí nguyên liệu tăng cộng với giá nhân công tăng đã dẫn đến xu hướng một số công ty ở Hong Kong chuyển từ đầu tư tại Trung Quốc sang Việt Nam để Việt Nam thu hút đầu tư và mở rộng quan hệ đối tác làm ăn với các doanh nghiệp Hong Kong. Mặc dù đây là thị trường hứa hẹn nhiều tiềm năng nhưng việc thâm nhập vào thị trường này của các doanh nghiệp Việt Nam còn hạn chế.

Thống kê từ Cục Xúc tiến thương mại cho thấy, các doanh nghiệp Việt Nam có lợi ích xuất khẩu hàng hóa vào Hong Kong để tiêu dùng và tái xuất sang Trung Quốc và các nước khác. Thương mại hai chiều của hai bên luôn có bước tăng trưởng tốt.

Năm 2011, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai bên đạt 8,4 USD, trong đó Việt nam xuất khẩu sang Hong Kong 2,5 tỷ USD, tăng 41% so với năm 2010. Việt Nam nhập khẩu từ Hong Kong 5,9 tỷ USD, tăng 60% so với năm 2010.

Dẫn nguồn số liệu từ TCHQ Việt Nam, thì 5 tháng đầu năm 2012 Việt Nam đã xuất khẩu 1,2 tỷ USD hàng hóa sang thị trường Hồng kông, tăng 81,67% so với cùng kỳ năm 2011, Việt Nam nhập khẩu từ Hồng Kông 371,5 triệu USD, giảm 7,3% so với 5 tháng 2011.

Những mặt hàng Việt Nam xuất khẩu sang Hong Kong chủ yếu là linh kiện, phụ kiện máy văn phòng, linh kiện điện tử bán dẫn, gạo và linh kiện thiết bị viễn thông.

Trong 5 tháng đầu năm 2012, xuất khẩu máy ảnh, quay phim và linh kiện đạt kim ngạch cao nhất, chiếm 39,1% tỷ trọng, với 498,7 triệu USD. Đứng thứ hai là điện thoại và linh kiện với 172,5 triệu USD, chiếm 13,5% tỷ trọng…

Đối với mặt hàng gạo- gạo Việt Nam đang là mặt hàng được ưa chuộng ở Hồng Kông vì chất lượng đang ngày một cải tiến và giá rẻ hơn so với Thái Lan. Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, năm 2011 Hồng Kông nhập khẩu hơn 2,2 tỷ USD các mặt hàng nông - thủy sản Việt Nam, trong đó mặt hàng gạo chiếm đa số. Tính đến thời điểm này, gạo Việt Nam đã chiếm 35% thị trường Hồng Công. 5 tháng năm 2012, kim ngạch xuất khẩu gạo của Việt Nam sang Hồng Kông đạt 40,4 triệu USD,tuy nhiên giảm 1,44% so với 5 tháng 2011.

Để tăng cường công tác xuất khẩu gạo vào thị trường Hồng Kông, Trung Quốc đại lục và một số nước thứ 3, Đoàn Hiệp hội kinh doanh gạo Hồng Kông gồm 30 doanh nghiệp với hơn 40 thành viên đã đến TP.HCM và các tỉnh ĐBSCL từ ngày 28/02 đến 03/03/2012, thăm và tìm hiểu về tình hình sản xuất lúa gạo, chất lượng gạo, xuất khẩu gạo và cơ chế chính sách xuất khẩu gạo của Việt Nam. Trong chuyến công tác này, Đoàn đã đánh giá cao chất lượng gạo của Việt Nam, nhất là gạo thơm, Jasmine và các loại gạo chất lượng cao khác. Đoàn đã tin tưởng và yên tâm về chất lượng gạo của Việt Nam và qua đó hy vọng rằng gạo Việt Nam sẽ có cơ hội tăng thêm thị phần tại thị trường Hồng Kông và một số thị trường khác liên quan trong năm nay.

