menu search
Đóng menu
Đóng

Khoảng cách giữa các con số dự báo về nhu cầu của OPEC và IEA ngày càng sâu sắc

09:13 29/09/2025

Khoảng cách giữa dự báo về tăng trưởng nhu cầu dầu toàn cầu năm 2025 của Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) và Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) đã nới rộng lên 610.000 thùng/ngày, mức chênh lệch lớn nhất trong vòng chín tháng. Vậy dự báo nào đáng tin cậy nhất?
 
Trong báo cáo mới đây về triển vọng thị trường, IEA dự báo mức tiêu thụ toàn cầu năm 2025 sẽ đạt trung bình 103,74 triệu thùng/ngày, tăng 690.000 thùng/ngày so với năm 2024. OPEC giữ nguyên dự báo nhu cầu ở mức 105,14 triệu thùng/ngày, tương đương mức tăng trưởng 1,30 triệu thùng/ngày. Số liệu của Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA) nằm ở giữa, dự báo mức tăng 980.000 thùng/ngày lên 103,72 triệu thùng/ngày.
Tín hiệu thị trường ngắn hạn
Sự khác biệt về phương pháp luận giải thích một phần sự khác biệt – bao gồm cả sự thay đổi trong số liệu nhu cầu tuyệt đối – nhưng việc điều chỉnh con số dự báo hàng tháng và cơ sở lý luận đi kèm là chìa khóa, đặc biệt là trong trường hợp có biến động lớn, vì các dữ liệu đó cung cấp các tín hiệu ngắn hạn quan trọng cho những người tham gia thị trường.
Cả ba cơ quan vào tháng 4/2025 đều đã cắt giảm dự báo tăng trưởng nhu cầu toàn cầu năm 2025, sau khi các mức thuế quan mới của Tổng thống Mỹ Donald Trump gây sốc cho thị trường và dẫn đến việc điều chỉnh giảm mạnh dự báo về triển vọng kinh tế toàn cầu.
Khi cú sốc thuế quan ban đầu nhường chỗ cho việc tạm dừng các khoản thuế trừng phạt saucác cuộc đàm phán thương mại, EIA và OPEC đã nâng ước tính của mình về tăng trưởng tiêu thụ, nhưng IEA vẫn tiếp tục cắt giảm. Dự báo tăng trưởng mới nhất của IEA là mức thấp nhất kể từ khi cơ quan này bắt đầu công bố dự báo năm 2025 - vào tháng 4 năm ngoái.
Báo cáo tháng 8/2025 của IEA thực tế đã nâng ước tính tiêu thụ dầu năm 2025 lên 103,74 triệu thùng/ngày từ mức 103,68 triệu thùng/ngày vào dự báo vào tháng 7. Tuy nhiên, việc nâng đồng thời ước tính nhu cầu năm 2024 đã làm giảm đáng kể mức tăng trưởng tiêu thụ của năm 2025 so với năm liền trước.
Yếu tố tác động đến ước tính
Cơ quan này vào tháng 5 năm nay cũng đã nâng ước tính nhu cầu năm 2024 - thêm 350.000 thùng/ngày lên 103,16 triệu thùng/ngày - dựa trên các báo cáo nhu cầu hàng năm mới, chủ yếu từ Ai Cập và Nigeria, vốn đã ảnh hưởng đến ước tính của họ từ năm 2022. Tuy nhiên, sau đó, vào tháng 7, cơ quan này đã giảm con số này xuống mức thấp, là 102,98 triệu thùng/ngày.
Việc điều chỉnh ước tính nhu cầu trong lịch sử không phải là điều chỉ xảy ra ở IEA, nhưng việc điều chỉnh lớn hoặc thường xuyên có thể gây ra vấn đề. Cơ sở so sánh thay đổi cuối cùng sẽ làm rối bức tranh bằng cách thổi phồng hoặc thu hẹp mức tăng trưởng dự báo cho những năm tiếp theo mà không nhất thiết tương quan với sự tăng tốc hoặc giảm tốc.
IEA đã điều chỉnh cả ước tính nhu cầu năm 2023 và 2024 hàng tháng kể từ tháng 1 năm nay, trong khi OPEC và EIA chỉ thực hiện hai lần điều chỉnh khiêm tốn đối với số liệu năm 2024 của họ trong cùng kỳ.
Thị trường mới nổi là trọng tâm của sự chênh lệch giữa các con số dự báo
Việc IEA hạ dự báo nhu cầu năm 2025 mới nhất hoàn toàn xuất phát từ các quốc gia ngoài OECD, với mức tiêu thụ tại Trung Quốc, Ấn Độ và Brazil liên tục thấp hơn kỳ vọng trong những tháng gần đây.
OPEC lưu ý rằng mặc dù nhu cầu của các nước ngoài OECD và OECD Châu Á - Thái Bình Dương kém hiệu quả trong Quý 1, nhưng đã được bù đắp bởi mức tiêu thụ mạnh hơn dự kiến tại OECD Châu Mỹ và Châu Âu.
