Theo tính toán của tập đoàn Than – khoáng sản Việt Nam (TKV), từ năm 2013, Việt Nam bắt đầu nhập khẩu than. Đến năm 2015, nhu cầu than trong nước lên tới 94 triệu tấn, riêng các nhà máy nhiệt điện chạy than đã ngốn hết 67 triệu tấn, trong khi tổng lượng than sản xuất ra chỉ đạt khoảng 60 triệu tấn.
Năm 2020, tổng nhu cầu than đã lên đến khoảng 184 triệu tấn, các nhà máy điện – than dùng hết 150 triệu tấn nhưng sản xuất chỉ có khả năng đạt 70 triệu tấn. Còn tới năm 2025, tổng nhu cầu than ước tính lên tới 308 triệu tấn thì nhà máy điện sẽ tiêu thụ khoảng 268 triệu tấn... Nhiều doanh nghiệp sử dụng than để sản xuất thép, kính xây dựng, phân bón, hoá chất... cũng sẽ gặp khó khăn lớn.
Khả năng nhập được than cũng rất khó khăn, cho dù giá phải trả sẽ cao gấp ít nhất 3 – 4 lần giá xuất khẩu hiện tại. Những đoàn công tác của các doanh nghiệp như tập đoàn Điện lực Việt Nam, tập đoàn Dầu khí Việt Nam gần đây ra nước ngoài để đàm phán mua than, góp vốn, mua mỏ để khai thác than đem về nước nhưng rất khó khăn. Nguy cơ tiêu thụ với khối lượng lớn là hiện hữu. Thế nhưng, các hoạt động xuất khẩu than vẫn được tăng cường. Theo thông tin từ TKV, bảy tháng đầu năm nay, các đơn vị của tập đoàn này đã xuất khẩu 13.586 triệu tấn than (bằng 58% kế hoạch xuất khẩu than cả năm của TKV), tăng 7% so với 7 tháng năm 2008.
Tổng doanh thu cả xuất khẩu than và tiêu thụ nội địa (11.351 triệu tấn) trong 7 tháng qua đạt trên 18.840 tỉ đồng. Nhìn ra các hoạt động xuất khẩu, nếu không có việc xuất khẩu những nguồn tài nguyên lớn như vậy, GDP sẽ chỉ tăng trưởng ở mức rất thấp.
Để giải quyết vấn đề thiếu năng lượng trong những năm tới, chấm dứt tình trạng khai thác trái phép, xuất lậu than thì rõ ràng, đã đến lúc phải chấm dứt hoạt động xuất khẩu than.
Trong một báo cáo gần đây, lãnh đạo tập đoàn Than cho rằng, năm 2010, tổng nhu cầu than trong nước khoảng 25 – 26 triệu tấn thì vẫn có thể xuất khẩu 20 triệu tấn than nữa vì khả năng năm sau, sản xuất than có thể đạt trên 45 triệu tấn.
TKV chỉ có ý định giảm dần lượng than xuất khẩu để đến năm 2012, xuất khẩu than chỉ còn 5 triệu tấn. Đến lúc đó, e rằng, cuộc khủng hoảng về năng lượng than, với nhiều hộ tiêu thụ than trong nước hiện như: tập đoàn điện, các tổng công ty: thép, phân bón, giấy... đã thực sự bắt đầu.
Thị trường xuất khẩu than đá 6 tháng năm 2009
STT |
Thị trường |
ĐVT |
Tháng 6 |
6 tháng |
Lượng |
Trị giá |
Lượng |
Trị giá |
1 |
Ấn Độ |
tấn |
6.600 |
825.000 |
41.262 |
5.640.130 |
|
Cu ba |
|
|
|
21.825 |
5.619.938 |
2 |
Đài Loan |
“ |
3.287 |
404.301 |
7.571 |
990.129 |
|
Hà Lan |
|
|
|
7.670 |
1.043.120 |
3 |
Hàn Quốc |
“ |
223.928 |
11.318.068 |
970.525 |
49.432.848 |
4 |
Indonesia |
“ |
3.249 |
292.380 |
58.580 |
7.645.118 |
5 |
Lào |
“ |
6.189 |
468.642 |
39.251 |
3.226.724 |
6 |
Malaysia |
“ |
25.273 |
2.647.238 |
71.251 |
7.846.917 |
7 |
Nhật Bản |
“ |
164.531 |
14.532.326 |
471.401 |
68.857.566 |
|
Australia |
|
25.000 |
5.750.000 |
25.000 |
5.750.000 |
8 |
Thái Lan |
“ |
50.000 |
3.500.000 |
319.212 |
25.414.098 |
9 |
Trung quốc |
“ |
1.860.645 |
83.615.951 |
10.147.145 |
422.741.950 |
Tổng cộng |
“ |
|
|
12.180.693 |
604.208.538 |
Nguồn:Vinanet