Theo Bộ Công Thương, ngày 11/12 tới sẽ chính thức ký kết biên bản kết thúc đàm phán Hiệp định Thương mại tự do (FTA) Việt Nam và Vương Quốc Anh (UKVFTA).

Trong bối cảnh hiện nay, việc đi đến thỏa thuận và ký kết UKVFTA có ý nghĩa to lớn và thiết thực bởi đây là nhu cầu cần thiết cho cả hai nước.

Bộ Công Thương cho biết FTA giữa EU và Việt Nam có hiệu lực vào ngày 1/8 vừa qua sẽ không còn áp dụng đối với Anh sau ngày 31/12/2020. Đặc biệt, cả Anh và Việt Nam đều mong muốn hoàn tất thỏa thuận này càng sớm càng tốt để thúc đẩy sự phục hồi kinh tế sau đại dịch COVID-19.

Hơn nữa, các điều khoản của FTA giữa Việt Nam và Vương Quốc Anh phần lớn giống với FTA Việt Nam-EU, nghĩa là hai nước không cần phải tiến hành một thập kỷ đàm phán.

FTA giữa Việt Nam và Vương Quốc Anh còn có thêm lợi thế cạnh tranh so với các nước đến từ Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan, Malaysia, Indonesia, Philippines và Myanmar. Đồng thời, đây còn là cơ hội hợp tác đầu tư và chuyển giao công nghệ; kỹ năng quản lý hiện đại từ các doanh nghiệp và thu hút khách du lịch Anh sau khi đại dịch COVID-19 kết thúc; khích lệ các quan hệ hợp tác song phương khác trong các lĩnh vực hỗ trợ phát triển, quốc phòng, an ninh, văn hóa, giáo dục và đào tạo.

Bên cạnh đó, điều này còn tạo thông điệp tích cực trong quan hệ chung giữa hai nước, nhất là khi hai bên mới ra Tuyên bố chung về tầm nhìn hợp tác song phương nhân kỷ niệm 10 năm quan hệ đối tác chiến lược.

Kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao (năm 1973), suốt 47 năm qua, hợp tác thương mại giữa Việt Nam và Anh không ngừng phát triển. Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, kết thúc năm 2019, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Anh đạt 6,6 tỷ USD.

Ngoài ra, cơ cấu mặt hàng xuất nhập khẩu của Việt Nam so với Anh mang tính chất bổ sung thay vì cạnh tranh. Việt Nam xuất khẩu chủ yếu mặt hàng dệt may, giày dép, gỗ và sản phẩm từ gỗ, thủy sản… và nhập khẩu từ Anh các mặt hàng như: dược phẩm, máy móc thiết bị... Điều này cho thấy trao đổi thương mại giữa hai nước trong thời gian tới còn nhiều dư địa phát triển.

Thời gian gần đây, đại dịch COVID-19 đã bộc lộ những nứt gãy trong chuỗi cung ứng toàn cầu, đòi hỏi tái cơ cấu để giảm thiểu rủi ro do những điều kiện bất lợi như dịch bệnh mang lại.

Do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, tính đến hết tháng 10/2020, kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam-Anh đạt 4,7 tỷ USD, giảm khoảng 15%. Việt Nam xuất khẩu sang Anh hơn 4,1 tỷ USD, giảm 14,19% so với cùng kỳ năm ngoái. Đáng lưu ý, nhu cầu thị trường Anh giảm mạnh nhất đối với các sản phẩm không thiết yếu như: đồ gỗ, may mặc, giày dép, thủ công mỹ nghệ, đồ trang trí nội thất, đồ dùng du lịch, phương tiện vận tải và phụ tùng.

Dự báo xu hướng giảm này sẽ còn tiếp tục cho đến khi dịch bệnh kết thúc do tâm lý lo lắng của người tiêu dùng và số lượng người thất nghiệp tăng. Đây là một trong những nguyên nhân chính khiến xuất khẩu của Việt Nam sang Anh giảm đáng kể trong 10 tháng của năm 2020.

Tuy nhiên, nhu cầu về nông sản thực phẩm, sản phẩm điện tử (máy tính, thiết bị Internet), đồ vệ sinh, đồ bảo hộ cá nhân, thiết bị y tế (máy thở, máy lọc máu), dụng cụ xét nghiệm, đồ bảo hộ bệnh viện (găng tay nitrate, khẩu trang, quần áo cho nhân viên y tế và bệnh nhân) lại gia tăng.

Về đầu tư, đến hết tháng Tám vừa qua, Anh có 400 dự án còn hiệu lực đầu tư vào Việt Nam, với tổng vốn đăng ký đạt 3,6 tỷ USD, đứng thứ 16 trong số các nước và vũng lãnh thổ đang có dự án đầu tư tại Việt Nam.

Quy mô đầu tư của nhà đầu tư Anh vào Việt Nam chưa phản ánh đúng tiềm năng bởi Anh là một trong 5 nước đầu tư ra nước ngoài lớn nhất thế giới (khoảng 300 tỷ USD); đồng thời cũng là nước thu hút đầu tư từ bên ngoài lớn nhất thế giới. Do vậy, việc kết thúc đàm phán Hiệp định UKVFTA sẽ tạo cơ hội hợp tác, hỗ trợ cho hai nước phục hồi tăng trưởng kinh tế sau đại dịch.

Theo Bộ Công Thương, các lĩnh vực mà Anh có thế mạnh và Việt Nam có nhu cầu hợp tác trong thời gian tới là năng lượng tái tạo, sản xuất tiêu dùng bền vững, giảm phát thải hiệu ứng nhà kính.

Với ưu thế của Anh trong lĩnh vực phát triển bền vững, năng lượng tái tạo, công nghệ thân thiện môi trường, logistics, tài chính và kinh tế số, hai bên rất có điều kiện để tăng cường hợp tác trong thời kỳ Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Về phát triển bền vững, hai bên cùng hợp tác trong công cuộc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững, giảm thiểu xả thải carbon, sản xuất sạch hơn, khuyến khích sử dụng năng lượng tái tạo.

Hiện tại, trong khuôn khổ các Quỹ tài chính xanh của Anh và Việt Nam đã xây dựng các dự án sản xuất thực hiện chuyển đổi năng lượng có hàm lượng phát thải cacbon thấp.

Hai bên cũng hợp tác thúc đẩy các hoạt động nghiên cứu phát triển chuỗi cung ứng dịch vụ và thiết bị, đầu tư phát triển dự án nhằm thực hiện chuyển giao công nghệ và giảm giá thành phát triển năng lượng tái tạo tại Việt Nam./.