Theo thống kê của Bộ Y tế, nước ta hiện có khoảng 200 doanh nghiệp sản xuất thuốc, trong đó hơn 100 doanh nghiệp sản xuất tân dược và 100 doanh nghiệp sản xuất đông dược. Ngoài ra, có hơn 300 cơ sở sản xuất đông dược. 

Cùng với phát triển về số lượng, chất lượng thuốc ngày một nâng cao, nhất là khi có sự xuất hiện của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, các doanh nghiệp liên doanh với nước ngoài hoạt động. 

Bên cạnh đó, nhiều đơn vị trong nước nhập khẩu thiết bị, mua dây chuyền công nghệ hiện đại cũng như tăng cường sản xuất nhượng quyền các sản phẩm công nghệ cao. Tuy có bước phát triển mạnh, nhưng so với một số nước phát triển trên thế giới thì ngành dược Việt Nam còn khá non trẻ.

Theo đánh giá của WHO, công nghiệp dược Việt Nam ở mức đang phát triển, có công nghiệp dược nội địa, gia công thuốc trên cơ sở nguyên liệu nhập khẩu là chủ yếu, công nghiệp sản xuất nguyên liệu chưa phát triển. 

Thực tế cho thấy, phần lớn các thuốc chuyên khoa đặc trị, thuốc có dạng bào chế đặc biệt vẫn phải nhập khẩu. Việc đầu tư sản xuất của các doanh nghiệp bào chế dược vẫn còn trùng lặp, chưa chú ý đầu tư sản xuất các loại thuốc có dạng bào chế mới như thuốc phóng thích chậm, thuốc đặt, thuốc cấy dưới da… 

Ðối với nền công nghiệp sản xuất nguyên liệu hóa dược cũng còn ở mức thấp, khi cả nước mới có một nhà máy sản xuất nguyên liệu kháng sinh bán tổng hợp. 

Thống kê mới đây cho thấy, năm 2014, thuốc sản xuất trong nước mới chỉ đáp ứng được 50% nhu cầu sử dụng với 90% nguyên liệu sản xuất phải nhập từ nước ngoài

Vì vậy, các doanh nghiệp kinh doanh, sản xuất dược liệu uy tín hàng đầu tại Việt Nam đã chia sẻ kinh nghiệm và hướng đến chặng đường thực hiện đề án “Chiến lược phát triển ngành dược quốc gia đến 2020, tầm nhìn 2030” của Chính phủ.

Cục quản lý dược – Bộ Y tế cho biết, hiện nay nhu cầu về thuốc của nhân dân ta rất lớn. Tính theo giá trị kinh tế, năm 2014, khoảng 3,8 tỷ USD và nhu cầu này tăng lên theo hằng năm với mức độ khoảng 15%/năm.

Trước đó, Bộ Y tế giao cho Cục quản lý Dược làm đầu mối xây dựng trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chiến lược quốc gia về dược liệu giai đoạn 2013 – 2020 và tầm nhìn đến 2030. 

Dự thảo Chiến lược sẽ nhằm mục tiêu đáp ứng đủ dược liệu tốt cho sản xuất thuốc từ dược liệu, thuốc đông y và các sản phẩn từ dược liệu cho nhu cầu trong nước và xuất khẩu.

Chiến lược sẽ bảo đảm các hoạt động về quy hoạch nuôi trồng dược liệu, nghiên cứu khoa học về dược liệu; sản xuất, chiết xuất dược liệu sạch, kinh doanh dược liệu và sản xuất thuốc từ dược liệu, thuốc đông y và các sản phẩn từ dược liệu cho nhu cầu trong nước và xuất khẩu.

Tuy nhiên, nguồn dược liệu có nguồn gốc trong nước đang phải đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức do nguyên nhân khách quan và chủ quan khác nhau. 

Tình trạng khai thác quá mức dược liệu đã làm nguồn dược liệu quý trong nước đứng trước nguy cơ cạn kiệt. Theo đó, một số nhiệm vụ trọng tâm là ban hành cơ chế để khuyến khích đầu tư phát triển dược liệu trong nước. 

Đẩy mạnh công tác quy hoạch, nuôi trồng và chế biến dược liệu sạch, xây dựng ngành công nghệ bào chế thuốc từ dược liệu và thuốc y học cổ truyền thành một phần quan trọng của ngành dược Việt Nam. 

Trong đó, phát triển thuốc Y học cổ truyền bằng việc ứng dụng công nghệ cao trong chế biến chính là giải pháp để có thể hiện đại hóa thuốc y học cổ truyền và là con đường tất yếu để phát triển thuốc cổ truyền.

Để thực hiện mục tiêu có tính chiến lược trong phát triển dược Việt Nam, giải pháp đã được đưa ra là tập trung nghiên cứu và hiện đại hóa công nghệ chế biến, sản xuất các thuốc có nguồn gốc dược liệu sạch.

Phòng Thông tin Công nghiệp - VITIC