Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản (VASEP) đánh giá 2018 là năm thành công của ngành cá tra Việt Nam khi cả người nuôi và doanh nghiệp xuất khẩu đều thắng lợi. Tổng kim ngạch xuất khẩu cá tra năm 2018 đạt 2,26 tỷ USD, tăng 26,5% so với năm trước đó, với tăng trưởng xuất khẩu đi các thị trường lớn đạt 15,6 - 50%.
Mỹ lấy lại vị trí dẫn đầu về tiêu thụ cá tra Việt Nam
Năm 2018, xuất khẩu cá tra sang thị trường Mỹ đạt 549,4 triệu USD, tăng 59,5% so với năm 2017, chiếm 24,3%. Riêng tháng 12/2018, xuất khẩu sang thị trường này tăng mạnh 124% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 55 triệu USD. Kết thúc tháng 10/2018, Mỹ trở lại là thị trường tiêu thụ lớn nhất của cá tra Việt Nam.
Có 3 yếu tố lớn thúc đẩy xuất khẩu cá tra sang thị trường Mỹ trong năm qua.
Thứ nhất, Bộ Thương mại Mỹ ban hành kết luận sơ bộ của đợt rà soát thuế chống bán phá giá lần thứ 14 (POR14) đối với sản phẩm cá tra và basa của Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Mỹ, với mức thuế thấp hơn nhiều so với kết quả của POR13. Theo đó, mức thuế sơ bộ cho hai bị đơn bắt buộc là 0 USD/kg và 1,37 USD/kg. Thuế suất cho các bị đơn tự nguyện là 0,41 USD/kg và thuế suất toàn quốc là 2,39 USD/kg.
Thứ hai, Cục kiểm tra An toàn Thực phẩm Mỹ công nhận hệ thống kiểm soát cá da trơn của Việt Nam tương đương với Mỹ.
Thứ ba, cuộc chiến tranh thương mại Trung - Mỹ tạo thêm cơ hội cho cá tra Việt Nam giành thị phần từ cá rô phi tại thị trường Mỹ.
Nhu cầu cá tra của Trung Quốc “hạ nhiệt”
Xuất khẩu cá tra sang thị trường Trung Quốc đạt 528,6 triệu USD, tăng 28,7% so với năm trước và chiếm 23,4% tổng xuất khẩu đi các thị trường. Xuất khẩu sang thị trường này không tăng trưởng mạnh như các năm trước vì Trung Quốc bắt đầu đẩy mạnh nuôi loại cá này với mục tiêu trước hết là phục vụ nhu cầu trong nước. Tuy nhiên, đây vẫn được coi là thị trường xuất khẩu tiềm năng và rộng lớn của các doanh nghiệp cá tra Việt Nam.
Cạnh tranh gay gắt tại Liên minh châu Âu (EU)
Năm 2018, xuất khẩu cá tra sang thị trường EU khởi sắc sau nhiều năm ảm đạm, với giá trị xuất khẩu đạt 243,9 triệu USD, tăng 20,2% so với năm trước và chiếm 10,8. Đây là thị trường xuất khẩu lớn thứ 3 của các doanh nghiệp cá tra Việt Nam, sau Mỹ và Trung Quốc – Hong Kong.
Tại EU, 4 thị trường tiêu thụ lớn nhất của cá tra Việt Nam là Hà Lan, Anh, Đức và Bỉ với mức tăng trưởng xuất khẩu lần lượt là 33,4%; 5,9%; 10,5% và 11,8% so với năm 2017.
Hiện nay, sản phẩm cá tra của Việt Nam phải cạnh tranh với sản phẩm cá rô phi, cá minh thái Alaska pollock tại một số thị trường trọng điểm tại EU. Sự thay thế sản phẩm cá tra trong một số phân khúc thị trường đang diễn ra trên khắp khu vực này với mức độ khác nhau.
Đột biến ở thị trường Trung Đông
Năm 2018, xuất khẩu cá tra sang Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất tăng đột biến 108,5% và đạt 48,1 triệu USD. VASEP dự báo trong năm 2019, xuất khẩu cá tra sang thị trường này tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ do nhu cầu nhập khẩu ổn định ở mức cao.
Thị trường mới nổi Philippines
Tính đến hết tháng 12/2018, xuất khẩu cá tra sang thị trường ASEAN đạt 202,6 triệu USD, tăng 41,5% so với năm trước đó. Trong đó, xuất khẩu sang 3 thị trường lớn nhất, Thái Lan, Singapore và Philippines lần lượt tăng 48,8%; 20,7% và 32,1% so với năm 2017. Xuất khẩu cá tra sang ASEAN có nhiều thuận lợi trong năm 2018 và nhu cầu tăng cao đặc biệt ở thị trường “mới nổi” Philippines, VASEP cho biết.
Nguồn: ndh.vn