Phó Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) cho rằng, trong tình hình hiện nay Trung Quốc (bao gồm Hồng Kông) là thị trường triển vọng nên sắp tới VFA sẽ thành lập Trung tâm Xúc tiến xuất khẩu gạo cao cấp Việt Nam gồm những doanh nghiệp (DN) Việt Nam và Trung Quốc.  Đây có thể xem là cơ hội tốt để các DN trên địa bàn các tỉnh ĐBSCL giới thiệu tiềm năng thế mạnh và năng lực của DN để hai bên thỏa thuận ký kết hợp đồng nguyên tắc thực hiện. Đồng thời, đây cũng là dịp để lúa gạo trong nước sản xuất theo hướng sản xuất lúa hàng hóa chất lượng cao, xây dựng thương hiệu gạo hạt dài của Việt Nam nhằm tăng tính cạnh tranh trên thị trường thế giới cũng như tăng giá trị xuất khẩu.

Dự kiến năm 2012, thị phần gạo Việt Nam tại thị trường Hồng Kôngsẽ đạt từ 50-60%, vượt qua Thái Lan, trở thành nước xuất khẩu gạo lớn nhất vào Hồng Kông”. Song cũng theo ông Công, nếu các DN Việt Nam chỉ nhắm đến thị trường Hồng Kông như một thị trường tiêu thụ sẽ rất lãng phí. Bởi Hồng Kông là một thị trường tiêu thụ có quy mô không lớn, chỉ khoảng 7 triệu người tiêu dùng. Tuy nhiên, nếu DN nhắm đến Hồng Kông như một thị trường trung chuyển tìm kiếm các nhà phân phối để tái xuất đi nước thứ 3 thì khả năng tăng trưởng của hàng hóa Việt Nam vào thị trường này là rất lớn. 

Thống kê hàng hóa xuất khẩu sang Hongkong 5 tháng năm 2012

ĐVT: USD

Những mặt hàng Việt Nam xuất khẩu sang Hồng Kông chủ yếu là điện thoại các loại và linh kiện; máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện; máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng; gạo, hàng thủy sản; máy ảnh, máy quay phim và linh kiện; hàng dệt may, giày dép các loại; dây điện và dây cáp điện; xơ, sợi dệt các loại; gỗ và sản phẩm gỗ…

Là đối tác thương mại lớn thứ 4 của Hồng Kông tại ASEAN, Việt Nam không chỉ có cơ hội đẩy mạnh xuất khẩu tiêu dùng sang thị trường này mà còn có thể tái xuất sang các nước khác.

Theo thống kê, hiện có khoảng hơn 45% hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang Hồng Kôngđược tái xuất đi nước thứ 3, nhưng con số này vẫn là tỷ lệ khiêm tốn so với tỷ lệ tái xuất chung của thị trường này. Hồng Kông hiện đang giữ vị trí cửa ngõ giao thương với các nước trong khu vực, đặc biệt là Trung Quốc.

Hiện Hồng Kông có khoảng 7.000 DN Trung Quốc đang kinh doanh và nhiều năm qua luôn được coi là cửa ngõ để thâm nhập thị trường Trung Quốc. Ngoài ra, Hồng Kôngcòn được xem như trạm trung chuyển đến các thị trường tiềm năng khác như châu Âu, châu Mỹ, Nhật Bản vì có cảng container lớn thứ 3 thế giới và cơ sở hạ tầng hiện đại.

Giám đốc Văn phòng phát triển thương mại Hong Kong tại Thành phố Hồ Chí Minh, cho rằng với đặc thù của Hong Kong là có nền kinh tế tự do và cạnh tranh nhất thế giới với những trung tâm tài chính, thương mại quốc tế quan trọng ở châu Á và thế giới; đồng thời, Hong Kong có nền kinh tế hướng đến dịch vụ nhất thế giới (dịch vụ chiếm tỷ trọng 90% GDP của nước này), cách nhanh nhất để đưa hàng Việt Nam đến với thị trường thế giới là thông qua hội chợ triển lãm tại Hong Kong.

Nguồn:Vinanet