Đáng chú ý nhất, IEA đã cắt giảm dự báo tăng trưởng nhu cầu của Trung Quốc trong năm nay xuống chỉ còn 90.000 thùng/ngày, đưa mức tiêu thụ xuống còn 16,72 triệu thùng/ngày - giảm so với mức 220.000 thùng/ngày được dự báo vào đầu năm nay. Ngược lại, OPEC và EIA vẫn dự đoán mức tăng của Trung Quốc sẽ gần 200.000 thùng/ngày.
Việc EIA hạ dự báo nhu cầu của Trung Quốc chỉ trong vài tháng là một dấu hiệu không mấy khả quan, khi so sánh với nhận định về lực cản từ những thay đổi cơ cấu dài hạn trong lĩnh vực giao thông vận tải và du lịch, chẳng hạn như sự gia tăng nhanh chóng của xe điện và xu hướng chuyển sang du lịch nội địa với chi phí thấp hơn sau đại dịch. Những yếu tố này phát triển dần dần và lẽ ra đã được đưa vào mô hình cơ sở.
Sự chênh lệch lớn trong dự báo về cán cân thị trường
Lập trường cực kỳ bi quan của IEA được thể hiện rõ trong bảng cân đối kế toán của tổ chức này. Cơ quan này dự kiến nguồn cung dầu lỏng toàn cầu sẽ đạt trung bình 105,48 triệu thùng/ngày trong năm nay, ngụ ý mức thặng dư 1,75 triệu thùng/ngày, với mức dư thừa đạt đỉnh điểm vào Quý 4/2025, là 3,09 triệu thùng/ngày.
Cơ quan này dự kiến tình trạng dư cung sẽ kéo dài đến năm 2026, trung bình 1,44 triệu thùng/ngày.
Trong khi nguồn cung của OPEC+ đang tăng lên với việc Nhóm 8 nước sản xuất dầu lớn nhất thế giới nhanh chóng dỡ bỏ mức cắt giảm tự nguyện 2,2 triệu thùng/ngày, IEA nhận thấy sản lượng ở các nước ngoài liên minh này cũng tăng lên — ở mức 1,3 triệu thùng/ngày trong năm nay và 1 triệu thùng/ngày vào năm tới — nhờ sản lượng NGL của Mỹ, dầu thô Canada và sản lượng khai thác ngoài khơi tại Mỹ, Brazil và Guyana.
EIA cũng dự báo tồn kho dầu mỏ toàn cầu sẽ tăng 2,10 triệu thùng/ngày trong Quý 4/2025, với mức dư thừa trung bình là 1,63 triệu thùng/ngày trong năm 2025. Cơ quan này cũng dự báo nguồn cung tăng trưởng mạnh mẽ ở Argentina, Brazil và Guyana trong cả năm 2025 và 2026.
OPEC nhận thấy thị trường sẽ thắt chặt hơn nhiều. Số dư của OPEC cho thấy mức thiếu hụt 780.000 thùng/ngày trong Quý 1 và 160.000 thùng/ngày trong Quý 2 năm nay. Cơ quan này không công bố dự báo sản lượng của OPEC+, nhưng dựa trên nguồn cung dự kiến của các nước ngoài OPEC+ và giả định không có thay đổi nào trong các mục tiêu của OPEC+ trong năm 2025 và 2026, cán cân thị trường dự báo sẽ thiếu hụt nhẹ trong suốt năm 2025 và trung bình trong năm 2026.
Nên tin tưởng vào dự báo của tổ chức nào?
Nhìn chung, ước tính của OPEC có thể là ước tính dựa trên các xu hướng quan sát hợp lý nhất cho đến nay, đặc biệt là cách OPEC xử lý vấn đề tăng trưởng khu vực bù trừ và thiếu các giả định mang tính đầu cơ.
Câu chuyện về tình trạng dư cung kéo dài của IEA xoay quanh nhu cầu yếu tại các thị trường mới nổi chủ chốt và sự tăng trưởng sản lượng mạnh mẽ ngoài OPEC - một kịch bản khả thi nhưng chưa chắc chắn.
Sự khác biệt này khiến những người tham gia thị trường dầu mỏ khó có thể đạt được sự đồng thuận, nhấn mạnh sự cần thiết phải theo dõi chặt chẽ các chỉ số cung cầu theo thời gian thực trong suốt năm.
Ước tính lượng dư cung nửa đầu năm 2025 của IEA và EIA cũng đi ngược lại với tình trạng giá dầu thô ngọt và chua kỳ hạn tương lai trì trệ dai dẳng trong suốt giai đoạn này - một cấu trúc mà giá dầu thô giao ngay cao hơn so với giá dầu thô giao sau, điều này thường phản ánh tình trạng cán cân cung - cầu có xu hướng chặt chẽ hơn.

Nguồn:Vinanet/VITIC (Theo energyconnects)

Tags: dầu